PD-II/423/101/04 - Czy spółka przyjęła właściwą metodologię kalkulacji ceny i czy wybrana metoda kalkulacji ceny nie naraża jej na ryzyko szacowania przychodu przez kontrolę podatkową?

Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w odpowiedzi na pismo w sprawie udzielenia informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego informuje, co następuje:

Zapytanie dotyczy wyboru właściwej metody kalkulacji cen w sytuacji gdy ta sama zagraniczna osoba prawna posiada równocześnie udziały pośrednio w kapitale wnioskodawcy i kapitale podmiotu zagranicznego będącego nabywcą. Ustalone lub narzucone warunki transakcji różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. W rezultacie wnioskodawca nie wykazuje dochodu lub wykazuje niższy dochód od tego jakiego należałoby oczekiwać gdyby wymienione powiązania kapitałowe nie istniały. Podatnik prosi o potwierdzenie czy w opisanym stanie faktycznym nie naraża się na ewentualny zarzut ze strony kontroli podatkowej co do sposobu ustalania cen transferowych.

W przypadku istnienia powiązań kapitałowych pomiędzy kontrahentami należy ustalić czy podmioty te działające w różnych jurysdykcjach podatkowych, wykorzystują możliwość przesuwania dochodów i kosztów z jednego kraju do drugiego w celu redukowania ogólnych obciążeń fiskalnych. Celem zastosowania ceny rynkowej do transakcji kontrolowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi jest przywrócenie ciężaru podatkowego każdemu podmiotowi zgodnie z jurysdykcją, w jakiej się on znajduje oraz podzielenie dochodu do opodatkowania pomiędzy poszczególne administracje podatkowe w taki sposób, jakby stronami transakcji były niezależne podmioty. Zastosowanie zasady ceny rynkowej przy określaniu cen transferowych sprowadza się do porównania warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi z warunkami transakcji pomiędzy podmiotami niezależnymi zawartymi w porównywalnych okolicznościach, gdy członkowie grupy są traktowani jako działające odrębnie jednostki, a nie jako nierozdzielne części firmy. Efektem porównania transakcji kontrolowanej z identycznymi lub podobnymi transakcjami niekontrolowanymi jest cena zgodna z ceną rynkową i tą cenę przyjmuje się jako właściwą dla transakcji pomiędzy powiązanymi podmiotami.

W art. 11 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) ustawodawca wymienia cztery metody oszacowania dochodów. Na podstawie delegacji zawartej w art. 11 ust. 9 ww. ustawy o podatku dochodowym, Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników (Dz. U. Nr 128, poz. 833 z późn. zm.). Powyższymi przepisami winni kierować się podatnicy, aby w przypadku ich powiązań, nie narazić się na zarzut stosowania cen kontrolowanych przy podpisywaniu umów. Co prawda zgodnie z fundamentalną zasadą swobody umów, sposób ustalenia ceny należy do wyłącznej kompetencji stron transakcji, ale art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Stąd też do ustalenia wartości rynkowej przedmiotu transakcji należy przyjąć metodę określoną w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów.

Spółka w swoim wniosku określa metodę wyceny jako metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej w oparciu o zewnętrzne dane z rynku europejskiego. Przy ustalaniu wartości rynkowej, podatnik winien kierować się zasadami określonymi w Rozdziale 3 rozporządzenia - Warunki porównywalności transakcji. Z kolei zgodnie z § 4 ust. 4 ww. rozporządzenia, w przypadkach kiedy możliwe jest zastosowanie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, metodę tę stosuje się w pierwszej kolejności przed innymi metodami, (...). Ponadto do ustalenia wartości rynkowej transakcji w oparciu o metodę opisaną ww. rozporządzeniu, Podatnik winien posiadać dokumenty, notatki i inne dane, na podstawie których dokonywana była kalkulacja ceny.

Organ podatkowy nie jest ustawowo uprawniony do oceny wyboru wybranej metody kalkulacji ceny transakcji. W związku z dostosowywaniem przepisów Prawa Polskiego do przepisów OECD, polski ustawodawca w zmianach do ustawy - Ordynacja podatkowa przewidział instytucję Uprzedniego Porozumienia Cenowego, które miałyby wejść w życie (wg. projektu) od 1 stycznia 2006 r.

Jako uzupełnienie tradycyjnych administracyjnych, sądowych i traktatowych mechanizmów rozwiązywania problemów związanych z wyceną transferu, OECD wraz z administracjami podatkowymi krajów rozwiniętych wypracowały procedury określane jako Uprzednie Porozumienie Cenowe. Polega ono na ustaleniu ceny transferowej przez podatnika w porozumieniu z administracją podatkową. W praktyce polega to na zawarciu umowy między podatnikiem a administracją podatkową danego kraju co do metody kalkulacji ceny, zasad dokonywania porównań i wprowadzania do nich poprawek oraz inne kluczowe założenia odnośnie przyszłych postanowień związanych z cenami transferowymi. Postanowienia umowy są następnie stosowane wobec transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w pewnym okresie.

Podatnik ustalając wartość rynkową przedmiotowej transakcji winien stosować się do zapisu § 3 ust. 4 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów 10 października 1997 r., który stanowi, że jeżeli podatnik dokonał ustalenia wartości rynkowej przedmiotu transakcji w oparciu o metodę lub metody określone w § 4-6 tegoż rozporządzenia i przedstawi organom podatkowym dane, o których mowa w ust. 2, a rzetelność i obiektywność przedstawionych danych nie budzi uzasadnionych wątpliwości, organy te dokonują ustalenia wartości rynkowej przedmiotu takiej transakcji stosując metodę przyjętą uprzednio przez podatnika, chyba że użycie innej metody, w świetle przepisów rozporządzenia oraz posiadanych danych, jest w sposób oczywisty bardziej właściwe.

W związku z powyższym, jeżeli Spółka dokonała ustalenia wartości rynkowej przedmiotu transakcji w oparciu o metody określone w ww. rozporządzeniu, to Podatnik nie będzie na rażony na zarzut stosowania cen transferowych, skutkujący oszacowaniem przychodu.