PD-F/415-287/04 - Opodatkowanie wypłaty udziałów po zmarłym członku spółdzielni

Pytanie podatnika

Jak należy opodatkować wypłatę udziałów po zmarłym członku spółdzielni, do otrzymania których uprawniona jest żona zmarłego?

Występująca z zapytaniem Spółdzielnia przedstawiła następujący stan faktyczny. W 2003 r. zmarł pracownik Spółdzielni. Jako osobę uprawnioną do otrzymania udziałów członkowskich w razie swojej śmierci pracownik wyznaczył żonę. Płatnik wyjaśnia, iż udziały składają się z trzech części:

- z wpłaconych przez zmarłego udziałów z dochodów po opodatkowaniu,

- z podziału zysku w 1997 r. przeznaczonego na powiększenie funduszu udziałowego,

- z funduszu zasobowego, w wyniku waloryzacji, dokonanej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 83, poz. 373 z późn. zm.).

Wnioskująca, wobec powyżej przedstawionych okoliczności faktycznych, prosi o potwierdzenie słuszności dokonanej przez Nią kwalifikacji podatkowej powyższych wypłat.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony w piśmie, zastosowanie znajdują następujące przepisy:

- art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), który stanowi, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c),

- art. 18 przywołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw,

- art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 późn. zm.), który stanowi, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9, oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b,

- art. 42 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, który stanowi, iż płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklaracje według ustalonego wzoru.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów informuje się, że w przypadku gdy Spółdzielnia wypłaca zwrot udziałów członkowskich innej osobie niż członkowi spółdzielni, stanowi on przychód z praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu. W przedmiotowej sprawie zwrot udziałów członkowskich wypłacany jest żonie zmarłego. Podstawą do przekazania na jej rzecz przedmiotowego udziału, jest przepis art. 16 § 3 Prawa spółdzielczego. Stosownie do tej regulacji, członek spółdzielni może w deklaracji lub odrębnym pisemnym oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której spółdzielnia jest obowiązana po jego śmierci wypłacić udziały, a prawo z tego tytułu nie należy do spadku. Wobec faktu, iż prawo majątkowe utożsamiane jest także ze stanami faktycznymi, z których wynikają uprawnienia lub roszczenia mające wartość majątkową, zaś katalog praw majątkowych zawarty w art. 18 ustawy podatkowej ma charakter otwarty, należy stwierdzić, że kwota zwrotu udziałów członkowskich wypłacona żonie, stanowi przychód właśnie z tych praw, podlegający opodatkowaniu na zasadach opisanych w art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Płatnicy, którzy dokonują poboru zaliczek od dochodów uzyskiwanych m.in. z praw majątkowych, przekazują kwoty zaliczek na konto urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika - jeśli płatnik jest osobą fizyczną. Płatnicy, będący osobami prawnymi, wpłacają kwoty zaliczek do urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, jeśli nie posiadają siedziby. Kwoty zaliczek pobranych przez płatników z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4-9 oraz art. 18 przekazuje się w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek właściwego urzędu skarbowego i wykazuje w deklaracji PIT-4 - art. 42 ust. 1 ustawy podatkowej.

Jednocześnie, w myśl unormowań art. 42 ust. 2 wyżej powołanej ustawy, płatnicy w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, są obowiązani przesłać podatnikom oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11/8B). W razie zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym, płatnik przekazuje informacje, o których wyżej mowa w terminie do dnia zaprzestania działalności (art. 42 ust. 3 cyt. ustawy podatkowej).

Informacji udzielono w oparciu o stan faktyczny wynikający z zapytania, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.