PD/423-9/GC/2006 - Sytuacja, w której na skutek przeniesienia sald, spółki wykazujące salda ujemne stają się dłużnikami innych spółek

Pytanie podatnika

Pytanie Spółki w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych w sytuacji, w której na skutek przeniesienia sald, spółki wykazujące salda ujemne stają się dłużnikami innych spółek.

Postanowienie

Działając na podstawie art. 14a § 4 i art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu stwierdza, że stanowisko Spółki w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych, przedstawione w piśmie z dnia 23 lutego 2006 r. jest prawidłowe.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 23 lutego 2006 r. Spółka zwróciła się z wnioskiem do Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w Jej indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Stan faktyczny przedstawiony we wniosku jest następujący:

Bank zaoferował Spółce usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling).

Uczestnikami usługi są polskie i zagraniczne spółki należące do grupy kapitałowej, które posiadają konta w Banku a ponadto zawarły z Bankiem umowy: o świadczenie usług db-CashSweepPL oraz cesji wierzytelności.

Celem usługi cash poolingu ma być zwiększenie efektywności gospodarczej podmiotów uczestniczących w przedsięwzięciu, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach wszystkich spółek z grupy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wszystkie operacje dotyczące dysponowania saldami na kontach uczestników przedmiotowej usługi dokonywane są przez Bank.

W ramach posiadanych uprawnień, wynikających z zawartych umów Bank wykonuje następujące czynności:

- na koniec każdego dnia roboczego ustala salda na każdym rachunku,

- grupuje i sumuje salda dodatnie i ujemne a następnie ustala, która z sum w wartościach bezwzględnych jest wyższa,

- przenosi całość sald, których suma okazała się niższa w wartościach bezwzględnych z rachunków, na których salda te wystąpiły na odpowiednie subkonta, a następnie na subkonta te przenosi taką część sald składających się na sumę sald, która okazała się wyższa w wartościach bezwzględnych, aby wyrównać stan subkonta (przenoszenie sald na rachunkach odbywa się na podstawie umów cesji wierzytelności, które uprawniają Bank do swobodnego przenoszenia wierzytelności przysługujących Bankowi od klientów, u których na koniec dnia wystąpiło saldo ujemne, na dowolnie wybraną spółkę z grupy uczestników, u której wystąpiło saldo dodatnie),

- rano następnego dnia dokonuje zwrotnego przeniesienia sald dnia poprzedniego z subkonta na rachunek i zwrotny przelew wierzytelności.

Po zakończeniu miesiąca, od każdej spółki, u której wystąpiło saldo ujemne Bank pobiera prowizję, liczoną od każdego dnia, w którym takie saldo powstało. Z kolei każdej spółce, u której wystąpiło saldo dodatnie Bank wypłaca wynagrodzenie za nabyte wierzytelności.

W przedstawionym stanie faktycznym Spółka zwróciła się z pytaniem, czy odsetki płacone w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową podlegają przepisom o niedostatecznej kapitalizacji.

Zdaniem Spółki, w opisanym przypadku dochodzi do sytuacji, w której na skutek przeniesienia sald, spółki wykazujące salda ujemne stają się dłużnikami innych spółek, ale w ocenie Spółki do odsetek płaconych przez spółkę-dłużnika nie mają zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tutejszy organ podatkowy po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawia następujące stanowisko:

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. - zwanej dalej "ustawą"), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

- "odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek (...),;

- odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek (....)".

Powołane wyżej przepisy dotyczą sytuacji kolokwialnie nazywanej "niedostateczną kapitalizacją", a polegającej na stosowaniu przez udziałowców pożyczek jako podstawowej formy finansowania działalności spółki.

Przepisy te stosuje się, jeżeli podmiotem udzielającym spółce pożyczki jest:

- wspólnik posiadający nie mniej niż 25% udziałów w tej spółce,

- wspólnicy posiadający łącznie nie mniej niż 25% udziałów w tej spółce,

- inna spółka, jeżeli w obu tych spółkach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż 25% udziałów,

a ponadto

- zadłużenia spółki wobec pożyczkodawcy osiągnie łącznie wartość trzykrotności wartości kapitału zakładowego.

Tak więc w sytuacji, gdy stroną udzielającą spółce pożyczki jest jej udziałowiec (udziałowcy, inna spółka) posiadający minimum 25% udział w kapitale zakładowym, a wartość zadłużenia spółki osiągnie łącznie wartość trzykrotności wartości kapitału zakładowego spółki otrzymującej pożyczki, to wypłacane przez spółkę odsetki, z tytułu takich pożyczek, nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w części, w której pożyczka przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek.

Odnosząc powołane przepisy prawa do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku organ podatkowy zauważa, ze w opisanej sprawie wątpliwości mogą w istocie dotyczyć kwestii, czy wartość zadłużenia Spółki wobec innych powiązanych spółek, przejmujących Jej wierzytelności wobec Banku powinny być uwzględniane przy ustalaniu wartości zadłużenia, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy.

Przy ustalaniu wartości zadłużenia brane są bowiem pod uwagę wszystkie długi wobec podmiotów wskazanych w przepisie, a nie tylko zadłużenie z tytułu pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 2b ustawy.

W przypadku umowy cash poolingu opisanej we wniosku, cel którym jest minimalizacja kosztów kredytowania działalności powiązanych spółek poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu własnych środków grupy, realizowany jest poprzez przelewy wierzytelności.

Podmiotem dokonującym operacji przeksięgowań i odpowiedzialnym za cash pooling, czyli tak zwanym pool leaderem jest Bank. Oznacza to, że spółki z grupy faktycznie nie prowadzą pomiędzy sobą żadnych transakcji. Codzienna likwidacja sald ujemnych powoduje wprawdzie powstanie czasowego zadłużenia spółki, u której wystąpiło saldo ujemne wobec spółki, na którą Bank przeniósł wierzytelność i zadłużenie to trwa do początku dnia następnego, kiedy Bank dokonuje zwrotnego przeniesienia sald. Tak więc na dzień zapłaty odsetek (który zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy jest momentem, w którym ustala się wysokość zadłużenia wewnętrznego), zobowiązania z tytułu przeniesionych wierzytelności faktycznie już nie istnieją.

Zdaniem organu podatkowego fakt ten, jak również okoliczność, że odbiorcą odsetek jest Bank a nie podmiot wymieniony w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy powodują, że powołane przepisy nie mają zastosowania do odsetek, płaconych przez Spółkę z tytułu zobowiązań wynikających uczestnictwa w strukturze cash pooling.

Wobec powyższego postanowiono jak w sentencji.

Niniejsza interpretacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i w stanie prawnym obowiązującym na dzień jej wydania.

Zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Spółki, ale jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla Spółki do czasu jej zmiany lub uchylenia przez organ odwoławczy oraz do czasu zmiany przepisów prawnych.

Na podstawie art. 14a § 4, art. 236 § 2 pkt 1 i art. 223 § 1, w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej, na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu za pośrednictwem Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego, w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 ze zm.), podania i załączniki do podań składane w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej podlegają opłacie skarbowej. Szczegółowy wykaz opłaty skarbowej zawiera załącznik do wyżej wymienionej ustawy. Zgodnie z poz. 1 części I tego załącznika, opłata skarbowa od podania wynosi 5 zł, natomiast zgodnie z poz. 2 opłata skarbowa od załącznika do podania wynosi 50 gr.