PD-415/31/05/06 - Zakup pakietu wierzytelności.

"(...) Przedstawiając stan faktyczny wskazał pan, że nabył pakiet wierzytelności za określoną kwotę i będzie we własnym imieniu i na własny rachunek egzekwował wierzytelności składające się na zakupiony pakiet. Sam też będzie pan ustalał, czy są to wierzytelności ściągalne czy nie. W związku z tym - zdaniem pana - istnieje dwojaka możliwość zaliczenia kwoty wydatkowanej na zakup wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po pierwsze - cała kwota może zostać zaliczona w koszty w momencie jej nabycia, po drugie - kwota wydatkowana na zakup wierzytelności może zostać rozdzielona na poszczególne wierzytelności wchodzące w skład pakietu i dopiero z chwilą sukcesywnego egzekwowania poszczególnych wierzytelności jej proporcjonalna część może stanowić koszt uzyskania przychodu. Ponadto, jak wynika z treści ww. wniosku, możliwym jest, że wierzytelności będą ściągane przez kilkuletni okres.

Wniosek sprowadza się do udzielenia interpretacji, czy w przedstawionym stanie faktycznym sprawy kwota wydatkowana na zakup pakietu wierzytelności będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu w momencie zakupu, czy też z chwilą wyegzekwowania poszczególnych należności wchodzących w skład pakietu. Przedstawiając własne stanowisko w sprawie uważa pan, że kwota wydatkowana na zakup przedmiotowego pakietu wierzytelności będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów w momencie zakupu wierzytelności zgodnie z metodą kasową, według której koszty i przychody są ewidencjonowane w dacie nabycia. (...)

Zgodnie z art. 509 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, a w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przelew może nastąpić pod tytułem darmym albo odpłatnym (na podstawie umowy sprzedaży lub zamiany). U nabywcy wierzytelności przychód ten stanowi przychód z praw majątkowych zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 powołanej (...) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodem nabywcy wierzytelności będzie uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności, zaś momentem jego powstania - data faktycznego, choćby częściowego, spełnienia świadczenia przez dłużnika, stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma w tym zakresie znaczenia to, czy nabywca jest przedsiębiorcą oraz czy nabywanie cudzych wierzytelności mieści się w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Skoro źródłem powstania omawianego przychodu jest prawo majątkowe, to również wydatki poniesione na nabycie wierzytelności są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu z praw majątkowych, a nie z działalności gospodarczej. Kwalifikacja poniesionych wydatków do kosztów podatkowych odbywa się zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy. (...)

Przepis ten stawia zatem warunek, aby poniesiony koszt pozostawał w związku z przychodem, wobec czego wydatek na nabycie wierzytelności może stać się kosztem podatkowym dopiero w dacie uzyskania jakichkolwiek przychodów z prawa majątkowego. Następstwem tej zasady będzie stwierdzenie, że ewentualne niepowodzenie w egzekwowaniu świadczenia od dłużnika uniemożliwi zaliczenie wydatków, poniesionych w związku z zakupem wierzytelności, do kosztów podatkowych. Stosownie bowiem do treści art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

W świetle powyższego, poniesione przez pana wydatki na nabycie wierzytelności winny zostać uznane za koszty uzyskania przychodów z chwilą uzyskania w danym roku podatkowym przychodu, tj. otrzymania spłaty od dłużnika. W przypadku gdy wierzytelność nie zostanie spłacona jednorazowo, lecz płatności są dokonywane w częściach, wówczas wydatki na nabycie wierzytelności powinny stanowić koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, która odpowiada spłacie w danym roku podatkowym wierzytelności przez dłużnika. Dochodem z nabytej wierzytelności będzie zatem, stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy, nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty te przekroczą sumę przychodów, podatnik poniesie stratę ze źródła, jakim są prawa majątkowe".