PD-1/415-4/07 - Czy możliwe jest dokumentowanie w księgach rachunkowych zakupu towarów handlowych dokonane u bezpośredniego producenta – rolnika, dowodami wewnętrznymi?

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Proszowicach działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) stwierdza, że stanowisko podatnika przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2007 r., o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej:

W dniu 23 stycznia 2007 r. do Naczelnika tut. Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek podatnika o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie: Firma Handlowo - Usługowa - Produkcyjna,.. opodatkowaną na zasadach ogólnych.

Z opisu stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie wynika, że podatnicy są podatnikami podatku VAT, prowadzą handel hurtowy art. rolno - spożywczymi, handlują między innymi agrestem, fasolą, grochem, orzechami, makiem, malinami. W złożonym wniosku podatnik pisze, iż zakupu ww. towarów handlowych dokonuje od rolników na placach targowych, a także od osób niemających statusu rolnika ryczałtowego oraz niebędącymi podatnikami podatku VAT. Rolnicy, zdaniem podatników nie chcą ujawniać swoich danych osobowych, nie są zainteresowani otrzymaniem faktur VAT RR, żądając przy zakupie zapłaty gotówką. Podatnik uważa, iż w księgach rachunkowym mogą dokumentować zakupy towarów handlowych dokonane u bezpośredniego producenta (rolnika) dowodami wewnętrznymi.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż: "możliwość dokumentowania dowodami wewnętrznymi zakupionych produktów rolnych od rolników daje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2000 r. § 14 ust. 1. Z przepisów § 14 cytowanego rozporządzenia wynika, iż na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczące niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne)....

Dokonując oceny stanu faktycznego i stanowiska wnioskodawcy przedstawionego we wniosku, w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, tutejszy organ stwierdza, co następuje:

Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W świetle powyższych przepisów wszelkie wydatki mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Innymi słowy, aby podatnik miał możliwość odliczenia dla celów ustalenia dochodu wszelkich kosztów, konieczne jest aby wykazał (tj. udokumentował) ich bezpośredni (lub pośredni) wpływ na wielkość osiągnięcia przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Obowiązek udowodnienia związku wydatku z przychodem spoczywa na podatniku, gdyż to on wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne w postaci obniżenia swego zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z przepisem art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami. Tym odrębnym przepisem jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. z 2002 r. Dz. U. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) która w art. 20 określa, iż podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, w tym między innymi dowody wewnętrzne sporządzane w sytuacji, gdy są poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Dowód księgowy zgodnie z cytowanym powyżej art. 21 ust. 1 powinien zawierać co najmniej:

Zatem w przypadku zaistnienia sytuacji, gdy rolnik nie zgadza się na zawarcie transakcji bezgotówkowej, bądź też nie wyraża zgody na podanie danych niezbędnych do jego identyfikacji, w takim przypadku jedynym możliwym rozwiązaniem dokumentującym taką transakcję będzie dowód zastępczy. Zastosowanie znajdzie wówczas art. 20 ust. 4 wyżej cytowanej ustawy o rachunkowości z którego wynika, iż "W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności".

Sprzedaż produktów rolnych dokonywana przez rolników ryczałtowych zwolniona jest z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Jeżeli dodatkowo nie zostanie wystawiona faktura VAT RR, to jak wskazano wyżej rolnik traci prawo do otrzymania zryczałtowanego zwrotu VAT, w związku z czym nie zachodzi przypadek wyłączający wystawienie dowodu zastępczego albowiem zakup nie jest opodatkowany podatkiem VAT.

Jeżeli zaś nabywca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, to zastosowanie znajdzie § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.), w myśl którego na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach- przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku). Dowody, o których mowa wyżej, mogą dotyczyć między innymi zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt.

Reasumując, gdy rolnik ryczałtowy żąda zapłaty gotówką za sprzedane produkty rolne, a także odmawia podania danych umożliwiających prawidłowe sporządzenie faktury VAT RR, dokonana transakcja powinna zostać udokumentowana dowodem zastępczym zgodnie z przepisami art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż w przypadku, gdy przedmiotem transakcji nie są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług, podatnik ma prawo postąpić w sposób przedstawiony we wniosku.

Tutejszy Organ nie podziela zaś stanowiska podatnika przedstawionego we wniosku dotyczącego określenia podstawy prawnej sporządzania dowodów wewnętrznych, bowiem przytoczone przez niego przepisy dotyczące rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów mają zastosowanie wyłącznie dla podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, co nie ma przedłożenia w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika, bowiem jak opisano we wniosku podatnik dla celów podatku dochodowego prowadzi księgę rachunkową.

Mając na względzie powyższe tut. - Organ podatkowy postanowił jak w sentencji.

Zgodnie z postanowieniami art. 14a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielać pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego o której mowa w § 1 niniejszego artykułu, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Powyższa interpretacja:

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Stosownie do art. 14b § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.

Na powyższe postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Proszowicach w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego postanowienia.

Jednocześnie informuje się, że zgodnie z art. 222 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej zażalenie na postanowienie organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.