PD-005U-326/04/EP - Operacja konwersji obligacji zamiennych na akcje

Pytanie podatnika

Czy operacja konwersji obligacji zamiennych na akcje jest zdarzeniem neutralnym podatkowo (nie powstaje na niej ani dochód do opodatkowania ani strata dla celów podatkowych), a obowiązek podatkowy powstaje w momencie zbycia przedmiotowych akcji, nabytych w drodze konwersji obligacji zamiennych?

Odpowiedź

Na podstawie oświadczenia o zamianie obligacji na okaziciela niezabezpieczonych emisji I serii A zamiennych na akcje zwykłe serii B wyemitowanych przez bank, na mocy uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółka dokonała konwersji obligacji zamiennych na akcje. Na wstępie wymaga wyjaśnienia kwestia pojęcia wkładu niepieniężnego (aportu). Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje tego pojęcia ale już z analizy samej jego nazwy należałoby stwierdzić, iż ustawodawca przeciwstawia go wkładowi pieniężnemu. Kwestia zdolności aportowej rozpatrywana była wielokrotnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który stoi na stanowisku, iż:

po pierwsze przedmiotem aportu mogą być (oprócz rzeczy) inne prawa majątkowe,

po drugie przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko, co - nie będąc pieniądzem - przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną,

po trzecie, wkładem niepieniężnym mogą być prawa bezwzględne lub względne, jeśli są zbywalne i mogą zajmować w bilansie spółki pozycję aktywu. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 1993 r. III CZP 123/92, uchwała z dnia 20 maja 1992 r. III CZP 52/92, uchwała z dnia 26 kwietnia 1991 r. III CZP 32/91, postanowienie z dnia 19 września 1990 r. III CRN 268/90).Obligacje co do zasady spełniają kryteria uznania ich za wkład niepieniężny. Są zbywalnym prawem majątkowym, i są jako aktywa ujmowane w bilansie spółki. W tym przypadku mamy jednak do czynienia ze specyficzną formą obligacji tj. z obligacjami zamiennymi. Ustawa z dnia 9 czerwca 1995 r. o obligacjach przewiduje, iż obligacje zamienne emitowane są jako papiery wartościowe na okaziciela i jako papiery wartościowe imienne. Ich cechą charakterystyczną jest to, że zwykle po upływie określonego czasu następuje ich zamiana na akcje emitenta obligacji. Instytucja wymiany obligacji na akcje implikuje domniemaniem równowartości kompensowanych zobowiązań pieniężnych. Do dnia wejścia w życie zmiany do ustawy o obligacjach wprowadzonych przez ustawę z dnia 29 czerwca 2000 r. wobec braku innych postanowień wymiana - zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy o obligacjach - dokonywała się bez dodatkowych wpłat lub wypłat części wierzytelności obligatoryjnej w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Przedmiotowe obligacje wyemitował bank w dniu 2 maja 1997 r. zostały one nabyte przez Skarb Państwa, który następnie w dniu 31 marca 1999 r. wniósł je jako aport za akcje Spółki. Stąd też od tego dnia Spółka nabyła inkorporowane w przedmiotowych obligacjach prawo do objęcia akcji banku, poprzez ich konwersję (wymianę na akcje banku).

Analizują stan faktyczny przedstawiony w przedmiotowym pytaniu, należy stwierdzić, iż: Charakter niepieniężny objęcia akcji miało tylko objęcie akcji Spółki przez Skarb Państwa. W tym przypadku obligacje zamienne za które Skarb Państwa uzyskał akcje Spółki, po wniesieniu do Spółki w dalszym ciągu przedstawiały wymierną wartość ekonomiczną (nadal istniało prawo w nich zawarte do objęcia akcji banku). Możliwe było ujęcie tych obligacji w bilansie Spółki, mogły również podlegać dalszemu obrotowi prawnemu. Jednakże już zamiana przez Spółkę przedmiotowych obligacji na akcje banku nie ma charakteru objęcia akcji w zamian za wkład niepieniężny.