PBI/415-4/04/Rej.II - Wydatki dotyczące finansowania świadczeń zdrowotnych na rzecz pracowników jako koszty uzyskania przychodów

Pytanie podatnika

Czy stanowią koszty uzyskania przychodu wydatki wymienione przez podatnika dotyczące finansowania świadczeń zdrowotnych na rzecz pracowników?

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż ma Pan wątpliwości związane z interpretacją przepisów art. 23 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w świetle którego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników, z wyjątkiem poniesionych kosztów świadczeń zdrowotnych, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw.

Pana zdaniem będą stanowiły koszt uzyskania przychodu dla zakładu wydatki z tytułu usług świadczonych na rzecz pracowników na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. Nr 96, poz. 593 z późn. zm.) w szczególności:

- wykonywanie badań wstępnych, okresowych i kontrolnych przewidzianych w Kodeksie Pracy,

orzecznictwo lekarskie do celów przewidzianych w Kodeksie pracy i w przepisach wydanych na jego podstawie,

- ocenę możliwości wykonywania pracy lub pobierania nauki uwzględniającą stan zdrowia i zagrożenia występujące w miejscu pracy lub nauki,

- prowadzonej działalności konsultacyjnej, diagnostycznej i orzeczniczej w zakresie patologii zawodowej,

- prowadzenie czynnego poradnictwa w stosunku do chorych na choroby zawodowe lub inne choroby związane z wykonywaną pracą,

- wykonywanie szczepień ochronnych,

- monitorowanie stanu zdrowia osób pracujących zaliczanych do grup szczególnego ryzyka, a zwłaszcza osób wykonujących pracę w warunkach przekroczenia normatywów higienicznych, młodocianych, niepełnosprawnych oraz kobiet w wieku rozrodczym i ciężarnych,

- wykonywanie badań umożliwiających wczesną diagnostykę chorób zawodowych i innych chorób związanych z wykonywaną pracą,

- organizowania i udzielania pierwszej pomocy medycznej w nagłych zachorowaniach i wypadkach, które wystąpiły w miejscu pracy, służby lub zachorowaniach i wypadkach, które wystąpiły w miejscu pracy, służby lub pobierania nauki.

Na wstępie należy zaznaczyć, że ustawa o służbie medycyny pracy nie jest aktem regulującym kwestię obowiązków pracodawcy w zakresie opieki medycznej pracowników, które regulowałyby jednocześnie obowiązki pracodawcy w zakresie ponoszenia związanych z tym kosztów- jak tego wymaga przepis art. 23 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy podatkowej. Niemniej jednak w większości zakres ww. zadań służby medycyny pracy pokrywa się z obowiązkami ciążącymi na pracodawcach związanymi z ponoszeniem przez nich kosztów i uregulowanymi w innych aktach prawnych.

I tak na podstawie art. 229 § 1, 2 i 5 kodeksu pracy wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

osoby przyjmowane do pracy

pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy na to samo stanowisko pracy lub na stanowisko o takich samym warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę.

Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także po zaprzestaniu tej pracy lub po rozwiązaniu z nimi stosunku pracy.

Ww. badania są przeprowadzane na koszt pracodawcy, a więc mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.

Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.

Zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy, określony został w § 6 rozporządzenia Ministra zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

Zgodnie z ww. przepisem zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami obejmuje:

przeprowadzanie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych i orzekanie o możliwości wykonywania dotychczasowej pracy w przypadkach:

a) konieczności przeniesienia pracownika do innej pracy ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na zdrowie pracownika,

b) stwierdzających u pracownika objawów choroby zawodowej,

c) stwierdzających niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy u pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy lub u którego stwierdzono chorobę zawodową, lecz nie zaliczono do żadnej z grup inwalidów (art. 231 Kodeksu pracy),

d) stwierdzającego, że ze względu na stan ciąży kobieta nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy,

w razie wystąpienia choroby zawodowej - wykonywanie u pracowników, na stanowiskach pracy stwarzających podobne zagrożenie, badań ukierunkowanych na wczesną diagnostykę ewentualnych zmian chorobowych u tych pracowników,

w razie gdy pracownicy wykonują pracę w warunkach występowania przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia:

a) wprowadzenie monitorowania stanu zdrowia tych pracowników

b) szkolenie pracowników w zakresie ochrony przed zagrożeniami i możliwościami ograniczenia ryzyka zawodowego, jakie wiążą się z pracą wykonywaną w tych warunkach,

uczestniczenie lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami w komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, powołanej w trybie określonym w art. 237¹² Kodeksu pracy

Wydatki zatem poniesione przez pracodawcę w celu sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami w zakresie wyżej wskazanym, o ile ta profilaktyczna opieka jest niezbędna z uwagi na warunki pracy danego pracodawcy - mogą być przez tego pracodawcę zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Podobnie na podstawie art. 17 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391) i w zakresie tam wskazanym istnieje podstawa prawna do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu określonych szczepień pracowników.

Zgodnie bowiem z cytowanym przepisem w celu zapobiegania szerzeniu się chorób zakaźnych u osób pracujących narażonych na działanie czynników biologicznych przeprowadza się po uzyskaniu ich zgody, szczepienia ochronne wskazane na danym stanowisku pracy. Wykaz stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionych na tych stanowiskach został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2003 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę.

Na podstawie art. 17 ww. ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach koszty przeprowadzania takich szczepień ochronnych oraz preparatów do tych szczepień ponosi pracodawca.

Tym samym jeżeli u danego pracodawcy istnieją stanowiska pracy, na których zgodnie z ww. przepisami wskazane są szczepienia ochronne pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych koszty poniesione przez pracodawcę z tytułu przeprowadzenia takich szczepień i preparatów do tych szczepień - będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Nadmienia się, że ww. interpretacja nie dotyczy sytuacji świadczenia przez Prywatny Zakład Usług Medycznych Częstochowie, ul. Waszyngtona 36/1 usług medycznych w ww. zakresie na rzecz swoich pracowników.