PBC 2-005/374/20/03 - Dochód z preferencyjnego zakupu mieszkania a obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Działając na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uzupełnia informację udzieloną przez Pierwszy Urząd Skarbowy w Częstochowie w trybie art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, a dotyczącą opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu preferencyjnego zakupu lokalu mieszkalnego (pustostanu) stanowiącego własność Nadleśnictwa Kłobuck.

W dniu 16 października 2003 r. do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie wpłynęło w trybie art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zapytanie podatnika o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie.

Przedmiotem zapytania była kwestia opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu preferencyjnego zakupu mieszkania w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową a ceną nabycia (preferencyjną).

Urząd Skarbowy udzielając podatnikowi pisemnej informacji przytoczył przepis art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) uznając w świetle przedstawionych przez podatnika okoliczności, iż dochód ze wskazanego źródła przychodów podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. W takim stanie nie znaleziono podstaw do zastosowania zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 38 wskazanej ustawy.

W dniu 2 grudnia 2003 r. do tut. organu podatkowego wpłynęło pismo podatnika, w którym ponownie przedstawiono stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem zapytania. Powołując przepis art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik nie zgodził się z zastosowaną przez Urząd Skarbowy interpretacją tego przepisu, wnosząc o skorygowanie stanowiska zajętego przez Urząd w tej sprawie.

Analizując przedstawioną przez Pierwszy Urząd Skarbowy w Częstochowie odpowiedź dot. zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego zgodnie z zapytaniem podatnika zawartym w piśmie z dnia 16 października 2003 r. (data wpływu do Urzędu) tut. organ podatkowy stwierdza konieczność uzupełnienia stanowiska przedstawionego przez Urząd Skarbowy w piśmie z dnia 15 listopada 2003 r.

W świetle art. 9 ust. 1 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a ustawy".

Jednym z przepisów przewidujących takie zwolnienie jest art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych lokali lub budynków a ceną zakupu. Analiza tego przepisu wskazuje, iż ustawodawca skierował przedmiotowe zwolnienie tylko do pewnej kategorii podatników, tj. osób będących najemcami zakładowych budynków lub lokali mieszkalnych.

Możliwość preferencyjnego nabycia nieruchomości (budynku i lokali mieszkalnych) przewiduje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 40a ust. 1 wskazanej ustawy Lasy państwowe mogą sprzedawać nieruchomości zabudowane budynkami mieszkalnymi, samodzielne lokale mieszkalne, zwane dalej "lokalami" oraz grunty z budynkami mieszkalnymi w budowie, nieprzydatne Lasom Państwowym.

Sprzedaż lokali następuje po cenach rynkowych. Cena nieruchomości może jednak ulec obniżeniu, jeżeli nabywcami są:

1) pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych oraz osoby, które są lub były zatrudnione w szkołach leśnych, zakładowych przychodniach lekarskich oraz innych jednostkach organizacyjnych leśnictwa, jeżeli są najemcami lokali i w nich mieszkają,

2) osoby bliskie, pozostałe po osobach wymienionych w pkt 1, które w dniu ich śmierci zamieszkiwały razem z nimi i nadal w lokalach zamieszkują,

3) najemcy lokali przeznaczonych do sprzedaży,

4) pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych nie będący najemcami lokali przeznaczonych do sprzedaży.

Dla wyżej wymienionej grupy nabywców preferencyjna sprzedaż lokalu, po cenie niższej od rynkowej, stanowi przychód (dochód) z innych źródeł przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), które co do zasady podlegają opodatkowaniu.

Rozstrzygnięcie, czy dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, czy też zwolnieniu podatkowemu (na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 93 p.d.o.f.) jest uzależnione od ustalenia: prawa własności lokalu przed jego sprzedażą tj. czy należy do pracodawcy oraz podmiotu mającego prawo najmu do zbywanego lokalu.

Jeżeli lokal jest własnością pracodawcy, a nabywca lokalu jest równocześnie jego najemcą - ma zastosowanie zwolnienie z podatku.

We wszystkich pozostałych przypadkach - podmiot kupujący z momentem przeniesienia własności lokalu podlega obowiązkowi podatkowemu. Podstawę opodatkowania stanowi wówczas różnica między ceną rynkową lokalu, jaka kształtuje się w danej miejscowości, a ceną zakupu.

Z przedstawionych przez podatnika wyjaśnień wynika, iż zakupione przez niego mieszkanie było pustostanem oraz, iż nie był jego najemcą, wobec czego brak jest możliwości prawnych do skorzystania przez podatnika ze wskazanego zwolnienia podatkowego.

Zastosowania w sprawie nie może także mieć powołany przez podatnika art. 21 ust. 1 pkt 38 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem określa on, iż "...wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe otrzymywane przez emerytów i rencistów od zakładów pracy z tytułu poprzednio łączącego ich z nim stosunku służbowego, stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy oraz od związków zawodowych...".

Sprzedaż jest umową dwustronną, w której z jednej strony następuje obowiązek przeniesienia własności, z drugiej obowiązek zapłaty. Nie jest to świadczenie rzeczowe.

W świetle powyższych okoliczności dochód uzyskany z tytułu preferencyjnego zakupu mieszkania w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową a ceną nabycia (preferencyjną) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.