PB5/RM-033-127-1149/02 - Opodatkowanie dochodu u akcjonariusza obejmującego akcje spółki przejmującej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 marca 2002 r. Ministerstwo Finansów PB5/RM-033-127-1149/02 Opodatkowanie dochodu u akcjonariusza obejmującego akcje spółki przejmującej.

Odpowiadając na pismo z dnia 28 stycznia 2002 r. w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:

Stosownie do postanowień art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Minister Finansów dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego urzędowej interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego.

Jak wynika z literalnego brzmienia powołanego przepisu, urzędowa interpretacja prawa podatkowego jest jednym z narzędzi stosowanych w celu uniknięcia rozbieżności w stosowaniu przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. Przepis ten nie zobowiązuje jednak Ministra Finansów do udzielania odpowiedzi w indywidualnych sprawach.

Tym samym Ministerstwo Finansów nie znajduje uzasadnienia do wydania urzędowej interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sprawie przedstawionej w piśmie z dnia 28 stycznia 2002 r. Jednakże biorąc pod uwagę charakter sprawy, Ministerstwo Finansów wyjaśnia co następuje:

Ocena, czy w przypadku podziału spółki przez wydzielenie objęcie akcji spółki powstałej w wyniku wydzielenia przez jednego akcjonariusza jest dopuszczalne w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych nie należy do właściwości organów podatkowych.

Przyjmując, że jest to dopuszczalne na gruncie obowiązujących przepisów, kwestią do rozstrzygnięcia jest rozpoznanie dochodu, a w razie jego ujawnienia określenie sposobu opodatkowania.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) nie reguluje wprost kwestii dotyczących powstania dochodu u akcjonariusza obejmującego akcje spółki przejmującej, zatem zasadne jest zastosowanie wykładni celowościowej, aby zidentyfikować ewentualny dochód.

Wprawdzie przepisy art. 24 ust. 8 i 9 powołanej ustawy regulują zasady opodatkowania dochodów uzyskanych przez akcjonariuszy w przypadku łączenia spółek ale wydaje się, że nie można ich stosować do przypadku przewidzianego w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, tj. podziału spółki przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Podział przez wydzielenie może być dokonywany przy obniżeniu kapitału zakładowego spółki dzielonej lub bez obniżania kapitału zakładowego tej spółki. W przypadku przedstawionym w piśmie podział jest dokonywany w sposób mieszany, dochodzi do obniżenia części kapitału zakładowego spółki dzielonej oraz częściowo podział zostaje sfinansowany z innych kapitałów niż zakładowy. W procesie podziału akcjonariusz otrzymuje akcje spółki przejmującej, natomiast jego akcje w spółce dzielonej zostają unicestwione.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 24 ust. 5 stanowi, iż dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: dochód z umorzenia udziałów lub akcji, wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej, dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego lub akcyjnego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej oraz dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych.

W związku z powyższym, w przedmiotowej sprawie należy uznać, iż w tej części, w której kapitał zakładowy spółki przejmującej został pokryty kapitałem innym niż kapitał zakładowy spółki dzielonej, akcjonariusz uzyska dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w wysokości odpowiadającej wartości dodatkowo przydzielonych akcji.

Dochód ten opodatkowany jest stosownie do przepisu art. 30 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 15% zryczałtowanym podatkiem. Płatnikiem podatku jest spółka przejmująca (art. 41 ustawy).

Odrębnym zagadnieniem jest ocena skutków podatkowych unicestwienia akcji w spółce dzielonej. Unicestwienie akcji nie jest równoznaczne z ich umorzeniem, ponieważ przepisy Kodeksu spółek handlowych wyraźnie określają przypadki umorzenia akcji (art. 359).

Jednakże należy przyjąć, iż skutki tej operacji będą podobne do umorzenia akcji. W takim przypadku dochodem będzie różnica pomiędzy wartością akcji objętych w spółce przejmującej a wartością nominalną akcji unicestwianych w spółce dzielonej.

W przypadku nabycia (objęcia) akcji spółki dzielonej przed 1 stycznia 2001 r. dochodem będzie różnica pomiędzy wartością akcji objętych w spółce przejmującej w zamian za akcje spółki dzielonej a wydatkami poniesionymi na nabycie (objęcie) akcji dzielonej. Natomiast jeżeli akcje spółki dzielonej zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny, to wydatki na ich objęcie odpowiadają wartości tego wkładu.

Mając na uwadze charakter tej czynności należy uznać, iż do dochodu powstałego w wyniku unicestwienia akcji spółki dzielonej zastosujemy również opodatkowanie zryczałtowane w wysokości 15 % uzyskanego dochodu.

Podsumowując, możemy stwierdzić, iż w przypadku podziału spółki przez wydzielenie postępowanie zmierzające do ustalenia dochodu akcjonariuszy obejmujących akcje w spółce przejmującej ma charakter dwuetapowy. W pierwszej kolejności określamy dochód wynikający z wartości akcji obejmowanych w spółce przejmującej, następnie określamy dochód z tytułu unicestwienia akcji w spółce dzielonej.

Opublikowano: RPP 2002/6/46