PB5/RB-033-149-1775/01 - Dokumentowanie zaliczek na kupno lokalu.

Z literalnego brzmienia art. 27a ust. 6 powołanej ustawy (o podatku dochodowym od osób fizycznych - przypis redakcji) wynika, iż przedmiotowe wydatki podlegają odliczeniu, na zasadach określonych w ustawie, pod warunkiem udokumentowania ich fakturą wystawioną wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Zatem w powołanym przepisie ustawodawca jednoznacznie określił sposób dokumentowania wydatków poniesionych na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczonych na zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Zasady wystawiania faktur przez podatników podatku od towarów i usług zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 109, poz. 1245). Zgodnie z § 41 ust. 1 tego rozporządzenia, jeżeli sprzedawca otrzymał przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi jednorazowo lub w ratach co najmniej połowę ceny, obowiązany jest wystawić fakturę nie później niż siódmego dnia, w którym otrzymano od nabywcy kwotę wynoszącą co najmniej 50% ceny brutto towaru lub usługi.

Zatem podatnik rozliczający podatek od towarów i usług ma obowiązek wystawić fakturę VAT z chwilą przyjęcia co najmniej 50 % ceny lokalu (domu mieszkalnego). Faktura ta jest fakturą VAT, która musi spełniać warunki określone w § 37-53 ww. rozporządzenia.

Oczywistym jest, że przyjęcie zaliczek na poczet sprzedaży np. lokali mieszkalnych w kwocie niższej niż 50 % ceny, jest również dokumentowane przez tych podatników. Są to zazwyczaj rachunki, a nie faktury VAT.

Jednakże zgodnie z § 72 powołanego rozporządzenia, za faktury wystawione przez podatników nie obowiązanych do wystawiania faktur według zasad określonych w § 36-44, 46-49, 50 ust. 1 i 2, § 51 i 53 tego rozporządzenia, uznaje się rachunki, o których mowa w art. 87-90 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zatem w przypadku pobrania zaliczki, która nie przekracza 50 % ceny lokalu mieszkalnego (domu mieszkalnego), podatnik podatku od towarów i usług nie jest wprawdzie uprawniony do wystawienia faktury VAT, ale jeśli wystawił rachunki zgodnie z powołanymi przepisami Ordynacji podatkowej, są to również faktury wystawione przez podatnika podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 27a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto Ministerstwo Finansów nie może zgodzić się ze stwierdzeniem Izby Skarbowej (...), że podstawową zasadą w zakresie odliczeń, o których mowa w art. 27a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest fakt, iż odliczeniu od podatku dochodowego podlegają wydatki poniesione przez podatnika w roku podatkowym.

Aby podatnik mógł skorzystać z odliczeń musi spełnić wszystkie warunki jakie zostały nałożone przez ustawodawcę w przepisach dotyczących odliczeń z tytułu ulg podatkowych.

Zatem odliczeniu podlegają wydatki poniesione w danym roku podatkowym, na cel określony w przepisach ustawy, prawidłowo udokumentowane. W przypadku sprzedaży budynku lub lokalu mieszkalnego, takim dokumentem potwierdzającym poniesienie wydatku w danym roku podatkowym jest faktura wystawiona wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia z tego podatku.

W tym względzie nie można twierdzić, że spełnienie tylko jednego z tych warunków uprawniających do ulgi, daje prawo do odliczeń, przy jednoczesnym braku spełnienia pozostałych warunków określonych w ustawie.

Przepisy podatkowe, zwłaszcza w zakresie wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień, należy bowiem rozpatrywać ściśle i nierozszerzająco.