PB3/PP1-545-MD-8214-55/02 - Opłata produktowa.

W związku z zapytaniami podatników dotyczącymi skutków podatkowych związanych ze stosowaniem przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639), Ministerstwo Finansów podtrzymując pogląd wyrażony w odpowiedzi na interpelację poselską (...) przedstawia poniżej stanowisko w tej sprawie.

1. Podatki dochodowe

Realizacja przez przedsiębiorcę odzysku i recyklingu może odbywać się w różnych formach:

- samodzielnie,

- poprzez organizację odzysku lub

- uiszczanie opłat produktowych.

Ze środków pochodzących z opłat produktowych uiszczanych przez przedsiębiorców, a które następnie są przekazywane przez urzędy marszałkowskie na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, będą również finansowane działania związane z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych. Z tego też powodu nie ma przyczyn, dla których należałoby różnicować skutki podatkowe związane z kwalifikacją ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów realizacji odzysku i recyklingu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem wymienionych w tych ustawach. Z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 19 lit. a i art. 23 ust. 1 pkt 16 lit. a odpowiednio ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar i opłat z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska, to jest świadczeń za naruszenie tych przepisów i warunków prawidłowego korzystania ze środowiska.

Zdaniem Ministerstwa Finansów opłata produktowa, która funkcjonuje w ramach obowiązujących przepisów, nie powinna być uznana za sankcję z tytułu nieprzestrzegania przepisów, lecz za opłatę o charakterze "quasi-podatku". Obowiązek ponoszenia podstawowych opłat produktowych związany jest z uzyskiwaniem przychodów ze sprzedaży, w związku z którą powstają różnego rodzaju odpady. Zatem oczywisty jest w tej sytuacji związek przyczynowo-skutkowy między osiąganymi przychodami a kosztami ich uzyskania. Tak więc opłatę produktową, o której mowa w art. 12 ust. 2 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami, należy zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów.

Nie może być natomiast zaliczona do tych kosztów, posiadająca sankcyjny charakter, dodatkowa opłata produktowa, o której mowa w art. 17 ust. 2 tej ustawy, w wysokości 50% kwoty niewpłaconej opłaty produktowej, ustalana w przypadku niewykonania decyzji marszałka województwa określającej wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej.

Także odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowego uiszczania opłat produktowych, nie będą kosztem uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem do tych opłat stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.

2. Podatek od towarów i usług

Obowiązek w podatku od towarów i usług powstaje w związku z wykonaniem przez podatnika czynności, określonej w art. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Przy prowadzeniu danej działalności ważne jest zatem ustalenie do jakiej kategorii usług jest ona zaliczona, a także stwierdzenie, czy ta działalność jest usługą w rozumieniu art. 4 pkt 2 ww. ustawy. Stawki podatku VAT odnoszą się bowiem do świadczenia usług, sprzedaży towarów oraz wykonania innych czynności określonych w art. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Zasadą jest, że wszystkie towary i usługi niewymienione w odpowiednich załącznikach do ustawy, jako objęte stawką 7%, 3% lub zwolnione od podatku - opodatkowane są stawką 22% (z wyjątkiem przypadków dotyczących eksportu towarów i usług bądź przypadków enumeratywnie wymienionych w przepisach ustawy lub aktach wykonawczych do tej ustawy).

System rozliczeń związany z organizowaniem odzysku oraz recyklingu może przybierać różne formy. Jeżeli rozliczenia te, oparte na zawieranych umowach, mają charakter czynności i usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podlegają one wówczas opodatkowaniu tym podatkiem na zasadach ogólnych. Nie można jednak określić jednego wzorca rozliczeń finansowych oraz podatkowych. W tej sytuacji, zdaniem Ministerstwa Finansów, w przypadku powstania wątpliwości przy konkretnych rozliczeniach, podatnicy mogą wystąpić do GUS z prośbą o sklasyfikowanie danej działalności bądź zwrócić się do właściwego urzędu skarbowego o udzielenie pisemnej odpowiedzi o zakresie stosowania prawa podatkowego, na podstawie art. 14 § 4 Ordynacji podatkowej.