PB3-1573/8214-191/WK/01 - Dodatkowe odprawy dla zwalnianych pracowników.

(...) zgodnie z postanowieniami art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.) pracownikom, z którymi został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2 przysługuje odprawa pieniężna. Wysokość tej odprawy uzależniona jest od stażu pracy pracownika, z tym że nie może ona przekraczać kwoty 15-krotnego najniższego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy, ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie odrębnych przepisów. Wydatki z tego tytułu pokrywane są ze środków zakładu pracy (art. 8 ust. 2 oraz ust. 2a ustawy).

W sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem zwolnienia z pracy, z przyczyn określonych postanowieniami powyższej ustawy, zakład pracy wraz z zakładową organizacją związkową zawierają porozumienie (art. 4 ust. 1 ustawy). Przepis ten nie wyklucza możliwości zawarcia w powyższym porozumieniu postanowień, w oparciu o które wypłacane są zwalnianym pracownikom dodatkowe odprawy, odszkodowania i rekompensaty, niezależnie od odpraw otrzymywanych przez pracowników w oparciu o postanowienia ww. art. 8 ust. 1 i 2 ustawy. Limity określone tym przepisem nie dotyczą zatem kwot dodatkowych odpraw ustalonych i wypłacanych zwalnianym pracownikom w oparciu o postanowienia porozumień zawieranych pomiędzy pracodawcami a pracownikami reprezentowanymi przez zakładowe organizacje związkowe.

Zgodnie z postanowieniami art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są wszelkie odpisy, koszty i wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem tych odpisów, kosztów i wydatków, które zostały wymienione w art. 16 ustawy. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z całokształtem prowadzonej działalności. Istnieje zatem możliwość odliczenia od przychodów wszelkich kosztów ich uzyskania pod warunkiem jednak, że ich poniesienie ma, bądź może mieć, wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, a przy tym muszą być one racjonalne z punktu widzenia działalności służącej jego osiągnięcia.

Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, to między jego poniesieniem a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. Wśród kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów są także świadczenia wypłacane przez pracodawców na rzecz swoich pracowników (z wyjątkiem świadczeń finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych).

Mając powyższe na uwadze, a mianowicie:

* charakter omawianych odpraw (rodzaj świadczeń na rzecz pracowników),

* ekonomiczny cel ww. ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., mający na względzie racjonalizację zatrudnienia w restrukturyzowanych zakładach pracy, co w konsekwencji prowadzi do usprawnienia procesów produkcyjnych skutkujących zwiększeniem osiąganych przychodów,

* ustawowe i prawne umocowanie odpraw wypłacanych zwalnianym pracownikom (dot. to zarówno odpraw, o których mowa w art. 8 powyższej ustawy, jak i dodatkowych odpraw wynikających z porozumień zawartych pomiędzy zakładem pracy a organizacjami związkowymi),

należy uznać, że wypłacone pracownikom ze środków zakładu pracy przez pracodawcę omawiane odprawy stanowić będą - w myśl ww. art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej - koszty uzyskania przychodów.

Jednocześnie zauważa się, że stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) odprawy wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy - nie podlegają zwolnieniu od tego podatku. Zatem w myśl przepisów wymienionej ustawy - równowartość otrzymywanych przez pracownika odpraw stanowić będzie przychód wpływający na wysokość dochodu do opodatkowania tym podatkiem.