PB2/PS/033-0421-1252/04 - Opodatkowanie przychodów ze sprzedaży nieruchomości po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej i po podziale majątku dorobkowego.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami w sprawie opodatkowania przychodów ze sprzedaży nieruchomości po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej i po podziale majątku dorobkowego Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zgodnie z art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zdanie pierwsze: "z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek (wspólność ustawowa)".

Na skutek wyroku sądowego orzekającego rozwód lub separację wspólność majątkowa małżeńska ustaje, a do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku (art. 46 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W ocenie Ministerstwa Finansów za datę nabycia nieruchomości w przypadku sprzedaży nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez byłego małżonka nieruchomości przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego. Pogląd taki zawarty został również w wyroku z dnia 9 kwietnia 1997 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie sygn. akt I SA/Kr 35/97 (Przegląd Orzecznictwa Podatkowego z 1999 r. nr 9, poz. 166).

W dniu podziału majątku wspólnego ten z byłych małżonków, któremu w wyniku tego podziału przypadła nieruchomość, nabył nie połowę nieruchomości, lecz odpowiednią jej część, odpowiadającą kwocie dopłaty, która towarzyszyła podziałowi majątku. Zatem gdy odpłatne zbycie tej nieruchomości nastąpiło przed upływem pięciu lat od daty uprawomocnienia się postanowienia Sądu o podziale majątku wspólnego, opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlega przychód uzyskany z odpłatnego zbycia tej nieruchomości w tej części, która odpowiada kwocie dopłaty. Natomiast jeżeli były małżonek odpłatnie zbył przedmiotową nieruchomość przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie przez małżonków, opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlega całość przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia tej nieruchomości. W obydwu przypadkach może mieć oczywiście zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a-e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.