PB2/MW-033-037-169/02 - Uprawnienia do szkolenia uczniów.

Ad.1.

Zgodnie z art. 27c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga uczniowska, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniającym w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu nauki zawodu. Ulga ta przysługuje także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów jest przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą.

Powołany przepis nie określa wymagań dla osób prowadzących praktyczną naukę zawodu, lecz odsyła do unormowań zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1992 r. w sprawie organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu, praw i obowiązków podmiotów organizujących tę naukę oraz uczniów odbywających praktyczną naukę (Dz. U. Nr 97, poz. 479 i z 1994 r. Nr 130, poz. 648).

W myśl § 7 ust. 2 pkt 2 powołanego rozporządzenia instruktorami praktycznej nauki zawodu mogą być właściciele i pracownicy zakładów pracy, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza z uczniami i młodocianymi nie stanowi podstawowego zajęcia lub wykonywana jest w tygodniowym wymiarze godzin niższym niż ustalony dla nauczycieli w ramach obowiązującego tych pracowników tygodniowego czasu pracy.

Stosownie natomiast do § 9 ust. 4 rozporządzenia, instruktorzy praktycznej nauki zawodu, o których mowa w § 7 ust. 2 pkt 2, powinni posiadać kwalifikacje zawodowe co najmniej mistrza w zawodzie, którego będą nauczać i przygotowanie pedagogiczne uzyskane w wyniku ukończenia kursu pedagogicznego organizowanego zgodnie z przepisami w sprawie zasad podnoszenia kwalifikacji dorosłych, którego program został zatwierdzony przez kuratora oświaty i obejmował łącznie co najmniej 70 godzin zajęć z psychologii, pedagogiki i metodyki oraz 10 godzin praktyki metodycznej.

Z powyższego wynika, iż ustalone wymogi w zakresie kwalifikacji zawodowych jak i przygotowania pedagogicznego powinny być spełnione już w chwili rozpoczęcia praktycznej nauki zawodu, a nie dopiero w trakcie jej trwania. Oznacza to, iż uzupełnienie kwalifikacji w trakcie trwania szkolenia nie daje podstaw do przyznania ulgi uczniowskiej w części tj. proporcjonalnie do okresu posiadania wymaganych kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych.

Z załączonego do pisma wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 24 lipca 2001 r., sygn. akt I SA/Po 594/2000 wynika, iż Sąd podzielił stanowisko izby skarbowej w sprawie częściowego przyznania ulgi uczniowskiej proporcjonalnie do okresu szkolenia, w trakcie którego osoba szkoląca posiadała wymagane kwalifikacje.

Należy jednakże zauważyć, iż ocena prawna wyrażona w orzeczeniu Sądu została wydana w indywidualnej sprawie i stosownie do art. 30 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), wiąże w sprawie ten Sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Ponadto podkreślić należy, iż orzecznictwo NSA kształtujące w określonych okolicznościach przepisy prawa podatkowego poprzez ich sądową interpretację, jest w tym zakresie odmienne. W wyrokach z dnia: 11 lutego 2000 r., sygn. akt I SA/Lu 1591/98, 18 maja 2000 r., sygn. akt I SA/Gd 206/98, 29 marca 2001 r., sygn. akt I SA/ Łd 2414/98, Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, iż wymaganymi kwalifikacjami instruktorów praktycznej nauki zawodu należy legitymować się już w momencie przystąpienia do procesu szkolenia, a nie dopiero w trakcie jego trwania.

Ad. 2.

W myśl art. 27c ust. 8 ustawy kwoty ulg uczniowskich podwyższa się o 20 % podatnikom, którzy prowadzą działalność gospodarczą w miejscowościach o liczbie mieszkańców do 5.000 oraz w gminach o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym, określonych w odrębnych przepisach. Podwyżka ulgi uczniowskiej o 20 % przysługuje także wtedy, gdy po zakończeniu szkolenia gmina, w której prowadzona jest działalność, wykreślona została z wykazu gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym.

Z powyższego wynika, że aby kwota ulgi uczniowskiej mogła zostać podwyższona, gmina na terenie której to szkolenie się odbywa, musi znajdować się w wykazie gmin szczególnie zagrożonych wysokim bezrobociem strukturalnym przez cały cykl szkolenia uczniów lub praktycznej nauki zawodu. Zarówno wykreślenie gminy z tego wykazu przed zakończeniem szkolenia, jak i umieszczenie w wykazie w trakcie trwania szkolenia nie uprawnia do podwyższania kwoty ulgi uczniowskiej o 20 %.

Oznacza to, że nie jest także możliwe proporcjonalne podwyższenie kwoty ulgi uczniowskiej o 20 % za okres w którym gmina była objęta wykazem.