PB2/AD-033-0267-999/05 - Okres przedawnienia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi okresu przedawnienia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych powstaje z mocy prawa, to jest w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), na co wskazuje treść art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Podatek ten jest płatny bez wezwania na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia. W terminie płatności podatku podatnik jest obowiązany złożyć deklarację według ustalonego wzoru (PIT-23).

Podatnik może jednak w tym samym terminie, na podstawie art. 28 ust. 2a ustawy, złożyć oświadczenie, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości przeznaczy na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a lub lit. e ustawy. W przypadku spełnienia przez podatnika warunków określonych w tym przepisie przychód ze sprzedaży nieruchomości jest wolny od podatku dochodowego z mocy prawa. W przeciwnym razie podatek jest płatny najpóźniej następnego dnia po upływie dwóch lat licząc od dnia dokonania odpłatnego zbycia wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od terminu płatności (od 15 dnia od dokonania zbycia).

Samo złożenie oświadczenia w trybie art. 28 ust. 2a ustawy nie powoduje nabycia prawa do zwolnienia podatkowego (jest zapowiedzią spełnienia warunków do zwolnienia). Oświadczenie nie powoduje również zmiany terminu płatności podatku, co wynika z treści art. 28 ustawy, gdzie wyrażenie "termin płatności" odnoszone jest wyłącznie do okresu 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia.

Takie stanowisko przyjęte zostało przy konstruowaniu deklaracji o osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, objętych zryczałtowanym podatkiem dochodowym - PIT-23. Stosownie do art. 28 ust. 4 ustawy deklaracja winna być złożona w terminie płatności podatku. Z objaśnień zamieszczonych na druku PIT-23 wynika, iż złożenie deklaracji powinno nastąpić "w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych". Oznacza to, iż termin płatności podatku upływa 14 dnia od daty odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zwolnieniem z mocy prawa ("wolne od podatku dochodowego są...") i przysługuje podatnikowi bez decyzyjnej ingerencji organów podatkowych, jeżeli spełni on określone przepisami warunki. Warunkami tymi są (...) wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia, przed upływem terminu dwuletniego, na cele mieszkaniowe. Spełnienie tych warunków łącznie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

W tym przypadku nie ma zastosowania przepis art. 70 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 2002 r., zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia nabycia prawa do ulgi podatkowej do dnia wygaśnięcia tego uprawnienia.

Z analizy powyższych regulacji wynika zatem, iż termin płatności zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych upływa w 14 dniu od dnia dokonania odpłatnego zbycia. Z końcem roku kalendarzowego, w którym upłynął ten termin, rozpoczyna swój bieg 5-letni okres przedawnienia w tym podatku i jest niezależny od złożenia oświadczenia o przeznaczeniu uzyskanego przychodu na cele warunkujące zwolnienie podatkowe.