PB I 3/4150/IN-433/US/2005/PM - Uwzględnienie wartości nabycia akcji w kosztach ich zbycia.

Pytanie podatnika

Dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów obsługi kredytu zaciągniętego na zakup akcji.

Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zmienia postanowienie nr US I-415/14/2005 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Łęczycy z dnia 23 czerwca 2005 r.

Wnioskiem z dnia 22 kwietnia 2005 r. zwrócił się Pan do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Łęczycy o interpretację przepisów prawa podatkowego. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w 2004 r. zawarł Pan z Bankiem Z. (...) SA Oddział w Łodzi umowę o kredyt na zakup akcji Powszechnej Kasy Oszczędności Banku P. (...) SA podczas pierwszej oferty publicznej. Z przedstawionej umowy wynika, że udzielono Panu kredytu z przeznaczeniem na zakup akcji. Do wniosku dołączył Pan zaświadczenie wydane przez bank potwierdzające zapłatę prowizji za rozpatrzenie wniosku kredytowego, spłatę odsetek od udzielonego kredytu, zakup znaków opłaty skarbowej oraz prowizję pobraną za wydanie zaświadczenia stanowiącego dokument potwierdzający wysokość poniesionej prowizji oraz odsetek od udzielonego kredytu.

Zdaniem strony poniesione wydatki związane z uzyskaniem kredytu stanowią koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży przedmiotowych akcji.

Organ podatkowy pierwszej instancji w postanowieniu nr US I-415/14/2005 z dnia 23 czerwca 2005 r. nie podzielił Pana stanowiska w sprawie, uznając, iż odsetki od kredytu udzielonego na zakup akcji Banku P. (...) SA oraz prowizja zapłacona za rozpatrzenie wniosku o przydzielenie kredytu na zakup konkretnych papierów wartościowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów jedynie w części odpowiadającej kwocie kredytu faktycznie przeznaczonego i zrealizowanego na zakup papierów wartościowych, z których sprzedaży uzyskano przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wydatek poniesiony na rzecz banku na zakup znaków opłaty skarbowej oraz opłata za wydanie zaświadczenia, które dla celów dowodowych przedłożył Pan w Urzędzie Skarbowym nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Po przeanalizowaniu przedłożonych dokumentów oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdza, co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla z urzędu postanowienie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także, jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

W myśl przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy.

Do kategorii źródeł przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca zalicza uzyskane przez podatnika przychody z tytułu odpłatnego zbycia kapitałów pieniężnych.

Stosownie do postanowień tej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. "należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych" (art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Zasadą w podatku dochodowym od osób fizycznych jest reguła, zgodnie z którą opodatkowaniu podlega osiągnięty dochód - stanowiący nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Zgodnie z zasadą określoną w przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl przepisu art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków poniesionych na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów w spółce, albo akcji i innych papierów wartościowych (...); wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży udziałów, akcji albo innych papierów wartościowych.

Z powyższego zapisu wynika, że do kosztów, lecz dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji, zalicza się wszelkie, faktycznie poniesione przez podatnika koszty, które warunkują ich nabycie.

A zatem do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji można zaliczyć nie tylko odsetki od tej części kredytu, który został wykorzystany na zakup przedmiotowych akcji, ale również wydatki poniesione w związku z zakupem znaków opłaty skarbowej oraz wydaniem przez bank zaświadczenia dla celów dowodowych.

Bezsporną w opisanych okolicznościach jest również okoliczność, iż przyznany Panu kredyt nie został w całości wydatkowany na objęcie przedmiotowych akcji. W związku z tym, jak słusznie zauważył organ podatkowy pierwszej instancji, zapłacona prowizja nie może w całości zostać wliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży akcji, a jedynie proporcjonalnie, tj. od tej części udzielonego kredytu, który faktycznie został wykorzystany przez Pana za zakup akcji.

W tym miejscu należy podkreślić, iż użyte przez ustawodawcę pojęcie "w celu osiągnięcia przychodów" - oznacza istnienie bezpośredniego związku pomiędzy kosztem a przychodem (a zatem bez danego kosztu nie byłoby przychodu).

Celowość poniesionego kosztu inaczej jednak odbiera podatnik, a inaczej organ podatkowy. Podatnik przy ponoszeniu wydatków kieruje się w swoim postępowaniu racjonalnie uzasadnionym zamiarem, którym jest osiągnięcie przychodu. Jednakże każdemu wydatkowi towarzyszy ryzyko. Nie można bowiem oczekiwać, że każde "celowe" działanie podatnika, dotyczące poniesionych kosztów każdorazowo przyniesie zakładane i pożądane następstwo. Podatnik może tylko zakładać, że cel, jakim jest osiągnięcie przychodu może zostać obiektywnie zrealizowany poprzez poniesienie danego wydatku. Nie w każdym przypadku oznacza to jednak, iż nastąpi oczekiwany rezultat. Każdemu bowiem działaniu gospodarczemu, finansowemu, towarzyszy niepewność co do jego skuteczności.

Mając na uwadze powyższe, należy podkreślić, iż organ odwoławczy nie neguje faktu, że zaciągając kredyt celowy działał Pan w przekonaniu, iż cała jego kwota zostanie przeznaczona na z góry określony cel. Niemniej w badanym stanie faktycznym, brak jest wystarczających podstaw do przyjęcia, iż zapłacona od udzielonego kredytu prowizja w całości może stanowić koszt uzyskania przychodu, skoro jedynie jego część faktycznie została celowo wydatkowana na zakup przedmiotowych akcji.