PB I-3/4117/IN-7/US/2006/MS - Zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowania
Pismo z dnia 18 maja 2006 r. Izba Skarbowa w Łodzi PB I-3/4117/IN-7/US/2006/MS Zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowania
Pytanie podatnika dotyczy zwolnienia od opodatkowania otrzymanego odszkodowania.
Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 14 marca 2006 r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź - Polesie z dnia 8 marca 2006 r. Nr IB-415/92/05- zmienia w/w postanowienie uznając stanowisko podatnika za prawidłowe.
W dniu 21 grudnia 2005 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź - Polesie wpłynął Pana wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie.
Wątpliwości Pana powstały na tle następującego stanu faktycznego.
W 1953 r., na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła, doszło do niezgodnego z prawem ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad przedsiębiorstwem "Młyn Wodno-Elektryczny", którego właścicielem był Pana dziadek - w części dotyczącej nieruchomości położonej w S. Następnie, na mocy orzeczenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z 1963 r., przedsiębiorstwo to przeszło na własność Państwa. Decyzją z dnia 19 grudnia 2001 r., wydaną przez Ministra Gospodarki, stwierdzono nieważność powołanego zarządzenia i orzeczenia. W dniu 23 lutego 2004 r. jeden ze spadkobierców Pana J. K. wniósł o odszkodowanie. W ramach zlecenia Ministra Gospodarki i Pracy zespół rzeczoznawców oszacował poniesioną szkodę. Minister Gospodarki i Pracy decyzją z dnia 15 marca 2005 r. ustalił wysokość odszkodowania na kwotę 537.751,00 zł. Przypadający na Pana udział wyniósł 67.218,87 zł.
W Pana ocenie otrzymane odszkodowanie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z normą art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź - Polesie w postanowieniu z dnia 8 marca 2006 r. Nr IB-415/92/05, uznał Pana stanowisko, wyrażone w zapytaniu z dnia 21 grudnia 2005 r. - za nieprawidłowe.
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem, w dniu 14 marca 2006 r. złożył Pan zażalenie (zatytułowane: odwołanie) wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdza, co następuje.
Zgodnie z zapisem art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), organ podatkowy w drodze decyzji zmienia lub uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Równocześnie w myśl art. 160 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071), stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę, chyba, że ponosi ona winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie.
Stosownie do treści § 2 do odszkodowania stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem art. 418 tego kodeksu.
Odszkodowanie przysługuje od organu, który wydał decyzję z naruszeniem przepisu art. 156 § 1, chyba że winę za powstanie okoliczności wymienionych w tym przepisie ponosi inna strona postępowania dotyczącego tej decyzji; w tym ostatnim przypadku roszczenie o odszkodowanie służy w stosunku do strony winnej powstania tych okoliczności, o czym stanowi art. 160 § 3 powołanej ustawy.
Jednocześnie w myśl § 4 art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego, o odszkodowaniu przysługującym od organu wymienionego w § 1 orzeka organ administracji publicznej, który stwierdził nieważność decyzji z powodu naruszenia przepisu art. 156 § 1 albo stwierdził, w myśl art. 158 § 2, że została ona wydana z naruszeniem przepisu art. 156 § 1. Dochodzenie odszkodowania od strony winnej powstania okoliczności wymienionych w art. 156 § 1 następuje w postępowaniu przed sądem powszechnym.
W świetle przedstawionego stanu prawnego przychodem zwolnionym od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odszkodowanie, którego obowiązek zapłaty wynika z ustawy - w tym przypadku art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego, a w stosunku do którego nie zachodzi jednocześnie żaden z wyjątków przewidzianych w literach od a) do g) art. 21 ust. 1 pkt 3. Przenosząc powyższe na grunt analizowanego stanu faktycznego, z uwagi na fakt, że odszkodowanie przyznano na podstawie art. 160 kpa, uznać należy, iż w niniejszej sprawie zasada ustalania przedmiotowego odszkodowania wynika wprost z przepisów prawa administracyjnego.
W § 1 art. 160 kpa wyrażono bowiem zasadę szkody wyrządzonej "z powodu naruszenia przepisu art. 156 § 1 albo stwierdzenia, w myśl art. 158 § 2, że została ona wydana z naruszeniem przepisu art. 156 § 1". Źródłem szkody w niniejszej sprawie jest zaś wydanie zarządzenia Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła i orzeczenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z naruszeniem art. 156 § 1 kpa, jak i orzeczenie ich nieważności.
A zatem otrzymane przez Pana odszkodowanie objęte jest zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zmienia postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Polesie z dnia 8 marca 2006 r. Nr IB-415/92/05.