PB I-3/4117/IN-48/USŁG/2005/ACH - Zwolnienia od podatku dochodowego - przychód uzyskany ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego

Pytanie podatnika

Czy przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, w części wydatkowanej na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup prawa do lokalu mieszkalnego, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 23 czerwca 2005 r. na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna z dnia 16 czerwca 2005 r., Nr I - 415-36/03/05, odmawia zmiany ww. postanowienia.

W dniu 4 maja 2005 r. w Pierwszym Urzędzie Skarbowym Łódź-Górna złożyła Pani pisemne zapytanie w sprawie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wątpliwości w interpretacji prawa podatkowego powstały na tle następującego stanu faktycznego;

W dniu 30 listopada 2000 r., będąc w związku małżeński, nabyła Pani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Na częściowe sfinansowanie tego zakupu zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny. W dniu 15 marca 2005 r., po rozwiązaniu związku małżeńskiego, sprzedali Państwo powyższe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 192.400,00 zł. Część ceny sprzedaży została przeznaczona na spłatę kredytu hipotecznego (każdy po #189; części). W efekcie uzyskała Pani ze sprzedaży przychód w kwocie 96.200,00 zł, z czego 41.602,79 zł przeznaczyła Pani na spłatę zaciągniętego kredytu.

W rozpatrywanym wniosku zwróciła się Pani z zapytaniem, czy przychód uzyskany z opisanej powyżej sprzedaży, w części wydatkowanej na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, będącego przedmiotem tej sprzedaży, jak również odsetki od tego kredytu spłacone przed przedmiotową sprzedażą, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. W Pani ocenie, na podstawie zapisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) "spłata zaciągniętego przed sprzedażą kredytu mieszkaniowego przeznaczonego na zakup tegoż lokalu mieszkalnego wraz z odsetkami (...) zwalnia uzyskany ze sprzedaży tego lokalu przychód z opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym".

W postanowieniu z dnia 16 czerwca 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Górna uznał stanowisko przedstawione w Pani zapytaniu z dnia 4 maja 2005 r. za nieprawidłowe.

W zażaleniu na powyższe postanowienia z dnia 23 czerwca 2005 r. uznała Pani interpretację Organu podatkowego pierwszej instancji za sprzeczną:

- z treścią przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2004 r.,

- ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów wyrażonym w piśmie z dnia 29 lipca 2003 r. Nr PB 2/AS-033-0338-1276/03.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po przeanalizowaniu przedłożonych dokumentów oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego, stwierdza co następuje.

Zgodnie z zapisem art. 14b § 5 pkt 1) ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy w drodze decyzji zmienia lub uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, w analizowanej sprawie brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego postanowienia z niżej podanych powodów.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. e) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a:

e) w części wydatkowanej, nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.

Zaś cele z lit. a) cytowanego artykułu to:

- nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

- nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

- nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,

- budowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, remont lub modernizacja własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- rozbudowa, nadbudowa, przebudowa lub adaptacja - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pani zdaniem, przepis ten znajduje zastosowanie m.in. w sytuacji, gdy pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przeznaczone zostają na spłatę kredytu lub pożyczki, zaciągniętych wcześniej na kupno właśnie zbywanej nieruchomości.

W opinii Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, pogląd taki nie znajduje potwierdzenia w treści przywołanych przepisów. Rozstrzygając sporną kwestię na uwadze należy mieć wypracowaną przez orzecznictwo sądów administracyjnych zasadę, iż przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych - jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania - muszą być interpretowane ściśle, z wyłączeniem wykładni rozszerzającej.

Z treści analizowanego przepisu można bezspornie wywieść, że nie ma przeszkód do stosowania omawianego zwolnienia, jeżeli podatnik otrzymane pieniądze ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, wydatkuje na spłatę kredytu lub pożyczki, zaciągniętych na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy, czyli np. na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W cytowanym przepisie wyraźnie wskazano zatem, że przychód, czy spłacony nim kredyt, winien być przeznaczony na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W analizowanej sytuacji mamy natomiast do czynienia ze spłatą kredytu w celu zbycia przedmiotowego prawa do nieruchomości. Spłacenie kredytu hipotecznego obciążającego zbywany lokal mieszkalny było niejako warunkiem zawarcia transakcji sprzedaży. Stąd kwota wydatkowana na spłatę kredytu obciążającego sprzedawane nieruchomości nie może skutkować zwolnieniem w tej części od zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tej sprzedaży. Konstrukcja przedmiotowego zwolnienia opiera się bowiem na zasadzie, że następstwem uzyskania przychodu ze sprzedaży jednej nieruchomości jest możliwość wydatkowania go na cele związane z inną nieruchomością, a nie z tą, której podatnik właśnie się pozbył. Spłata kredytu lub pożyczki powinna zatem być związana z nabyciem innej, nowej nieruchomości (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 5 maja 2004 r. sygn. I SA/Łd 1924/03; wyrok NSA z dnia 5 czerwca 2003 r. sygn. akt I SA/Łd 487/02, wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2003 r. sygn. akt I SA/Łd 1510/02; wyrok NSA z dnia 10 maja 2001 r. sygn. I SA/Gd 2579/98).

Za powyższą interpretacją przemawia również wykładnia celowościowa przepisu, którą należy posiłkować się w sytuacji, gdy literalne brzmienie przepisu budzi wątpliwości co do zakresu jego stosowania. Wyraźną intencją zapisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ustawy jest bowiem zachęcenie (poprzez ustawowe zwolnienie podatkowe) osób uzyskujących przychód ze sprzedaży nieruchomości, praw majątkowych itp. do przeznaczenia pieniędzy uzyskanych z tego źródła na cele nie związane z konsumpcją, lecz wydatkowanie ich na trwałe dobra zaspakajające przede wszystkim ich własne potrzeby mieszkaniowe. Zwolnienie takie polega na preferowaniu przeznaczenia wydatków, uzyskanych ze sprzedaży jednej nieruchomości na zakup drugiej, a nie udzielenie pomocy w spłatach należności związanych z wcześniejszym zakupem nieruchomości, której podatnik właśnie się pozbył. Reasumując, należy stwierdzić, że rozliczając zryczałtowany podatek dochodowy nie może Pani uwzględnić wydatków poniesionych na spłatę kredytu (wraz z odsetkami) na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, które następnie było przedmiotem sprzedaży skutkującej wywołaniem obowiązku podatkowego na podstawie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.