PB 3-MD-2469-722-356/99 - Rozliczenie kosztów podatkowych powszechnych towarzystw emerytalnych

Odpowiadając na pismo (…) w sprawie rozliczenia kosztów podatkowych przez (…) Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A., które powstało w celu utworzenia i następnie odpłatnego zarządzania otwartym funduszem emerytalnym, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia, co następuje:

Z przesłanych informacji wynika, że sprawa dotyczy rozliczenia podatkowego poniesionych w 1999 r. kosztów pozyskania bazy klientów dla (…) Otwartego Funduszu Emerytalnego, pierwszego portfela klientów, w tym prowizje wypłacane akwizytorom.

W związku z powyższym należy zauważyć, że w zakresie kosztów uzyskania przychodów przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.) obok ogólnych zasad przewidują dodatkowe, odrębne uregulowania odnośnie kosztów podatkowych ponoszonych przez powszechne towarzystwa emerytalne.

W powszechnych towarzystwach emerytalnych - stosownie do art. 15 ust. 1e tej ustawy - kosztem uzyskania przychodów w roku podatkowym są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, a także:

1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu emerytalnego,

2) kwoty przekazane na rachunek rezerwowy otwartego funduszu emerytalnego,

3) wydatki poniesione na pokrycie niedoboru w otwartym funduszu emerytalnym, jeżeli środki zgromadzone na rachunku rezerwowym tego funduszu są niewystarczające na pokrycie tego niedoboru,

4) wpłaty dokonane na Fundusz Gwarancyjny, o którym mowa w ustawie z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 139, poz. 934) - do wysokości określonej w odrębnych przepisach,

5) opłaty pobierane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o których mowa w ustawie wymienionej w pkt 4.

Przepisy te wskazują, że do kosztów uzyskania przychodów zalicza się poniesione wydatki na pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu emerytalnego.

Z art. 137 ust. 1 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych wynika, że towarzystwo pokrywa te koszty działalności funduszu, które nie są pokrywane bezpośrednio z jego aktywów. Bezpośrednio z aktywów funduszu są pokrywane koszty związane z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa fundusz jest obowiązany korzystać z mocy odrębnych przepisów, oraz koszty związane z przechowywaniem tych aktywów, stanowiące równowartość wynagrodzenia depozytariusza.

Fundusz może pokrywać bezpośrednio ze swoich aktywów także koszty zarządzania funduszem przez towarzystwa w kwocie ustalonej w statucie, jednak nie wyższej niż 0,05% wartości zarządzanych aktywów netto w skali miesiąca. Kwota ta jest obliczona na każdy dzień ustalania wartości aktywów netto funduszu i płatna w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca.

W świetle powyższego poniesione przez (…) Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. wydatki na pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu emerytalnego, które nie są pokrywane bezpośrednio z aktywów funduszu, w tym związane z pozyskaniem członków otwartego funduszu emerytalnego, mogą być kwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów Towarzystwa.

Stosownie do art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - koszty uzyskania przychodów wpływają na dochód do opodatkowania w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego. Rozliczenie kosztów podatkowych w innym momencie, niż zostały poniesione, może jednak mieć miejsce wówczas, jeżeli występują jednoznaczne podstawy do uznania, że poniesione koszty będą dotyczyły konkretnych przychodów w latach następnych.

W świetle powyższego nie można zaakceptować zaproponowanego przez Towarzystwo rozwiązania poprzez przyjęcie z góry przyjętego, stałego założenia, aby poniesione w 1999 r. koszty bezpośrednio związane z pozyskaniem członków funduszu zostały rozliczone w okresie 10 lat podatkowych, tj. w minimalnym czasie, w którym Towarzystwo będzie uzyskiwało przychody z tytułu pozyskania tych członków.

Nie można zatem przyjąć propozycji towarzystwa, aby koszty pozyskania członków funduszu w 1999 r. mogły być aktywowane i amortyzowane w okresie 10 lat, bowiem dla celów podatku dochodowego nie dokonuje się amortyzacji podatkowej od tego rodzaju kosztów. Dla celów podatkowych należy stosować normy podatkowe, a nie zasady prawa bilansowego, poprzez zastosowanie międzyokresowego czynnego rozliczenia kosztów w okresie 10 lat.

W sytuacji, jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają w danym roku podatkowym sumę przychodów, występuje strata podatkowa, dla rozliczenia której zostały stworzone dogodne (korzystne) dla podatników warunki (art. 7 ust. 5 ustawy), bowiem w świetle obowiązujących przepisów o wysokość straty poniesionej w roku podatkowym, np. 1999 r., można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty. (…)