PB 3/1023/GM-722-146/2000 - Opodatkowanie umów ubezpieczenia

Odpowiadając na pismo z 21 marca br. nr (…) dotyczące interpretacji przepisów podatkowych Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:

I. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych:

Każda umowa ubezpieczenia w tym również od odpowiedzialności cywilnej zakłada w swojej konstrukcji, że to ubezpieczający ponosi koszty zawarcia takiej umowy (co do zasady), tzn. ubezpieczający jest zobowiązany do opłacania składek w wysokości wynikającej z umowy. Nie budzi więc wątpliwości fakt, że członek władz spółki - podmiot umowy, jest zainteresowany takim ubezpieczeniem, tym bardziej że to spółka zawiera umowę ubezpieczenia członka zarządu i opłaca składki na to ubezpieczenie.

Bez znaczenia w tym wypadku jest fakt, że ubezpieczeni (członkowie rady nadzorczej czy zarządu) w okresie objętym ubezpieczeniem nie korzystali z wypłat odszkodowań z tytułu przedmiotowego ubezpieczenia.

A zatem składki opłacane przez spółkę na ubezpieczenie członka zarządu i innych organów stanowiących osoby prawnej od odpowiedzialności cywilnej są nieodpłatnym świadczeniem i należy je zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Od przychodów tych płatnik (spółka) nie ma obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy, natomiast podatnik (członek zarządu lub członek rady nadzorczej) ma obowiązek wykazać je w zeznaniu rocznym łącznie z innymi przychodami i obliczyć należny podatek według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy.

II. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Wśród wydatków nie uznawanych za koszty podatkowe, w art. 16 ust. 1 pkt 59 znajduje się przepis, zgodnie z którym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników. Za koszty uznaje się jednocześnie takie składki, jeżeli odnoszą się do umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z późn. zm.), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

a) wypłatę kwoty stanowiącej równowartość odstąpienia od umowy,

b) możliwość zaciągnięcia zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,

c) wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Z powołanego przepisu wynika (po zastosowaniu argumentacji a minori ad maius), że również składki opłacane na rzecz osób wchodzących w skład władz spółki, a nie będących pracownikami spółki, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Dodatkowo stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.