PB 2/AŁ-0025/99 - Opodatkowanie w formie karty podatkowej

Na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.) w związku z napływającymi zapytaniami dotyczącymi opodatkowania w formie karty podatkowej, uprzejmie wyjaśniam:

1. Stosownie do przepisu art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930) podatnicy prowadzący działalność, o której mowa w art. 23, podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie.

Opodatkowanie w formie karty podatkowej przyznawane jest wyłącznie na wniosek zainteresowanego podatnika, złożony we właściwym urzędzie skarbowym w terminie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, od którego ma być zastosowane opodatkowanie w tej formie, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w ciągu roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności.

Jeżeli do końca roku objętego opodatkowaniem w formie karty podatkowej podatnik nie zgłosił likwidacji działalności, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie.

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej od 1 stycznia 1999 r. może być złożony nie później niż do 20 stycznia 1999 r. Obowiązek złożenia tego wniosku nie dotyczy podatników, którzy do końca 1998 r. prowadzili działalność gospodarczą i byli opodatkowani w formie karty podatkowej (art. 57 ustawy).

Jak z powyższego wynika, obowiązek złożenia wniosku o zastosowanie karty podatkowej dotyczy podatników, którzy uruchomili działalność w 1999 r. albo którzy w roku 1998 korzystali z innej formy opodatkowania podatkiem dochodowym.

W związku z wejściem w życie powołanej ustawy z 20 listopada 1998 r. powstała konieczność dostosowania formularza PIT-16 do wymogów tej ustawy. Ponadto w art. 52 ust. 3 pkt 3 tej ustawy zobowiązano ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia wzoru wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, o którym mowa w art. 29 ust. 1, wraz z objaśnieniami co do sposobu prawidłowego jego wypełnienia, terminu i miejsca składania.

Projekt stosownego rozporządzenia oraz wzory nowego formularza zostały przygotowane.

Jednocześnie urzędy skarbowe dysponują wersją formularza PIT-16 obowiązującą w 1998 r.

Mając powyższe na uwadze, informuję, iż wnioski o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej mogą być stosowane w dotychczasowej wersji, z tym jednak, że należy wpisać ręcznie aktualną podstawę prawną.

Ponadto wydając taki wniosek należy poprosić podatnika, aby uzupełnił go o następujące informacje:

- czy nie wytwarza wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym (art. 25 ust. 1 pkt 6 ustawy),

- czy zatrudnia bezrobotnego absolwenta skierowanego przez właściwy urząd pracy do odbywania stażu pracy u pracodawcy przez okres nie przekraczający 12 miesięcy (art. 25 ust. 6 pkt 2 lit. f ustawy),

- czy nie wykonuje działalności w warunkach, o których mowa w art. 36 ust. 4 pkt 2 ustawy.

Powyższe dane są niezbędne do oceny zasadności wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej oraz ustalenia prawidłowej stawki tego ryczałtu.

2. W związku z reformą ubezpieczeń zdrowotnych podatek dochodowy w formie karty podatkowej, wynikający z decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w tej formie, podatnik obniża o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym, zgodnie z przepisami ustawy z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, z późn. zm.), o ile nie została odliczona od podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 31 ust. 1).

Kwota składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, o którą pomniejsza się kartę podatkową, nie może przekroczyć 7,5% podstawy wymiaru tej składki, określonej w odrębnych przepisach. Po upływie roku podatkowego, w terminie do 31 stycznia, podatnik jest obowiązany złożyć we właściwym urzędzie skarbowym roczną informację, według ustalonego wzoru, o wysokości składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Stosownie do art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, z zastrzeżeniem ust. 9 i 10. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.

Przyjęcie powyższej konstrukcji odliczania składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne oznacza, że podatnik zapłaci mniej podatku niż wynika to z decyzji urzędu skarbowego ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej.

Stosownie zaś do art. 51 § 1 Ordynacji podatkowej podatek nie zapłacony w terminie jest zaległością podatkową. Powstanie zaległości podatkowych powoduje obowiązek naliczania odsetek za zwłokę przez organ podatkowy wydający decyzję określającą wysokość zaległości podatkowej. Ponadto wystąpienie zaległości podatkowej stanowi przesłankę wszczęcia przez organ podatkowy postępowania egzekucyjnego.

Mając na uwadze ustawowe zagwarantowanie możliwości odliczania przez podatnika składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, należy odstąpić od wyjaśniania, jeżeli różnica między należną stawką karty podatkowej a kwotą wpłaconą nie przekracza składki obliczonej od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w poprzednim kwartale.

W przypadkach większych różnic należy przeprowadzić stosowne postępowanie wyjaśniające mające na celu ustalenie faktycznie zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne, a przez to zapobieżenie powstawaniu zaległości, które byłyby znane dopiero po złożeniu przez podatników informacji, o której mowa w art. 31 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.