P1-P-443/89/05 - Czy pierwsza opłata pobrana z tytułu ustanowienia prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowych w związku ze ziszczeniem się warunku uzasadniającego jej pobór - zbycie prawa wieczystego użytkowania przez użytkownika przed upływem 10 lat, podlega VAT w wysokości 22%?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 i art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uchyla z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 14 lipca 2005 r. Nr NP-443/22/2005 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w podatku od towarów i usług i uznaje stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 maja 2005 r. za nieprawidłowe.

Wnioskiem z dnia 2 maja 2005 r. (uzupełnionym pismem z dnia 23 czerwca 2005 r.) zwrócono się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Ze stanu faktycznego przedstawionego w sprawie wynika, że dnia 12 września 1995 r. pomiędzy Gminą a Gminną Spółdzielnią "Samopomoc Chłopska" została zawarta umowa (w formie aktu notarialnego) oddania gruntu w użytkowanie wieczyste i nieodpłatnego przeniesienia własności budynków, które zostały wybudowane z własnych środków Gminnej Spółdzielni.

Wnioskodawca wskazał, iż w akcie notarialnym zaznaczono, że w przypadku zbycia nieruchomości przed upływem 10 lat od dnia ustanowienia użytkowania wieczystego, dotychczasowy użytkownik będzie obowiązany uiścić całą pierwszą opłatę z tytułu ustanowienia ww. prawa.

W dniu 18 października 2004 r. Gminna Spółdzielnia dokonała zbycia prawa osobie trzeciej (przed upływem 10 lat). Z tego tytułu Urząd Miejski otrzymał pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste (dnia 28 grudnia 2004 r.)

W związku z powyższym wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem - "czy należy z tytułu sprzedaży wieczystego użytkowania i otrzymania pierwszej wpłaty opłaty zastosować 22% stawkę podatku VAT i czy podatek VAT obciąża firmę która uiściła pierwszą wpłatę opłaty za wieczyste użytkowanie czy Gminę".

Zdaniem pytającego od pierwszej opłaty należy naliczyć podatek od towarów i usług w wysokości 22%, przy czym opłata za wieczyste użytkowanie gruntów stanowi kwotę brutto.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2005 r. Nr NP-443/22/2005 Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. W uzasadnieniu wskazano, iż pobieranie opłat za użytkowanie wieczyste gruntów stanowi dla celów podatku VAT odpłatne świadczenie usług i w związku z tym, że ustawodawca nie określił dla tych czynności obniżonej stawki VAT zastosowanie będzie miała podstawowa stawka w wysokości 22%.

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego wskazał, iż kwota pobranej opłaty za wieczyste użytkowanie jest kwotą brutto, a podatek należny winna rozliczyć Gmina.

Z opisu stanu faktycznego sprawy oraz treści przedstawionego stanowiska wnioskodawcy, w związku ze sformułowanym pytaniem wynika, że pytanie podatnika sprowadza się faktycznie do brzmienia: czy pierwsza opłata pobrana z tytułu ustanowienia prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowych w związku ze ziszczeniem się warunku uzasadniającego jej pobór - zbycie prawa wieczystego użytkowania przez użytkownika przed upływem 10 lat, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22%.

Ze stanowiska wnioskodawcy wynika, że od opłaty pobranej z tytułu użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r. należy naliczyć 22% podatku od towarów i usług, a opłata ta stanowi kwotę brutto.

Wobec powyższego Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, po dokonaniu weryfikacji przedmiotowego postanowienia z uwzględnieniem stanowiska Ministra Finansów wyrażonego w piśmie z dnia 27 marca 2007 r. Nr PT10-812-167/2007/MR/429 w związku z uchwałą NSA z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS I/06 stwierdza, iż opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

W sytuacji zatem, gdy ustanowienie prawa wieczystego użytkowania miało miejsce przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. tj. przed tym dniem dokonano wpisu użytkowania wieczystego w księdze wieczystej, w momencie ustanowienia wieczystego użytkowania czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.). Zatem opłata dotycząca ww. czynności, mimo iż zrealizowana po 1 maja 2004 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wejście w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w stosunku do prawa wieczystego użytkowania ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r. (wobec którego dokonano wpisu w księdze wieczystej) pozostaje neutralne dla sposobu opodatkowania. Skoro ustanowienie użytkowania wieczystego miało miejsce w czasie gdy czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (przed 1 maja 2004 r.), to opłaty wnoszone na poczet uiszczenia należności za ustanowienie nie będą również objęte opodatkowaniem tym podatkiem (niezależnie od terminu ich realizacji).

W świetle powyższego należy stwierdzić, że Naczelnik Urzędu Skarbowego dokonał niewłaściwej oceny prawnej w wydanym postanowieniu z dnia 14 lipca 2005 r. Nr PP/443/22/2005. Taki stan obliguje organ drugiej instancji do podjęcia rozstrzygnięcia w oparciu o art. 14b § 5 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa /w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590)/.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.