P1-P-443/148/05 - Czy obowiązek zapłaty VAT dotyczy opłat rocznych wnoszonych z tytułu użytkowania wieczystego, których termin płatności przypadał przed dniem 1 maja 2004 r., a uiszczone zostały po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r.?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 i art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 28 listopada 2005 r. Nr NP-443/45/2005 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w podatku od towarów i usług i stwierdza, że przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

Wnioskiem z dnia 12 października 2005 r. Starostwo zwróciło się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Wątpliwości wnioskodawcy dotyczyły obowiązku zapłaty podatku VAT od opłat rocznych wnoszonych z tytułu użytkowania wieczystego, których termin płatności przypadał przed dniem 1 maja 2004 r., a uiszczone zostały po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem pytającego opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 22% wyłącznie w sytuacji, gdy termin ich płatności przypadał po dniu 30 kwietnia 2004 r.

Natomiast opłaty roczne uiszczane po wejściu w życie ww. ustawy, dla których termin płatności został ustalony przed dniem 1 maja 2004 r. - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dokonując interpretacji w przedmiotowej sprawie Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 28 listopada 2005 r. Nr NP-443/45/2005 uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe wskazując, iż użytkowanie wieczyste ma charakter usługi ciągłej i w związku z tym obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania poszczególnych opłat z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych. W związku z tym Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje w stosunku do każdej dokonanej opłaty za użytkowanie wieczyste, nawet w stosunku do opłat ustalonych przed dniem 1 maja 2004 r., a uiszczonych po tej dacie. Nie ma przy tym znaczenia upływ terminu płatności przedmiotowych opłat, bowiem po wykreśleniu § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2004 r. obowiązek podatkowy w odniesieniu do opłat za użytkowanie wieczyste powstaje na ogólnych zasadach określonych w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego zaznaczył, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opłaty roczne z tytułu wieczystego użytkowania podlegają opodatkowaniu 22% stawką podatku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, po dokonaniu weryfikacji przedmiotowego postanowienia z uwzględnieniem stanowiska Ministra Finansów wyrażonego w piśmie z dnia 27 marca 2007 r. Nr PT10-812-167/2007/MR/429 w związku z uchwałą NSA z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS I/06 stwierdza, iż opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Ze stanowiska wnioskodawcy przedstawionego we wniosku z dnia 12 października 2005 r. wynika, że opłaty roczne pobierane z tytułu użytkowania wieczystego, których termin płatności przypadał przed dniem 1 maja 2004 r. (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego musiało zatem nastąpić również przed 1 maja 2004 r.), a które zostały uiszczone po tym dniu - nie są obciążone podatkiem od towarów i usług. Natomiast opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych, których termin płatności przypadł w terminie obowiązywania ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22%.

Należy jednak zauważyć, że w sytuacji gdy ustanowienie praw wieczystego użytkowania miało miejsce przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. tj. przed tym dniem dokonano wpisu użytkowania wieczystego w księdze wieczystej, w momencie ustanowienia wieczystego użytkowania czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.). Zatem opłaty dotyczące ww. czynności realizowane zarówno przed jak i po dniu 1 maja 2004 r. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wejście w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w stosunku do ustanowionych praw wieczystego użytkowania przed dniem 1 maja 2004 r. (wobec których dokonano wpisu w księdze wieczystej) pozostaje neutralne dla sposobu opodatkowania. Skoro ustanowienie użytkowania wieczystego miało miejsce w czasie gdy czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (przed 1 maja 2004 r.), to opłaty wnoszone na poczet uiszczenia należności za ustanowienie nie będą również objęte opodatkowaniem tym podatkiem (niezależnie od tego kiedy zostały uiszczone, czy też kiedy przypadał termin ich realizacji).

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zauważa, że powyższa zasada nie będzie miała zastosowania wobec praw użytkowania wieczystego ustanowionych po dniu 30 kwietnia 2004 r. - czynności te, jako objęte, co do zasady, katalogiem art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad ogólnych - niezależnie od okoliczności, czy czynność ta wypełniać będzie dostawę czy też świadczenie usług.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że Naczelnik Urzędu Skarbowego dokonał niewłaściwej oceny prawnej w wydanym postanowieniu z dnia 28 listopada 2005 r. Nr NP - 443/45/2005. Taki stan obliguje organ drugiej instancji do podjęcia rozstrzygnięcia w oparciu o art. 14b § 5 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa /w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590)/, z którego wynika, iż organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia lub uchyla postanowienie naczelnika urzędu skarbowego z urzędu, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.