P-I/423/40/MW/04 - Nabycie przez spółkę akcji własnych w celu ich umorzenia - konsekwencje w podatku dochodowym.
Pismo z dnia 27 maja 2004 r. Podlaski Urząd Skarbowy w Białymstoku P-I/423/40/MW/04 Nabycie przez spółkę akcji własnych w celu ich umorzenia - konsekwencje w podatku dochodowym.
W spółce akcyjnej umorzenie akcji uregulowane zostało w art. 359-361 - k.s.h. Umorzenie może być przeprowadzone wyłącznie, gdy przewiduje je statut Spółki.
Wskutek umorzenia akcja przestaje istnieć. Kodeks spółek handlowych rozróżnia umorzenie:
dobrowolne - akcja jest umarzana za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę,
przymusowe - następuje bez zgody akcjonariusza, pod warunkiem jednak, że przesłanki i tryb takiego umorzenia określa statut spółki,
warunkowe - udział może być umorzony w razie ziszczenia się określonego zdarzenia.
Umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Szczególnym przypadkiem umorzenia dobrowolnego jest najbardziej rozpowszechniony sposób umarzania akcji określany z języka angielskiego jako buy back. W przypadku takim uchwała o umorzeniu, poprzedzona jest dokonanym przez Spółkę skupem własnych akcji, nabywanych w celu ich umorzenia. Dochód ze wszystkich rodzajów umorzenia (dobrowolnego, przymusowego i warunkowego) zalicza się do dochodów z udziału w zyskach osób prawnych. Jest on opodatkowany ryczałtowo według stawki 19 % - u osób prawnych na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 10 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), zaś u osób fizycznych na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 i art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, iż akcje w celu ich umorzenia zostały skupione w 2003 r. w trybie dobrowolnym, na podstawie zlecenia zakupu na rynku pozagiełdowym za pośrednictwem CeTo S.A. Z tego też względu Spółka nie wie jaką ilość akcji i od kogo zakupiła w poszczególnych terminach. Również akcjonariusze nie wiedzą czy kupiła je Spółka czy też inni uczestnicy obrotu. W momencie umorzenia Spółka nie wie zatem czyje akcje umarza. Z technicznego punktu widzenia podatek dochodowy z tego tytułu, w sytuacji gdy to Spółka jest jego płatnikiem, jest możliwy do zapłacenia, znana jest jego kwota i właściwość organu podatkowego, nadal jednak nie wiadomo komu wystawić właściwe deklaracje podatkowe. Ponadto w sytuacji, gdy Spółka dokonując umorzenia nie wypłaca wynagrodzenia akcjonariuszowi, nie ma możliwości pobrania od niego tego podatku. Brak konkretnego podatnika uniemożliwia ustalenie, z jakiego tytułu i w jaki sposób jego dochód jest opodatkowany.
W Spółce akcyjnej, umorzenie akcji powoduje obniżenie kapitału zakładowego odzwierciedlające zmianę ilości akcji, zaś uwolnione w ten sposób kwoty kapitału zakładowego przelewa się na osobny kapitał rezerwowy. Umorzenie akcji następuje z chwilą obniżenia kapitału i jest skuteczne po zmianie statutu w zakresie wymienionej w nim liczby akcji poszczególnych rodzajów i zaktualizowaniu danych w Krajowym Rejestrze Sądowym, zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy.
Przeznaczenie części zysku za 2002 r. na kapitał rezerwowy na zakup własnych akcji w celu ich umorzenia, jeżeli zostało dokonane zgodnie ze statutem Spółki i ustawą K. s. h., a także przemieszczenie kapitałów własnych w sposób opisany w piśmie nie wpływa na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.