OS4-8201-5/2003/2875/03/OS3144 - Zwrot nadpłaty w przypadku nienależnie pobranych świadczeń.

Zdarzają się przypadki próby wyłudzenia zwrotu nadpłaty od urzędu skarbowego, związane ze szczególnym trybem przekazania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, określonym w art. 38 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mechanizm oszustwa przedstawia się następująco. Pod koniec roku płatnik wypłaca podatnikowi nieproporcjonalnie wysoką - w stosunku do całego roku podatkowego - należność, która powoduje, że dochody podatnika przekraczają pierwszy przedział skali podatkowej.

Płatnik nie jest w tym momencie zobowiązany do przekazywania zaliczki na podatek do urzędu skarbowego. Obowiązek ten spoczywa na nim dopiero za miesiąc następujący po miesiącu, w którym dochód podatnika przekroczył górną granicę pierwszego przedziału skali. Ponieważ wypłata powodująca przekroczenie u podatnika dochodów górnej granicy przedziału skali podatkowej następuje w grudniu (lub wcześniej, jednak w tym przypadku płatnik do końca roku nie wypłaca już podatnikowi innych należności), płatnik zaliczki pobranej od wynagrodzenia za styczeń nie przekaże do urzędu skarbowego (rozpoczął się nowy rok podatkowy). Podatnik zwraca płatnikowi nienależnie pobrane świadczenie w kwotach brutto i następnie odlicza je od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Płatnik w PIT-11 wykazuje kwotę pobranej zaliczki na podatek przekazanej na państwowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych i zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W związku ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia powstaje nadpłata w podatku.

Mając powyższe na uwadze, przed dokonaniem zwrotu nadpłaty w przypadku nienależnie pobranych świadczeń należy zatem sprawdzić, czy uwarunkowania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (moment dokonania wypłaty, znaczna dysproporcja między świadczeniem należnym a nienależnym) nie wskazują na próbę wyłudzenia podatku.

Dla zapobieżenia dokonywania oszustw podatkowych należy również weryfikować dane dotyczące źródeł przychodu oraz potwierdzić fakt przekazania do urzędu skarbowego zaliczek wykazanych w informacji PIT-11. W przypadku rozbieżności należy przeprowadzić kontrolę płatnika.