OS-5-065-172-GRG/98 - Rozszerzenie od 1 stycznia 1999 r. zakresu podmiotowego obowiązku ewidencyjnego wynikającego z nowelizacji ustawy o NIP.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. nowelizacji ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 ze zm.), zwanej dalej "ustawą o NIP", na postawie art. 165 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118), w związku z art. 108 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887), Ministerstwo Finansów przypomina o następujących istotnych zasadach powszechnego systemu ewidencji i identyfikacji podatników, obowiązujących od dnia 1 stycznia 1999 r., oraz związanych z nimi obowiązkach organów podatkowych.

I.Z dniem 1 stycznia 1999 r. rozszerzeniu ulega zakres podmiotowy obowiązku ewidencyjnego, wynikający z art. 2 ustawy o NIP.

Obowiązkiem tym zostają objęte nie tylko podmioty posiadające status podatnika na podstawie odrębnych przepisów materialnego prawa podatkowego, lecz również:

- płatnicy podatków,

- płatnicy składek ubezpieczeniowych, w rozumieniu powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podkreślenia wymaga, iż podmioty będące płatnikami podatków zostają zobowiązane do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego w trybie przewidzianym dla płatników podatków jedynie wówczas, gdy uprzednio lub jednocześnie nie posiadały statusu podatnika i z tej przyczyny nie były obowiązane do uzyskania odrębnego NIP.

Z kolei obowiązek ewidencyjny ciążący na płatnikach składek ubezpieczeniowych powinien być realizowany w trybie przewidzianym dla płatników składek ubezpieczeniowych jedynie wówczas, gdy dany podmiot nie był uprzednio lub jednocześnie zobowiązany do wykonania powyższego obowiązku ani jako podatnik, ani jako płatnik podatku.

Podkreślenia wymaga, iż stosownie do znowelizowanego art. 7 ustawy w odniesieniu do tych podmiotów, dla których z przepisów wynikałoby więcej terminów na dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego w związku z występowaniem w podwójnej roli podatnika i płatnika składek ubezpieczeniowych, obowiązuje zasada dokonania jednego zgłoszenia identyfikacyjnego, w terminie najwcześniejszym.

II. Przypomina się, iż stosownie do przepisów ust. 1a oraz 1b, dodanych w art. 3 ustawy o NIP, postępowanie w sprawie nadania NIP prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), z tym że w sprawach o stwierdzenie nieważności decyzji o nadaniu NIP nie stosuje się terminu przewidzianego w art. 249 § 1 i 2 oraz wszystkich regulacji wynikających z art. 338 § 1 Ordynacji podatkowej. W tym przypadku termin do stwierdzenia nieważności decyzji wynosi 7 lat od dnia doręczenia decyzji.

Jednocześnie, w przypadku umorzenia, na podstawie art. 338 § 1 Ordynacji podatkowej, postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o nadaniu NIP postępowanie to wznawia się z urzędu.

Powyższe regulacje umożliwią izbom skarbowym wszczynanie z urzędu przez cały 1999 r., a także - w razie potrzeby - przez kilka miesięcy 2000 r. postępowań w sprawie stwierdzenia nieważności wadliwych decyzji o nadaniu NIP, wydawanych przez urzędy skarbowe poczynając od 1993 r. - w tym także w sprawach, w których w 1998 r. nie można było unieważnić wadliwych decyzji o nadaniu NIP ze względu na zasady określone w art. 249 Ordynacji podatkowej.

III.Ustawowy termin na dokonanie aktualizacji danych ewidencyjnych dla podatników, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, ulega skróceniu z 60 do 30 dni. Jednocześnie tryb przewidziany w powołanym przepisie jest obowiązkowym trybem aktualizacji danych ewidencyjnych dla podmiotów występujących wyłącznie w roli płatnika składek ubezpieczeniowych.

IVW przypadku niektórych podmiotów, które - zarówno w stanie prawnym obowiązującym do końca 1998 r., jak i po tej dacie - uzyskały NIP w związku z posiadaniem statusu odrębnego podatnika, a następnie przestały być odrębnymi podatnikami, zachowując jednak ciągłość swego bytu prawnego, w tym także w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych - przypomina się, iż stosownie do art. 11 ustawy o NIP podmioty takie są nadal zobowiązane i jednocześnie uprawnione do podawania nadanych im NIP m.in. na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych.

Jednocześnie, od 1 stycznia 1999 r., w związku z omawianą nowelizacją ustawy, podmioty takie będą dodatkowo zobowiązane do posługiwania się nadanymi im NIP w związku z występowaniem w roli płatnika podatku lub/i płatnika składek ubezpieczeniowych.

V.W art. 13 ust. 4 ustawy przewidziano wyraźną i odrębną podstawę prawną do wydawania przez urzędy skarbowe duplikatów decyzji o nadaniu NIP. Za wydanie duplikatu urzędy skarbowe obowiązane są do pobierania opłaty w wysokości 3 zł stanowiącej dochód budżetu państwa.

VI.Zwraca się uwagę, iż na mocy nowo wprowadzonych regulacji art. 12a oraz 15a przepisy rozdziału 4 i 5 ustawy, dotyczące podatników, mają odpowiednie zastosowanie do płatników podatków oraz płatników składek ubezpieczeniowych.

VII.W Ministerstwie Finansów przygotowywane są nowe druki formularzy o symbolu NIP, dostosowane do stanu prawnego wynikającego z nowelizacji ustawy. Do czasu przekazania nowych druków do urzędów skarbowych, co - jak należy oczekiwać - nastąpi w pierwszych tygodniach 1999 r. - powinny być stosowane dotychczasowe formularze.

(...)