OS-5-063/5/PA/2000 - Zasady ewidencji i identyfikacji podatkowej (NIP) dla podatników podatków: rolnego, leśnego i od nieruchomości.

Uprzejmie informuję, że w związku z określonym w ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 83, poz. 931) obowiązkiem ewidencyjnym, ciążącym na podmiotach będących podatnikami podatków stanowiących dochody budżetów gmin, weszło w życie dnia 1 stycznia 2000 r. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz zgłoszeń aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291).

Zgodnie z zasadami określonymi w wyżej wymienionej ustawie numer identyfikacji podatkowej (NIP) powinni posiadać wszyscy podatnicy bez względu na rodzaj płaconych podatków, w tym podmioty będące wyłącznie podatnikami podatków stanowiących dochody budżetów gmin, tj. podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości.

Plakat informacyjny do wywieszenia w urzędach gmin (miast) oraz urzędach skarbowych

W lipcu 1993 r. urzędy skarbowe rozpoczęły rejestrowanie podatników podatku VAT i podatku akcyzowego, od 1996 r. podatników podatków dochodowych, natomiast od 1999 r. płatników podatków oraz płatników składek na ubezpieczenia społeczne. Obecnie NIP jest używany przez ponad 25 milionów podatników i płatników. Do zakończenia budowy Krajowej Ewidencji Podatników pozostało zarejestrowanie przez urzędy skarbowe podatników podatków ustalanych przez organy podatkowe gmin oraz miast, które to podatki są wpłacane na konta tych organów.

Urzędy skarbowe nie posiadają informacji o podatnikach podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości, bowiem nie zajmują się wymiarem i poborem tych podatków. Jednakże zgodnie z wymienioną na wstępie ustawą na urzędach skarbowych spoczywa obowiązek prowadzenia ewidencji i nadawania NIP wszystkim podatnikom, w tym także płatnikom podatków ustalanych i pobieranych przez organy podatkowe gmin i miast.

Ważną rolę w czynnościach poprzedzających nadawanie NIP tym podatnikom będą miały urzędy gmin i miast. Zadania te obejmują:

1) wydawanie formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych,

2) przyjmowanie ich po wypełnieniu przez podatnika,

3) sprawdzanie i potwierdzanie kompletności oraz poprawności danych ewidencyjnych zawartych w zgłoszeniu,

4) odsyłanie ich do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika.

Urząd skarbowy, po wygenerowaniu decyzji nadającej NIP, prześle ją podatnikowi. Po nadaniu NIP podatnikom podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości podatnicy oraz organy podatkowe gmin i miast powinny posługiwać się tymi numerami i wykorzystywać je w swoich systemach informatycznych.

Rejestracja podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości spowoduje nadanie im NIP, jeżeli wcześniej nie byli:

- podatnikami podatków dochodowych, podatku VAT lub podatku akcyzowego,

- płatnikami zaliczek na podatek lub składek na ubezpieczenia społeczne.

Szacuje się, że obowiązek rejestracyjny dotyczył będzie około 1.200.000 podatników.

W celu zminimalizowania wydatków ponoszonych przez urzędy gmin i miast zgłoszenia identyfikacyjne mogą być przesyłane do urzędu skarbowego partiami - w terminach i formie uzgodnionej z naczelnikami urzędów skarbowych. Koszty porto można ograniczyć do minimum, jeżeli zdecydujecie się Państwo na bezpośrednie przekazywanie formularzy do urzędu skarbowego. Inne wydatki - związane z drukiem zgłoszeń, weryfikacją zgłoszeń identyfikacyjnych, wygenerowaniem decyzji NIP w systemie informatycznym urzędów skarbowych i przesłaniem tych decyzji do podatników - będą ponoszone przez urzędy skarbowe.

Jednocześnie należy podkreślić istotną korzyść wynikającą z nadania NIP ostatniej grupie podatników nieposiadającej tego numeru - organy podatkowe gmin i miast uzyskują możliwość prowadzenia rejestracji podatników z wykorzystaniem jednolitego i unikatowego w skali kraju identyfikatora, z którego obok urzędów skarbowych korzystają również urzędy celne i Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Kompletna i prawidłowo funkcjonująca Krajowa Ewidencja Podatników jest też podstawowym warunkiem do ustalania osób i podmiotów uchylających się od realizacji nałożonych na nich obowiązków podatkowych. Powinno to w istotny sposób zwiększyć dochody budżetów gmin i miast.

Pragnę przypomnieć, że Kodeks karny skarbowy, który zawiera sankcje karne za wykroczenia skarbowe, przewiduje za naruszenie obowiązków ewidencyjnych (głównie za uchylanie się od tych obowiązków lub złożenie więcej niż jednego zgłoszenia o nadanie NIP) możliwość wymierzenia przez urząd skarbowy grzywny w formie mandatu karnego.

Należy podkreślić, że przepisy powołanego wyżej rozporządzenia rozstrzygają ewentualne spory dotyczące właściwości miejscowej, określając urząd skarbowy, w którym podatnik ma obowiązek dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego, jeżeli jednocześnie uiszcza więcej niż jeden z wymienionych wyżej podatków.

Będę zobowiązany za podjęcie przez Panie i Panów - w porozumieniu z naczelnikami urzędów skarbowych - odpowiednich działań organizacyjnych, w celu sprawnego przeprowadzenia akcji nadawania NIP. Współpraca ta będzie niezbędna również w przyszłości w celu bieżącego aktualizowania ewidencji podatników, którym nadano NIP.

(...)

Objaśnienia dla organów podatkowych gmin (miast) dotyczące sprawdzania i potwierdzania poprawności oraz kompletności zgłoszenia identyfikacyjnego/aktualizacyjnego

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (Dz. U. Nr 111, poz. 1291) do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego i aktualizacji danych stosuje się odpowiednie wzory formularzy określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 lutego 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 16, poz. 144 ze zm.), czyli w tym przypadku formularze NIP-3.

Do wypełniania formularza przez podatnika pomocne mogą być "Objaśnienia do formularza NIP-3", które wraz z formularzami zgłoszeń można pobrać z urzędów skarbowych.

Istotną sprawą byłoby przypominanie podatnikom, iż zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę przedsiębiorstw. Nie muszą i nie mogą więc rejestrować się osoby posiadające wcześniej nadany NIP przez urząd skarbowy.

Po wypełnieniu formularza przez podatnika organ podatkowy gminy (miasta) sprawdza i potwierdza poprawność oraz kompletność wypełnionego zgłoszenia, umieszczając w bloku E formularza:

* w pozycji 68: sformułowanie "sprawdzono poprawność i kompletność wypełnionego zgłoszenia",

* w pozycji 69: pieczęć organu podatkowego wraz z podpisem uprawnionego pracownika oraz datą dokonania sprawdzenia.

* Podczas sprawdzania formularza należy:

* porównać dane składającego zgłoszenie wpisane w bloku B.1. (dane personalne) i bloku B.4. (adres miejsca zameldowania) z danymi zawartymi w dokumencie stwierdzającym tożsamość, którym może być: dowód osobisty, tymczasowy dowód osobisty, paszport, tymczasowe zaświadczenie tożsamości, karta stałego pobytu cudzoziemca, dokument tożsamości cudzoziemca lub (w przypadku gdy składający nie posiada wymienionych dokumentów) inny dokument określający jego tożsamość, a także z danymi zawartymi w ewidencji podatków prowadzonej przez urząd gminy (miasta);

* sprawdzić, jeżeli składający zgłoszenie jest zarejestrowany w bazie PESEL urzędu gminy (miasta), czy podane dane są zgodne z danymi w bazie PESEL;

* sprawdzić kompletność i poprawność wypełnienia zgłoszenia identyfikacyjnego lub aktualizacyjnego, a w szczególności zwrócić uwagę na wypełnienie: adresu zamieszkania (blok B.5.), numeru ewidencyjnego PESEL (blok B.1. poz. 8) oraz bloku D zawierającego oświadczenie i podpis składającego (osoby reprezentującej).