OS-1-OPR.-1/WT/2000 - Zasady postępowania mandatowego

W związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i sposobu wydawania funkcjonariuszom finansowych organów dochodzenia i niefinansowych organów dochodzenia upoważnień do wymierzania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe oraz szczegółowych zasad ich wymierzania i sposobu uiszczania (Dz. U. Nr 96, poz. 1114), MF ustala następujące zasady postępowania mandatowego.

I. Zasady wydawania upoważnień i wymierzania kary grzywny w drodze mandatu karnego

1. W urzędach skarbowych upoważnienia do wymierzania kary grzywny za wykroczenia skarbowe w drodze mandatu karnego wydaje naczelnik urzędu skarbowego, co do zasady, pracownikom komórek do spraw karnych skarbowych. Upoważnienia do wydawania mandatów karnych gotówkowych można wydawać pracownikom innych komórek niż karne skarbowe wyjątkowo, np. w przypadku przeprowadzania kontroli na targowiskach, bazarach i w innych miejscach, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo skontrolowania osób czasowo przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W urzędach kontroli skarbowej upoważnienia do wymierzania kary grzywny za wykroczenia skarbowe w drodze mandatu karnego wydaje dyrektor urzędu kontroli skarbowej inspektorom kontroli skarbowej.

2. Przed wszczęciem postępowania mandatowego należy w pierwszej kolejności poinformować sprawcę wykroczenia skarbowego o możliwości zgłoszenia wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Dopiero w sytuacji gdy sprawca wykroczenia skarbowego nie złoży powyższego wniosku można zaproponować mu przyjęcie mandatu karnego. W drodze mandatu karnego można wymierzać kary grzywny zarówno za wykroczenia formalne, jak i związane z narażeniem na uszczuplenie należności Skarbu Państwa. Warunkiem wymierzenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu. Sprawcę wykroczenia skarbowego należy pouczyć o prawie odmowy przyjęcia mandatu i o skutkach prawnych takiej odmowy.

3. Karę grzywny w drodze mandatu karnego można wymierzyć jedynie wtedy, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości oraz nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 137 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Mandatem karnym gotówkowym można wymierzyć karę grzywny jedynie wobec osób czasowo przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i osób stale przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które czasowo opuszczają to terytorium. W związku z powyższym, sprawcom wykroczeń skarbowych stale przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (którzy nie opuszczają czasowo tego terytorium) można wymierzać kary grzywny jedynie w drodze mandatów karnych kredytowanych, wydawanych za potwierdzeniem odbioru ukaranemu.

4. Mandatem karnym można wymierzyć karę grzywny w kwocie nie przekraczającej podwójnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Kwota najniższego miesięcznego wynagrodzenia jest określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 stycznia 1998 r. w sprawie najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników (Dz. U. Nr 16, poz. 74 z późn. zm.) i od 1 listopada 1999 r. wynosi 670 zł. (…)

6. Urzędy skarbowe i urzędy kontroli skarbowej powinny prowadzić ewidencję wydanych upoważnień i dbać o jej uaktualnianie. Ewidencja powinna zawierać imię, nazwisko i stanowisko służbowe funkcjonariusza, numer legitymacji służbowej, okres, na który upoważnienie zostało wydane, określenie obszaru, na którym upoważnienie jest ważne, oraz informację o wygaśnięciu upoważnienia. W przypadku rozwiązania stosunku pracy z funkcjonariuszem lub upływu okresu, na który upoważnienie zostało wydane, funkcjonariusz zobowiązany jest zwrócić upoważnienie. Zwrócone upoważnienia powinny być załączone do ewidencji. (…)

8. W celu zapewnienia prawidłowego egzekwowania należności pochodzących z grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego funkcjonariusz zobowiązany jest do czytelnego (pismo drukowane), trwałego i kompletnego wpisywania danych dotyczących osoby ukaranej na poszczególnych blankietach mandatów karnych kredytowanych (jak i gotówkowych) wraz z zaznaczeniem kwalifikacji prawnej wykroczenia skarbowego, za które mandat został nałożony. (…)

XI. Nadzór nad postępowaniem mandatowym

1. Nadzór nad postępowaniem mandatowym w urzędach skarbowych sprawuje izba skarbowa, a nad postępowaniem prowadzonym przez inspektorów kontroli skarbowej urząd kontroli skarbowej.

2. W ramach sprawowanego nadzoru izba skarbowa i urząd kontroli skarbowej:

a) dokonuje kontroli urzędów skarbowych oraz inspektorów kontroli skarbowej w zakresie zgodności prowadzonego postępowania z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa i rozliczeń wpływów z tytułu nałożonych mandatów karnych,

b) organizuje szkolenia i instruktaże dla osób uprawnionych do nakładania grzywien w drodze mandatów karnych oraz odpowiedzialnych w jednostce za gospodarkę mandatową,

c) w razie konieczności izba skarbowa organizuje okresowe spotkania poświęcone problemom związanym z postępowaniem mandatowym, z udziałem przedstawicieli wszystkich urzędów skarbowych na jej terenie, a urzędy kontroli skarbowej organizują takie spotkania dla inspektorów kontroli skarbowej.