Opodatkowanie usług hotelarskich

1 stycznia 2003 r. weszła w życie ustawa z 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1183). Powołana nowela zlikwidowała możliwość opodatkowania przychodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych, w tym również takich usług połączonych z wydawaniem posiłków, jeżeli łączna liczba pokoi, w tym także w domkach turystycznych, nie przekracza 12, w formie tzw. małego ryczałtu.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r., osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogły opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie:

1) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

2) karty podatkowej.

W rozdziale 2 ustawy "Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych" uregulowany był obok ryczałtu ustalanego na podstawie prowadzonej ewidencji przychodów również tzw. mały ryczałt.

Artykuł 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z 20 listopada 1998 r. stanowił, iż opodatkowaniu w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z tytułu świadczenia usług hotelarskich polegających na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych, w tym również takich usług połączonych z wydawaniem posiłków, jeżeli łączna liczba pokoi, w tym także w domkach turystycznych, nie przekracza 12. Stawka ryczałtu dla przychodów z tego rodzaju usług - stosownie do obowiązującego w ubiegłym roku art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. f) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...) - wynosiła 3 proc. przychodów.

Z powyższego wynika, że w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r. osoby fizyczne prowadzące działalność w zakresie usług hotelarskich, o których mowa w powołanym art. 6 ust. 2 pkt 2, z punktu widzenia przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą.

W swoim wystąpieniu pani poseł stwierdza, iż do końca 2002 r. z tytułu omawianych usług podatek dochodowy w formie 3-proc. ryczałtu odprowadzała od uzyskiwanych dochodów firma organizująca wynajem mieszkań. Można zatem wnosić, iż podatnicy osiągający przedmiotowe przychody rozliczali się z urzędem skarbowym za pośrednictwem płatnika, korzystając z opodatkowania w formie tzw. małego ryczałtu, co nie zmieniło jednakże faktu, że z punktu widzenia unormowań ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym źródłem omawianych przychodów była nadal pozarolnicza działalność gospodarcza, ponieważ tylko przychody z tego źródła mogły być opodatkowane w sposób przewidziany w tej ustawie. Aktualnie w odmienny sposób uregulowany został jedynie sposób opodatkowania przychodów osiąganych z tego tytułu.

Wprawdzie art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) wymienia jako osobne źródło przychodów przychody z najmu, ale nie oznacza to, że przychody z każdej wymienionej w art. 659 kodeksu cywilnego umowy najmu będą przychodami z tego źródła, albowiem najem stanowić może także przedmiot działalności gospodarczej i wówczas przychody te podatkowo traktowane są jak przychody z działalności gospodarczej.

Od 1 stycznia 2003 r., na podstawie przepisów znowelizowanej ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...), podatnicy osiągający przychody z przedmiotowych usług hotelarskich mogą alternatywnie wybrać opodatkowanie w formie karty podatkowej bądź, niezależnie od liczby wynajmowanych pokoi, w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo opodatkować omawiane dochody na zasadach ogólnych według skali podatkowej.

Znowelizowane przepisy ustawy ryczałtowej przewidują, iż przychody z tytułu omawianych usług hotelarskich podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, w warunkach określonych w części XII załącznika nr 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...): Tabela miesięcznych stawek podatku dochodowego w formie karty podatkowej.

Biorąc pod uwagę, iż karta podatkowa jest najprostszą formą opodatkowania, gdyż podatnicy ją opłacający są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jest to bardzo dogodny sposób opłacania podatku, nieangażujący podatnika w prowadzenie wymaganej przy innych formach księgowości.

Z pewnością też obowiązujące stawki karty podatkowej od przychodów z działalności w zakresie usług hotelarskich nie są wysokie, a co za tym idzie - nie powodują dużego obciążenia fiskalnego tych usług. Wymaga podkreślenia także fakt, że obok prawa do zgłoszenia przerwy w wykonywaniu działalności istnieje możliwość obniżenia stawek maksymalnie o połowę w przypadku, gdy podatnik prowadzi działalność w rozmiarach wskazujących na to, że stawki te byłyby nieodpowiednie w stosunku do rozmiarów prowadzonej działalności.

Niezależnie od powyższego pragnę zauważyć, iż aktualnie usługi świadczone przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, w tym wynajem pokoi gościnnych, bez względu na liczbę wynajmowanych pokoi, objęte zostały 17-proc. stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Działalność ta - kwalifikowana jako Usługi świadczone przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania (grupa 55.2 PKWiU) - wymieniona jest w załączniku nr 2 do ustawy z 20 listopada 1998 r. stanowiącym wykaz usług, do których stosuje się 17-proc. stawkę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, oznaczonych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Chciałbym podkreślić, że w obecnym stanie prawnym, na podstawie art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podatnicy prowadzący działalność w omawianym zakresie zyskali możliwość dokonywania odliczeń od przychodu wydatków określonych w art. 26 ust. 1 i w art. 26b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), tj. np. z tytułu dokonanych darowizn na cele określone w ustawie oraz z tytułu faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Mogą też, zgodnie z art. 14 powołanej ustawy o podatku zryczałtowanym, dokonywać obniżek ryczałtu o wydatki wymienione w art. 27a ust. 1, z wyjątkiem pkt 2 lit. d) powołanej ustawy, tj. o wydatki poniesione na:

- własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację zajmowanego na podstawie tytułu prawnego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów,

- dojazd dzieci własnych i przysposobionych do szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych, w tym z oddziałami integracyjnymi, szkół specjalnych, sportowych oraz mistrzostwa sportowego i szkół artystycznych, położonych poza miejscowością stałego lub czasowego zamieszkania dzieci,

- odpłatne dokształcanie i doskonalenie zawodowe podatnika,

- odpłatne kształcenie w szkołach wyższych, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym lub przepisów o wyższych szkołach zawodowych.

Prawa do dokonywania tych odliczeń podatnicy osiągający przychody, które do końca 2002 r. korzystały z opodatkowania w formie tzw. małego ryczałtu, nie mieli przed dokonaniem nowelizacji przepisów ustawy o podatku zryczałtowanym.

Prezentując powyższe, chciałbym zwrócić uwagę pani poseł, iż w aktualnym stanie prawnym podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej z tytułu omawianych usług hotelarskich mają możliwość wyboru najbardziej korzystnej dla siebie formy opodatkowania, tj. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, karty podatkowej bądź zasad ogólnych.