OPM/436/2/2005 - Przesłanki zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych umowy sprzedaży nieruchomości

Pytanie podatnika

Czy podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona?

Postanowienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wejherowie, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, zm. Dz. U. Nr 86, poz. 732), po rozpatrzeniu wniosku podatniczki (imię, nazwisko, firma) w imieniu której działa pełnomocnik (imię, nazwisko, adres biura rachunkowego) o udzielenie pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie umowy sprzedaży gruntu, jeżeli jedna ze stron jest podatnik podatku od towarów i usług, tj. interpretacji art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399) zwanej dalej Ustawą

stwierdza, że:

stanowisko przedstawione we wniosku jest błędne w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego.

Uzasadnienie

W niniejszej sprawie przedmiotem rozważań jest sprzedaż nieruchomości - gruntu, która ma zostać zawarta pomiędzy osobą fizyczną (nie będącą ani przedsiębiorcą ani podatnikiem podatku od towarów i usług), a osobą prowadzącą działalność gospodarczą i będącą podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem umowy sprzedaży ma być grunt pod budowę. Wnioskodawca uważa, iż niniejsza umowa nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie z art. 2 pkt 4 Ustawy.

Zdaniem organu podatkowego stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę jest nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 4 Ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej Ustawą VAT istotny jest status strony zbywającej (podmiot, który sprzedaje towar), bowiem wówczas powstaje obowiązek zapłaty podatku lub ma miejsce wyłączenie tego obowiązku na mocy określonego przepisu.

Zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęta jest sprzedaż rzeczy i praw majątkowych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a). Co do zasady umowy tego rodzaju podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wyjątek od tej reguły jest zawarty w wyżej cytowanym art. 2 pkt 4 Ustawy. Z pisma podatnika wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pani (imię, nazwisko, nazwa firmy) (będąca podatnikiem podatku od towarów i usług) planuje nabyć nieruchomość od osoby fizycznej (nie prowadzącej działalności gospodarczej i nie będącej podatnikiem podatku od towarów i usług).

Na gruncie Ustawy VAT status podatnika definiuje art. 15 ust. 1 zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednocześnie art. 5 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terenie kraju. Stosownie do art. 2 ust. 6 Ustawy VAT pod pojęciem towaru należy rozumień rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Przytoczony wyżej stan prawny wskazuje, iż obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu wykonanych czynności cywilnoprawnych obciąża wyłącznie zbywcę tych towarów. W konsekwencji, przenosząc powyższe na grunt Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazać należy, iż użyty przez ustawodawcę w art. 2 pkt 4 Ustawy zapis "przynajmniej jedna ze stron" dotyczy tylko tych umów których istotą jest przenoszenie własności rzeczy lub praw majątkowych, gdzie nie ma znaczenia która ze stron jest podatnikiem podatku VAT (umowa zamiany). W pozostałym zakresie konsekwencje podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w trybie przewidzianym w przywołanym przepisie zostają wyłączone tylko wówczas gdy na zbywcy ciąży obowiązek zapłaty podatku VAT.

Warunkiem niezbędnym do zwolnienia czynności cywilnoprawnej od podatku od czynności cywilnoprawnych w oparciu o art. 2 ust. 4 Ustawy jest więc dokonanie sprzedaży przez podatnika podatku od towarów i usług, który z tytułu tej sprzedaży objęty został opodatkowaniem podatkiem VAT.

W związku z powyższym w tym przypadku nie spełnione zostały warunki do zastosowania przedmiotowego zwolnienia a zbywanie rzeczy (w tym nieruchomości) w obrocie prywatnym, jako nie objęte regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, podlega ogólnym zasadom opodatkowania określonym w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując nie ma podstawy prawnej do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych umowy sprzedaży zawartej w wyżej opisanych okolicznościach.