NB-BPN-III-EL-523-452/03 - Weryfikacja zgodności nazwy i numeru rachunku bankowego wierzyciela na zleceniach płatniczych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 1 października 2003 r. Narodowy Bank Polski NB-BPN-III-EL-523-452/03 Weryfikacja zgodności nazwy i numeru rachunku bankowego wierzyciela na zleceniach płatniczych.

Jak wynika z kierowanej do GINB korespondencji, wątpliwości budzi potrzeba weryfikacji zgodności nazwy i numeru rachunku bankowego wierzyciela na otrzymywanych przez banki zleceniach płatniczych, w świetle postanowień rozporządzenia Ministra Finansów z 10 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. nr 149, poz. 1673 ze zm.).

Zgodnie z przepisem § 9 ust. 1 wskazanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów, dowodem księgowym stanowiącym podstawę ewidencji zdarzeń gospodarczych jest dyspozycja wystawiona przez klienta banku, dyspozycja własna banku lub inne dokumenty otrzymane bądź sporządzone w ustalonej formie i spełniające warunki, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Wspomniany art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości dokładnie określa, jakie elementy powinien zawierać dowód księgowy:

1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,

2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,

3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych,

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu,

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiadającej za te wskazania.

W § 9 ust. 2 rozporządzenia określono, kiedy zlecenie płatnicze uznawane jest za dowód księgowy. Użyte w tym przepisie sformułowanie "co najmniej" wskazuje, że określone zostały tu elementy niezbędne do zaliczenia zlecenia płatniczego jako dowodu księgowego. W § 9 ust. 2 pkt 2 zaznaczono, że określenie stron dokonujących operacji gospodarczych następuje poprzez podanie:

a) numeru rachunku bankowego dłużnika lub jego nazwy oraz numeru rachunku bankowego wierzyciela, przy zleceniu płatniczym uznaniowym,

b) numeru rachunku bankowego dłużnika oraz numeru rachunku bankowego wierzyciela lub jego nazwy, przy zleceniu płatniczym obciążeniowym.

Z powyższego wynika, że przy realizacji zlecenia płatniczego uznaniowego, na którym oznaczono wierzyciela tylko poprzez numer jego rachunku bankowego oraz zlecenia płatniczego obciążeniowego, na którym oznaczono dłużnika tylko poprzez numer jego rachunku bankowego, nie występuje potrzeba weryfikacji zgodności nazwy z numerem rachunku wierzyciela/dłużnika.

Podanie przez zleceniodawcę polecenia przelewu nie tylko numeru rachunku wierzyciela, ale również jego nazwy jest uprawnieniem zleceniodawcy, którego realizacji bank dłużnika nie może odmówić. Druk polecenia przelewu zawiera miejsce na nazwę posiadacza rachunku (wierzyciela). Jeśli zleceniodawca podał w poleceniu przelewu pełne oznaczenie rachunku wierzyciela, tj. oznaczenie nazwy posiadacza rachunku i numer jego rachunku, to zaprzestanie przez bank odbiorcy płatności weryfikacji zgodności tych danych może narazić bank na odpowiedzialność za szkodę, gdyby uznano, że bank nie dołożył należytej staranności przy wykonywaniu usługi. Z drugiej strony jednak, automatyczna weryfikacja zgodności numeru rachunku bankowego z nazwą posiadacza rachunku jest utrudniona i z tego względu następuje dążenie do identyfikacji wierzyciela jedynie poprzez numer jego rachunku zawierającego cyfrę kontrolną w standardzie NRB. W obecnym stanie prawnym odpowiednią formą regulacji w przedmiocie zleceń płatniczych, realizowanych w automatycznych systemach, jest postanowienie umowy rachunku bankowego lub regulaminu prowadzenia rachunków bankowych, że podstawą identyfikacji wierzyciela na zleceniu płatniczym uznaniowym (poleceniu przelewu) jest numer rachunku bankowego klienta. Analogiczny sposób postępowania należałoby przyjąć w odniesieniu do zleceń płatniczych obciążeniowych.

Opublikowano: Pr.Bankowe 2004/2/88