NB-BPN-II-0022-14/05 - Zaliczenie zysku w trakcie zatwierdzania i zysku netto bieżącego roku.

W art. 127 znowelizowanej ustawy Prawo bankowe określone zostały fundusze własne banków.

W kontekście tej normy ostrożno-ściowej powstają w praktyce bankowej wątpliwości, które wyjaśniam poniżej:

1. Zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy Prawo bankowe od początku bieżącego roku do funduszy podstawowych banku może zostać zaliczony zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu. Wprowadzenie tej możliwości jest zgodne z art. 34 ust. 2 pkt 2 dyrektywy 2000/12/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 marca 2000 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe.

Jednym z wymaganych warunków, na jakich można dokonać przedmiotowego zaliczenia, jest konieczność zweryfikowania kwoty zysku przez biegłego rewidenta.

Weryfikacjami sprawozdania finansowego banku przez biegłego rewidenta, uznanymi za spełniające wymóg zawarty w art. 127 ust. 2 pkt 2 lit. c, ustawy Prawo bankowe, są:

a) pełne badanie sprawozdania finansowego,

b) przegląd sprawozdania finansowego (za okres krótszy niż rok obrotowy), dokonany na podstawie "Normy nr 4 wykonywania zawodu biegłego rewidenta".

Po dokonaniu badania biegły rewident w sporządzanym raporcie z pełnego badania sprawozdania finansowego lub z przeglądu sprawozdania finansowego powinien dodatkowo zawrzeć informację, czy zysk w trakcie zatwierdzania i/lub zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego obliczone są zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości.

2. Zgodnie z przedmiotowym przepisem do funduszy własnych banku można zaliczyć zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, pomniejszony o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwocie nie wyższej niż kwota zweryfikowana przez biegłego rewidenta. W kontekście tego przepisu powstaje wątpliwość, jaką kwotę zysku bank może uwzględnić w rachunku funduszy własnych, w sytuacji gdy aktualna kwota bieżącego zysku jest różna od kwoty zweryfikowanej przez biegłego rewidenta. Należy tu rozważyć dwa przypadki.

a) aktualna kwota zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego jest większa od kwoty zweryfikowanej - w takiej sytuacji bank powinien uwzględnić w rachunku funduszy własnych kwotę zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego w wysokości równej kwocie zysku zweryfikowanego przez biegłego rewidenta, pomniejszonej o przewidywane obciążenia i dywidendy. Wzrost kwoty zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego ponad wartość zysku netto zweryfikowaną przez biegłego rewidenta może uwzględnić w rachunku funduszy jedynie po ponownej weryfikacji przez biegłego rewidenta.

b) aktualna kwota zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego jest niższa niż kwota zweryfikowana - w takiej sytuacji bank powinien uwzględnić w rachunku funduszy własnych aktualną kwotę zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego, pomniejszoną o przewidywane obciążenia i dywidendy. Dodatkowo bank powinien powiadomić Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego o fakcie obniżenia się zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego poniżej poziomu zweryfikowanego przez biegłego rewidenta. Obowiązek taki dotyczy tylko banków, które uwzględniają zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego w rachunku funduszy własnych.

3. Uwzględnienie zysku netto bieżącego okresu sprawozdawczego, po spełnieniu ustawowych wymagań określonych w art. 127 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy Prawo bankowe i jednocześnie zaliczenie zysku rynkowego do kapitału krótkoterminowego, powodowałoby podwójne uwzględnienie zysku rynkowego w rachunku funduszy własnych, bowiem zgodnie z par. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a) Uchwały nr 4/2004 KNB w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych... - zysk rynkowy ujęty jako kapitał krótkoterminowy powiększa fundusze własne banku wyliczane na potrzeby rachunku adekwatności kapitałowej. W związku z powyższym do kapitału krótkoterminowego należy zaliczać zysk rynkowy, tylko jeżeli w rachunku funduszy własnych nie jest uwzględniany zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego.

4. Jednocześnie informuję, że w GINB zostały opracowane projekty nowych i zmienionych formularzy sprawozdawczych, które uwzględniają również omawiane powyżej zmiany. Zgodnie z opinią większości banków, które zgłosiły chęć udziału w testowaniu nowej wersji sprawozdawczości, termin wprowadzenia zmian sprawozdawczych został ustalony na koniec czerwca 2005 r. (vide pismo prezesów banków z 22 lutego 2005r. znak NB-BPN-III-WL-526-3/141/05). W rachunku funduszy własnych uwzględniony zostanie odpowiednio skorygowany wynik w trakcie zatwierdzania oraz wynik roku bieżącego, wykazany na formularzu P0902 w wierszach C1 i D1.

W okresie przejściowym, tj. do czasu wejścia w życie powyższych rozwiązań, wykazywane w sprawozdawczości, a niezgodne ze stanem faktycznym przekroczenia limitów koncentracji zaangażowań czy też obniżenia współczynnika wypłacalności poniżej wymaganego poziomu, spowodowane niemożliwością ujęcia wyniku w trakcie zatwierdzania oraz wyniku roku bieżącego w funduszach własnych banku, powinny być skorygowane w drodze dodatkowych wyjaśnień. Banki, w których wystąpi omawiana sytuacja, powinny przekazać, w terminie przewidzianym dla sporządzenia sprawozdawczości, informację o przyczynach wystąpienia nieprawidłowości, podać kwoty nieujęte w sprawozdawczości oraz wartość poszczególnych norm ostrożnościowych, po uwzględnieniu tych pozycji.