NB-BPN-I-PR-077-1-3-80/2005 - Ochrona tajemnicą bankową sprawcy przestępstwa lub wykroczenia drogowego.

Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego otrzymał za pośrednictwem Komendy Głównej Policji informacje dotyczące problemów z uzyskiwaniem przez Policję od banków informacji o sprawcach przestępstw oraz wykroczeń drogowych rejestrowanych za pomocą fotoradarów, którzy prowadzili pojazdy, będące własnością banków w następstwie wykonywania przez nie czynności bankowych.

Policja kierowała do banków pytania, przyjmując za podstawę art. 78 ust. 4 ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (DzU 2005, nr 108, poz. 908, ze zm.), który nakłada na właściciela lub posiadacza pojazdu obowiązek wskazania na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, z wyjątkiem sytuacji, gdy pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Część banków odmawia udzielenia informacji o osobie, której przekazały pojazd do użytkowania, argumentując, iż osoba ta jest stroną czynności bankowej, a bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicą bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na której podstawie bank tę czynność wykonuje (art. 104 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, DzU 2002, nr 72, poz. 656, ze zm., dalej: "Prawo bankowe"). Zadaniem niektórych banków przywołany przepis art. 78 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym nie może stanowić podstawy do uchylenia tajemnicy bankowej w świetle art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. 1 Prawa bankowego, zgodnie z którym bank ma obowiązek udzielania informacji stanowiących tajemnicą bankową wyłącznie na żądanie Policji, jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobiegania przestępstwom, ich wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów, na zasadach i w trybie określonym w art. 20 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (DzU 2002, nr 7, poz. 58, ze zm.).

W związku z faktem występowania niejednolitej praktyki banków w omawianym zakresie (część banków udziela Policji żądanych informacji) GINB pragnie wskazać rekomendowane kierunki interpretacji przepisów Prawa bankowego dotyczące tajemnicy bankowej w świetle wyżej opisanego stanu faktycznego.

Na wstępie należy podkreślić, że specyficzną cechą tajemnicy bankowej, odróżniającą ją od innych tego typu instytucji, jest to, że o tym, czy dane informacje objęte są tajemnicą bankową, niejednokrotnie przesądzają okoliczności, w których następuje przetwarzanie tych informacji. Z całokształtu przepisów regulujących instytucję tajemnicy bankowej nie można więc wnioskować, że niezależnie od charakteru zdarzenia lub czynności pozostających w jakimkolwiek związku z informacją dotyczącą czynności bankowej odwołanie się do tajemnicy bankowej zawsze stanowić będzie gwarancję ochrony tych informacji. Tym samym bank może odwołać się do przepisów o tajemnicy bankowej bez uwzględnienia charakteru zdarzenia związanego z czynnością bankową.

Z punktu widzenia ustawowych zadań Policji najbardziej istotne znaczenie ma ustalanie tożsamości osoby, której został powierzony pojazd będący formalnie własnością banku, np. wskutek zawarcia umowy przewłaszczenia zabezpieczającej spłatę kredytu udzielonego przez bank. W tego rodzaju przypadkach bank może przekazać Policji dane dotyczące użytkowania pojazdu. Niemniej obowiązany jest tylko do poinformowania o tym, komu bank przekazał do używania samochód będący jego własnością. Podkreślić należy, że nie ma tu znaczenia tytuł prawny będący podstawą owego przekazania - istotna jest jedynie informacja, kto używa samochodu będącego własnością banku. Tak więc bank udzielając tego typu informacji właściwym organom nie musi (a jeżeli przekazanie wynika z umowy o ustanowieniu zabezpieczenia udzielonego kredytu - nie może) przekazywać informacji o czynności, na podstawie której lub w wykonaniu której nastąpiło przekazanie samochodu. Innymi słowy, bank udzielając tego rodzaju informacji właściwemu organowi, informuje więc jedynie o tym, komu samochód, będący jego własnością, przekazał do używania. Nie informuje natomiast o czynności bankowej - tym samym nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy bankowej. Gdyby informacja o tym, komu przekazano samochód (w przypadkach w których przekazanie nastąpiło w wykonaniu umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z czynności bankowej), w tych okolicznościach objęta była tajemnicą bankową, należałoby uznać, że tajemnica ta obejmuje także informacje o tym, że właścicielem samochodu jest bank.

W związku z powyższym zwracam się z prośbą do Pani/Pana Prezesa o uwzględnienie powyższej interpretacji przy przekazywaniu Policji informacji o osobach, które, prowadząc pojazdy będące własnością banków, popełniły wykroczenie lub przestępstwo.