NB-BPN-I-022-70/04 - Stosowanie niektórych przepisów dotyczących outsourcingu.

Analiza nadesłanych przez banki, zgodnie z art. 6c ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (dalej jako: "prawo bankowe"), zawiadomień oraz pytań przedstawicieli banków wskazuje na potrzebę rozstrzygnięcia wątpliwości powstałych w trakcie interpretacji przepisów art. 6a-6d tej ustawy, które dotyczą:

1) zakresu informacji przekazywanych w zawiadomieniu o zamiarze zawarcia umowy o powierzenie przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywania określonych czynności związanych z działalnością bankową (w myśl art. 6c ust. 1 pkt 1 prawa bankowego),

2) zakresu przedmiotowego pojęcia "czynności faktyczne związane z działalnością bankową" (art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego),

3) zakresu podmiotowego zlecenia wykonywania czynności związanych z działalnością bankową, o których mowa w art. 6a ust. 1 prawa bankowego.

Wyjaśnienia wymaga również kwestia zakresu, w jakim banki, które przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 1 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw (dalej jako: "ustawa nowelizująca") powierzyły przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie stale lub okresowo czynności wymienionych w art. 6a ust. 1 prawa bankowego, powinny do dnia 1 stycznia 2005 r. dostosować swoją działalność do wymagań określonych w art. 6a-6d tej ustawy (zgodnie z art. 15 ustawy nowelizującej).

I.Zakres informacji przekazywanych w zawiadomieniu o zamiarze zawarcia umowy o powierzenie przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywania określonych czynności związanych z działalnością bankową

Zgodnie z brzmieniem art. 6c ust. 1 pkt 1 prawa bankowego powierzenie przez bank wykonywania stale lub okresowo czynności, o których mowa w art. 6a ust. 1 tej ustawy, może nastąpić, m.in. po zawiadomieniu przez ten bank Komisji Nadzoru Bankowego (dalej jako "KNB"), z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem o zamiarze zawarcia umowy, której przedmiotem będzie dokonywanie tych czynności. Oczekuję, że w zawiadomieniu bank określi:

1) przedmiot każdej umowy, tj. czynności, których wykonywanie bank zamierza powierzyć na jej podstawie,

2) stronę umowy ze wskazaniem przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego (w zależności od konkretnego przypadku: jego imienia (imion) i nazwiska, firmy, nazwy, formy prawnej prowadzonej działalności, miejsca stałego zamieszkania, siedziby i adresu, numeru wpisu w ewidencji działalności gospodarczej ze wskazaniem organu, przez który jest prowadzona, numeru w Krajowym Rejestrze Sądowym, numeru identyfikacyjnego w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON).

Oczekuję, że w zawiadomieniu zostaną opisane rozwiązania, które zapewniają:

1) sprawowanie przez KNB efektywnego nadzoru nad wykonywaniem powierzonych czynności, poprzez m.in.:

- stworzenie warunków umożliwiających wykonywanie przez inspektorów nadzoru bankowego czynności kontrolnych w siedzibie przedsiębiorcy, któremu powierza się wykonywanie czynności,

- możliwość dostępu przez bank do informacji o bieżącym funkcjonowaniu tego przedsiębiorcy w zakresie związanym z wykonywaniem powierzonych czynności oraz

2) skuteczne funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej banku w zakresie obejmującym wykonywanie tych czynności, poprzez m.in.:

- uwzględnienie potrzeby przygotowania przez bank w tym zakresie procedur postępowania, osób, które będą podejmować działania kontrolne oraz ujęcia tego zagadnienia w planach kontroli wewnętrznej banku,

- umożliwienie podejmowania przez osoby zatrudnione w banku czynności kontrolnych w siedzibie przedsiębiorcy wykonującego powierzone czynności.

Zawiadomienie powinno zostać podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania banku. W sytuacji, gdyby osobami tymi nie byli członkowie zarządu banku lub prokurenci, wskazane jest ze względów ostrożnościowych, aby zawiadomienie podpisywała jedna osoba w banku umocowana przez jego zarząd.

Oczekuję, że banki, które przesłały zawiadomienia niespełniające wskazanych warunków przed otrzymaniem niniejszego pisma, uzupełnią ich treść w odpowiednim zakresie.

II.Zakres przedmiotowy pojęcia "czynności faktyczne związane z działalnością bankową" (art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego)

Prawo bankowe przewiduje w art. 6a ust. 1 pkt 2 możliwość powierzenia przez bank, na podstawie umowy zawartej na piśmie, wykonywania czynności faktycznych związanych z działalnością bankową. Na tle brzmienia tego przepisu powstaje pytanie o zakres przedmiotowy tego sformułowania. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego problemu ma zdefiniowanie pojęcia "działalność bankowa". Należy przyjąć, że działalnością bankową w rozumieniu art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego jest zarówno wykonywanie czynności bankowych wskazanych w art. 5 ust. 1 i 2, jak również dokonywanie działań wymienionych w art. 6 ust. 1 tej ustawy. Bank może zatem zlecić wykonywanie czynności faktycznych, które pozostają w funkcjonalnym związku z działalnością bankową w powyższym znaczeniu. Ich zakres wyznacza przedmiot regulacji prawa bankowego, którym - zgodnie z art. 1 tej ustawy - są zasady prowadzenia tego rodzaju działalności. W konsekwencji do katalogu czynności, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego, nie można zakwalifikować powierzenia takich czynności, jak np. prowadzenie stołówki pracowniczej w banku, sprzątanie pomieszczeń, w których jest wykonywana działalność bankowa, ochrona obiektów bankowych.

Na podstawie art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego bank może powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności faktycznych pozostających w zakresie windykacji wierzytelności bankowych. Zwracam uwagę, że podejmowanie innych czynności niż faktyczne w ramach wspomnianej windykacji może zostać zlecone adwokatom i radcom prawnym w związku ze świadczeniem przez nich pomocy prawnej na rzecz banku oraz w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy prawne, po uzyskaniu zezwolenia KNB, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. k prawa bankowego.

Przykładem powierzenia czynności faktycznych związanych z działalnością bankową w rozumieniu art. 6a ust. 1 pkt 2 prawa bankowego będzie również zlecenie przez bank podmiotowi zewnętrznemu przeliczania, sortowania, pakowania oraz oznaczania opakowań banknotów i monet.

III.Zakres podmiotowy powierzenia wykonywania czynności związanych z działalnością bankową wskazanych w art. 6a ust. 1 prawa bankowego

Przepis art. 6a ust. 1 prawa bankowego w sposób jednoznaczny i wyczerpujący określa, kto może wykonywać powierzone przez bank czynności związane z działalnością bankową. Brzmienie tego przepisu wskazuje, że wykonawcą tego rodzaju czynności może być tylko przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny, który jest stroną umowy z bankiem. Dlatego też za niezgodne z art. 6a ust. 1 prawa bankowego należy uznać działanie, polegające na powierzaniu przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego (będącego stroną umowy z bankiem) wykonywania zleconych przez bank czynności (lub niektórych czynności) innym podmiotom, które nie zawarły z tym bankiem umowy wskazanej w tym przepisie.

IV.Okres przejściowy na dostosowanie działalności banku w zakresie powierzonego przed dniem 1 maja 2004 r. wykonywania stale lub okresowo czynności wymienionych w art. 6a ust. 1 prawa bankowego

Problematyce okresu przejściowego został poświęcony art. 15 ustawy nowelizującej. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu bankom, które przed dniem 1 maja 2004 r. powierzyły przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie stale lub okresowo czynności wskazanych w art. 6a ust. 1 prawa bankowego, został wyznaczony okres na dostosowanie ich działalności w tym zakresie do dnia 1 stycznia 2005 r. W tym terminie bank powinien dokonać przeglądu zawartych umów pod kątem zgodności z art. 6a ust. 1 prawa bankowego i określonego w tym przepisie zakresu podmiotowego i przedmiotowego powierzenia oraz wymogów dotyczących formy i typu umowy, a także warunków wymienionych w art. 6c ust. 1 tej ustawy. Oczekuję, że bank, dopełniając obowiązku zawiadomienia KNB o zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej umowach, przekaże w nim informacje wskazane w pkt I pisma.

Zwracam również uwagę na obowiązek uzyskania zezwolenia KNB (zgodnie z art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. k prawa bankowego) w sytuacji, gdy przed 1 maja 2004 r. bank zlecił wykonywanie innych czynności niż wymienione w art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. a-j i w pkt 2 tej ustawy, i przewiduje dalsze ich powierzanie po dniu 1 stycznia 2005 r.

Bank powinien także wystąpić z wnioskiem o udzielenie przez KNB zezwolenia na zawarcie umowy, o której mowa w art. 6a ust. 1 przywołanej ustawy, jeżeli jej stroną ma być przedsiębiorca zagraniczny niemający miejsca stałego zamieszkania lub nieposiadający siedziby na terytorium państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo gdy umowa przewiduje stałe lub okresowe wykonywanie powierzonych czynności za granicą Rzeczpospolitej Polskiej.

Należy przypomnieć, że uzyskanie zezwolenia KNB jest w dwu określonych wyżej przypadkach warunkiem dopuszczalności wykonywania przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego po dniu 1 stycznia 2005 r. powierzonych czynności.

W przypadku, gdyby pojawiły się wątpliwości w zakresie omawianym w piśmie, proszę kontaktować się z p. Arkadiuszem Kawulskim (tel. 634 22 93) lub z p. Marcinem Olszakiem (tel. 634 22 57).