NB/BI/III/056/8/02 - Przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.

Uprzejmie informuję, że w dniu 15 marca 2002 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł (Dz.U. nr 32, poz. 299), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2002 r. Zmiany wprowadzone ww. ustawą, mające istotny wpływ na sposób postępowania banków w zakresie przeciwdziałania procederowi prania pieniędzy, polegają na:

* przesunięciu obowiązku rejestracji transakcji objętych przepisami ustawy na dzień 1 lipca 2004 r. - z wyjątkiem transakcji podejrzanych, w stosunku do których obowiązek rejestracji i powiadamiania o nich Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) istnieje od dnia 23 czerwca 2001 r.,

* utrzymaniu w mocy przepisów uchwały nr 4/98 Komisji Nadzoru Bankowego z 30 czerwca 1998 r. w sprawie trybu postępowania banków w przypadkach prania pieniędzy oraz ustalenia wysokości kwoty i warunków prowadzenia rejestru wpłat gotówkowych powyżej określonej kwoty oraz danych o osobach dokonujących wpłaty i na rzecz których wpłata została dokonana (Dz.Urz. NBP nr 18, poz. 40) do 30 czerwca 2004 r.,

* objęciu przepisami ustawy, w okresie od 31 marca 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. wymiany znaków pieniężnych nominowanych w walutach narodowych na znaki pieniężne nominowane w euro, dokonywanej na podstawie przepisów ustawy z 25 maja 2001 r. o skutkach wprowadzenia w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej wspólnej waluty euro (Dz.U. nr 63, poz. 640). Jednocześnie Minister Finansów wydał 29 marca 2002 r. rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz.U. nr 32, poz. 308). Zmiana dotyczy treści § 12, w którym wyłączono zastosowanie przepisów ww. rozporządzenia do banków i wskazano, że do 30 czerwca 2004 r. banki obowiązane są przestrzegać przepisów uchwały nr 4/98 KNB.

W związku z powyższym banki winny nadal przestrzegać dwóch regulacji - ustawy z 16 listopada 2000 r. oraz uchwały nr 4/98 KNB. Oznacza to, że wewnątrzbankowe programy przeciwdziałania praniu pieniędzy powinny w dalszym ciągu uwzględniać obowiązki banków wynikające z dwóch ww. aktów prawnych z zastrzeżeniem, że przepisy ustawy, która jest aktem wyższego rzędu w stosunku do uchwały, mają pierwszeństwo przed przepisami uchwały. Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące materii rozważanej w niniejszym akapicie przekazałem państwu w piśmie z 11 grudnia 2001 r. (znak NB-BI-III-073-1/01).

Nowym obowiązkiem, wynikającym z art. 47a ustawy z 16 listopada 2000 r., jest objęcie przepisami tej ustawy, w okresie od 31 marca 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. wymiany znaków pieniężnych nominowanych w walutach narodowych na znaki pieniężne nominowane w euro, dokonywanej na podstawie przepisów ustawy z 25 maja 2001 r. o skutkach wprowadzenia w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej wspólnej waluty euro. Ponieważ w chwili obecnej przepisami ustawy z 16 listopada 2000 r. objęte są wyłącznie transakcje podejrzane, obowiązek rejestracji i powiadamiania GIIF dotyczy jedynie tej kategorii operacji. Należy jednak podkreślić, iż intencją ustawodawcy było zwrócenie szczególnej uwagi instytucji finansowych na operację wymiany i związane z nią zagrożenie procederem prania pieniędzy w tym okresie. W związku z powyższym banki winny rozważyć możliwość i celowość objęcia obowiązkiem rejestracji, do 31 grudnia 2002 r., również transakcji wymiany walut narodowych na euro w przypadku, gdy wartość wymiany przekracza 10 000 euro.

Przypominam również o obowiązku niezwłocznego informowania Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego o fakcie zawiadomienia GIIF i prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa prania pieniędzy. Inspekcje przeprowadzane przez inspektorów GINB wykazują, iż niestety nie wszystkie banki wywiązują się z tego obowiązku.

Przekazując powyższe zachęcam jednocześnie do korzystania ze stron internetowych poświęconych problematyce zwalczania procederu prania pieniędzy, a w szczególności: Financial Action Task Force (http://wwwl.oecd.org./fatf/) oraz GIIF (strony Ministerstwa Finansów http://www.mf.gov.pl).