NA.III-022-33/2012 - Wyjaśnienia w sprawie dostępu członków Komisji Rewizyjnej Gminy do dokumentacji obejmującej umorzenia podatkowe

Wstępnie należy stwierdzić, iż żaden z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) nie określa wprost, do jakich informacji oraz jakiego rodzaju dokumentów mogą mieć dostęp członkowie komisji rewizyjnej, w związku z dokonywaniem czynności kontrolnych. Przepisy ustawy o samorządzie gminnym jedynie w sposób ogólny odnoszą się do zakresu zadań oraz trybu działania komisji rewizyjnej.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 powołanej ustawy, rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powołuje komisję rewizyjną, a na podstawie art. 18a ust. 4 cyt. ustawy, komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli, nie naruszając uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1.

Sprawy związane z umorzeniami podatkowymi regulowane są przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) - art. 67 i następne.

Dostęp do indywidualnych danych podatników przez radę gminy (poprzez członków komisji rewizyjnej) ograniczony jest jednak przepisami szczególnymi, a mianowicie art. 293 ustawy - Ordynacja podatkowa, który stanowi, że indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową. Przepis ten stosuje się również do danych zawartych w aktach postępowania podatkowego. Radni nie są uprawnieni do dostępu do niniejszych danych. Art. 298 i art. 299 Ordynacji podatkowej zawierają wykaz podmiotów, którym mogą być udostępnione informacje zawarte w aktach podatkowych. Nie zaliczono do nich komisji rewizyjnych. Również z innych przepisów powszechnie obowiązujących nie wynikają uprawnienia komisji rewizyjnych w tym zakresie.

Dodatkowo, kwestię jawności finansów publicznych w aspekcie danych chronionych tajemnicą skarbową, regulują zapisy art. 37 ust. 1 pkt 2 lit. "f" ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym zarząd jednostki samorządu terytorialnego podaje do publicznej wiadomości informację obejmującą wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym w zakresie podatków lub opłat udzielono ulg, odroczeń, umorzeń lub rozłożono spłatę na raty w kwocie przewyższającej łącznie 500 zł, wraz ze wskazaniem wysokości umorzonych kwot i przyczyn umorzenia.

W świetle powyższego nie sposób wywodzić, że komisji rewizyjnej przysługują dalsze uprawnienia wykraczające poza wskazane regulacje.

Brak prawa wglądu do danych osobowych lub stanowiących dobra osobiste osób fizycznych i prawnych, w tym indywidualnych danych podatkowych, o których mowa w art. 293 ustawy - Ordynacja podatkowa, nie pozbawia jednak komisji rewizyjnych prawa żądania i otrzymania danych nieosobowych - zagregowanych (np. o liczbie podatników korzystających z indywidualnych ulg, umorzeń lub odroczeń spłaty podatku) - por. A. Szewc, G. Jyż, Z. Pławecki, Samorząd Gminny - Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2005, wyd. II.

Reasumując - przepisy Ordynacji podatkowej oraz ustawy o samorządzie gminnym nie dają upoważnienia do przekazywania członkom komisji rewizyjnej dokumentacji obejmującej umorzenia podatkowe. Przestrzeganie przepisów związanych z zachowaniem tajemnicy skarbowej zabezpieczone jest sankcją karną

wskazaną w art. 306 Ordynacji podatkowej. Burmistrz, jako organ podatkowy, musi stosować ściśle art. 293 i następne Ordynacji podatkowej, co sprowadza się do odmowy udostępnienia informacji objętych tajemnicą skarbową członkom komisji rewizyjnej. Kontrola prowadzona przez komisję rewizyjną musi się mieścić w granicach obowiązującego prawa, natomiast kontrola jednostkowych akt podatkowych wykracza poza delegację ustawową.

Mając powyższe na względzie należy podkreślić, iż równie nieuprawniony jest przez komisję rewizyjną "wgląd i analiza pełnej dokumentacji podatkowej zanominizowanej w sposób techniczny".