LK-PB-928/LM/JB/04 - Wyłączenie z opłaty skarbowej zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych.

W związku z pismem z dnia 14 kwietnia 2004 r. nr (...) Dyrektora Departamentu Świadczeń Rodzinnych w Ministerstwie Gospodarki Pracy i Spraw Społecznych w sprawie zaświadczeń o dochodach wydawanych przez naczelników urzędów skarbowych osobom ubiegającym się o świadczenia rodzinne, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia - w części dotyczącej opłaty skarbowej, co następuje:

Warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń normują przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 ze zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 marca 2004 r. w sprawie trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 45, poz. 433).

Zgodnie z powołanymi przepisami do wniosku o przyznanie przedmiotowych świadczeń należy dołączyć szereg dokumentów, m.in. uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, określone zaświadczenia, kopie innych dokumentów.

Na postawie art. 29 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych wydawanie zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych jest wolne od opłat.

Niezależnie od tego przepisu, przepisy ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960 ze zm.) w art. 2 ust. 1 i 2 oraz w art. 3 normują wyłączenie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej w określonych sprawach. Normy te obejmują takie sytuacje, w których obowiązek zapłaty opłaty skarbowej w ogóle nie powstaje.

Z dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy wynika, że nie podlegają opłacie skarbowej podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia, zezwolenia oraz dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy) m.in. w sprawach świadczeń socjalnych.

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczeniami rodzinnymi są zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego oraz świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne.

Analiza normatywnej treści przepisów tej ustawy, dotyczących zakresu i formy regulacji świadczeń rodzinnych, wskazuje, że ustawa wprowadza normy prawne w zakresie świadczeń socjalnych państwa na rzecz rodziny. Wprowadzenie tej regulacji umożliwia wsparcie finansowe rodzin, których dochody kształtują się poniżej poziomu ustalonego na podstawie badań Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, jako próg wsparcia dochodowego rodzin. Świadczenia rodzinne i koszty ich obsługi są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa.

Mając powyższe przepisy na względzie, należy stwierdzić, że na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o opłacie skarbowej w sprawach przyznania świadczeń rodzinnych nie powstaje obowiązek zapłaty opłaty skarbowej od podań i załączników do podań, czynności urzędowych, zaświadczeń, zezwoleń oraz dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisów (wypisów).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o opłacie skarbowej nie podlegają opłacie skarbowej podania i załączniki do podań oraz wydawane na skutek tych podań zaświadczenia niezbędne do uzasadnienia wniosków w tych sprawach.

W opisanych przypadkach organ wydający zaświadczenie zamieszcza na podaniu oraz wydanym zaświadczeniu adnotację ze wskazaniem podstawy prawnej wyłączenia obowiązku zapłaty tej opłaty, zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty (Dz. U. Nr 110, poz. 1176 ze zm.).

Jeżeli niepodlegające opłacie skarbowej zaświadczenie zostanie użyte w innej sprawie, powstanie wówczas obowiązek zapłaty opłaty skarbowej od tego dokumentu (art. 2 ust. 2 ustawy o opłacie skarbowej), według stawki 11 zł, określonej w ust. 11 części III załącznika do ustawy. W świetle powołanych przepisów decydujące kryterium do wyłączenia obowiązku zapłaty opłaty skarbowej stanowi okoliczność, w jakiej sprawie zostanie użyte przedmiotowe zaświadczenie.