LK-833/PP/05/BM6-605 - Rodzaj budynku a stawka podatku od nieruchomości.

Odpowiadając na pismo z dnia 12 stycznia 2005 r. znak: (...) w sprawie interpretacji przepisów ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) - Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, jak również ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.) nie zawierają definicji "budynku mieszkalnego".

Należy jednak zauważyć, że stosownie do art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 ze zm.) podstawę wymiaru podatków i świadczeń stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W związku z tym opodatkowanie budynku lub jego części stawką podatku przewidzianą dla budynków mieszkalnych jest możliwe, jeżeli w ewidencji gruntów i budynków budynek oznaczony został jako mieszkalny.

W przypadku gdy ewidencja budynków nie jest lub dotychczas nie była prowadzona, podstawowym kryterium zaliczenia danego budynku do odpowiedniej kategorii jest dokumentacja budowlana danego obiektu, np. projekt budowlany, pozwolenie na budowę, decyzja o dopuszczeniu budynku do użytkowania itp., w której znajduje się dokonane przez odpowiedni organ precyzyjne określenie rodzaju budynku. Tryb wydawania ww. dokumentów określa ustawa Prawo budowlane.

Jeżeli z przedmiotowej dokumentacji wynika jednoznacznie kategoria budynku, to za taki powinien go uznać organ podatkowy. Organ podatkowy nie ma bowiem podstaw do podważania prawomocnych decyzji wydawanych przez inne organy. Zgodnie bowiem z art. 194 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) dokumenty urzędowe, sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. Nr 38, poz. 454) - budynkiem jest obiekt budowlany będący budynkiem w rozumieniu standardowej klasyfikacji i nomenklatury, wprowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm.). W § 65 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wymienia się 10 rodzajów budynków podzielonych ze względu na ich podstawowe funkcje użytkowe, w tym m.in. budynki mieszkalne oraz inne budynki niemieszkalne. Stosownie do ust. 2 tego przepisu przynależność budynku do odpowiedniego rodzaju ustala się zgodnie z zasadami Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), wprowadzonej na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. Nr 112, poz. 1317 ze zm.) w III części załącznika w szczegółowym podziale środków trwałych w grupie I wymienia m.in. budynki i lokale. Budynki podzielone są na dwie podgrupy: budynki mieszkalne i niemieszkalne. Budynki mieszkalne, zgodnie z definicją zawartą w tym akcie prawnym, są to budynki, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych.

Rodzaj "budynki mieszkalne" obejmuje m.in. budynki zamieszkania zbiorowego, np.: domy opieki społecznej (bez opieki medycznej), hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy dla bezdomnych itp. Rodzaj ten nie obejmuje hoteli i podobnych budynków krótkotrwałego zakwaterowania, które zostały zakwalifikowane do "innych budynków niemieszkalnych - rodzaj 109". W KŚT nie zostały wymienione wprost budynki domów dziecka czy domy rencistów.

Zgodnie z art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 ze zm.) regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, placówka specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, placówka opiekuńczo-wychowawcza, ośrodek adopcyjno-opiekuńczy, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej zostały zaliczone do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Stosownie do art. 80 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dziecku całodobową ciągłą lub okresową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby bytowe, rozwojowe, w tym emocjonalne, społeczne, religijne, a także zapewnia korzystanie z przysługujących na podstawie odrębnych przepisów świadczeń zdrowotnych i kształcenia.

Natomiast osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej "mieszkańcami domu" (art. 55 ust. 1 ww. ustawy). Zgodnie z art. 56 domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się m.in. na domy dla osób w podeszłym wieku, osób przewlekle somatycznie chorych, osób przewlekle psychicznie chorych, dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie.

Zatem rodzaj "budynki mieszkalne" obejmuje zarówno placówki opiekuńczo-wychowawcze, do których należą domy dziecka, jak i domy opieki społecznej, do których mogą należeć m.in. domy rencistów.

Budynki niemieszkalne dzielą się na 9 rodzajów. Rodzaj "inne budynki niemieszkalne" obejmuje: hotele i podobne budynki krótkotrwałego zakwaterowania (z wyjątkiem hoteli robotniczych - rodzaj 110), schroniska młodzieżowe, górskie, domy wypoczynkowe oraz pozostałe budynki zakwaterowania turystycznego. Ponadto rodzaj ten obejmuje zakłady karne i poprawcze, areszty śledcze, schroniska dla nieletnich oraz budynki koszarowe. Rodzaj ten nie obejmuje natomiast budynków mieszkalnych na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych oraz aresztów śledczych, które zostały zakwalifikowane do budynków mieszkalnych - rodzaj 110.

Z powyższego wynika, że domy opieki społecznej (bez opieki medycznej), hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy dla bezdomnych itp. są budynkami mieszkalnymi i winny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, tj. jak od budynków mieszkalnych lub ich części.

Jedynie te części budynku, które są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej i nie są wykorzystywane na cele mieszkalne, powinny być opodatkowane stawką podatkową z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b.

Natomiast hotele i podobne budynki krótkotrwałego zakwaterowania (z wyjątkiem hoteli robotniczych, które należą do budynków mieszkalnych), schroniska młodzieżowe, schroniska górskie, domy wypoczynkowe oraz pozostałe budynki zakwaterowania turystycznego, zakłady karne i poprawcze, areszty śledcze, schroniska dla nieletnich oraz budynki koszarowe, z wyjątkiem budynków mieszkalnych na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych oraz aresztów śledczych, nie są budynkami mieszkalnymi. O ile nie są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, to podlegają opodatkowaniu według stawek przewidzianych dla budynków pozostałych.

Odnośnie do domów zakonnych należy zauważyć, że podlegają one zwolnieniu od podatku od nieruchomości na podstawie odrębnych ustaw, normujących stosunki Rzeczypospolitej Polskiej z poszczególnymi Kościołami, np.: zgodnie z art. 55 ust. 5 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154 ze zm.) zwolnienie od opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz od świadczeń na fundusz gminny i fundusz miejski obejmuje nieruchomości lub ich części przeznaczone na cele mieszkalne duchownych i członków zakonu, jeżeli są wpisane do rejestru zabytków, służą jako internaty przy szkołach i seminariach duchownych, domy zakonów kontemplacyjnych, domy formacyjne zakonów i domy księży emerytów (sióstr emerytek) oraz jeżeli znajdują się w budynkach kurii diecezjalnych i biskupich, zakonnych zarządów generalnych i prowincjonalnych w Sekretariacie Prymasa Polski i w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski.