LK-1348/LP/04/KM - Obowiązek podatkowy w podatku rolnym w przypadku nabycia praw do renty strukturalnej.

Odpowiadając na pismo z dnia 6 grudnia 2004 r., znak: (...), w sprawie interpretacji przepisów, dotyczących obowiązku podatkowego w podatku rolnym w przypadku nabycia praw do renty strukturalnej, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.) podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące: właścicielami gruntów, posiadaczami samoistnymi gruntów, użytkownikami wieczystymi gruntów, a także posiadaczami gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego albo jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych.

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o podatku rolnym, jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca.

Za umowę zawartą stosownie do przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników uważa się umowę spełniającą warunki określone w art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.). W myśl tego przepisu uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając: gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej: małżonkiem emeryta lub rencisty, jego zstępnym lub pasierbem, osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym, jak też małżonkiem tych osób.

Jeżeli umowa dzierżawy gruntów gospodarstwa rolnego (niestanowiących własności Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego) nie została zawarta w trybie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, podatnikiem podatku rolnego od gruntów objętych umową jest właściciel gruntów, a nie dzierżawca, niezależnie od zapisów zawartych w treści umowy dzierżawy (por. wyrok NSA z dnia 04.01.1995, sygn. akt III S.A. 357/94 i z dnia 02.02.1995 r., sygn. akt S.A./WR 1314/94).

Szczegółowe warunki i tryb udzielania rent strukturalnych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 114, poz. 1191), wydane na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Rozporządzenie obowiązuje od 1 sierpnia 2004 r.

Renta strukturalna jest okresowym, dodatkowym świadczeniem, przysługującym rolnikowi na podstawie odrębnych przepisów od przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, gdyż stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników osoba (oraz jej współmałżonek) pobierająca rentę strukturalną współfinansowaną ze środków Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej podlega z mocy ustawy ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Oznacza to, że brak jest podstaw do kwalifikowania umów przekazania gospodarstwa rolnego, zawieranych w związku z ubieganiem się o rentę strukturalną, jako umów zawartych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Rentę strukturalną przyznaje się na okres nie dłuższy niż 10 lat rolnikowi, który spełnia warunki określone w powołanych przepisach, m.in. nie osiągnął jeszcze wieku emerytalnego w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników i przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha.

Zgodnie z § 6 ust. 1 wyżej powołanego rozporządzenia warunek przekazania gospodarstwa rolnego uważa się za spełniony, między innymi, jeżeli przekazanie nastąpiło na powiększenie jednego lub kilku gospodarstw rolnych przez przekazanie wchodzących w skład gospodarstwa rolnego użytków rolnych w dzierżawę, na podstawie zawartej - na okres co najmniej 10 lat - pisemnej umowy zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków albo umowy w formie aktu notarialnego, z tym że przekazanie nie może być dokonane na rzecz zstępnego lub pasierba przekazującego gospodarstwo rolne, osoby pozostającej z przekazującym gospodarstwo rolne we wspólnym gospodarstwie domowym lub małżonka tych osób.

Biorąc pod uwagę wyżej powołane przepisy należy stwierdzić, że jedną z możliwości przekazania użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego jest zawarcie umowy dzierżawy. Ustawa o podatku rolnym w art. 3 ust. 3 przewiduje przeniesienie obowiązku podatkowego na dzierżawcę, jednakże tylko w przypadku, gdy grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zawarcie umowy dzierżawy na podstawie innych przepisów nie przenosi obowiązku podatkowego na dzierżawcę i zgodnie z przepisami ustawy o podatku rolnym właściciel gospodarstwa (wydzierżawiający) nadal jest podatnikiem podatku rolnego.