LK-1291/LM/JB/2004 - Przeniesienie własności gospodarstw rolnych.

"Kwestie dotyczące rent strukturalnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej normują m.in. przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. nr 229, poz. 2273, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 114, poz. 1191), zwanego dalej "rozporządzeniem".

Analiza normatywnej treści powołanych przepisów wskazuje, że postępowanie w sprawie przyznania renty strukturalnej nie jest tożsame z postępowaniem w sprawie przyznania świadczeń na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym (w tym także o ubezpieczeniu społecznym rolników). Tryb przyznawania (jak i finansowania) rent strukturalnych odbywa się na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że brak jest podstaw do kwalifikowania umów przekazania gospodarstwa rolnego, zawieranych w związku z ubieganiem się o rentę strukturalną, jako czynności cywilnoprawnych dokonywanych w sprawach ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji, stosowania do nich wyłączenia określonego w art. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. nr 86, poz. 959, z późn. zm.) oraz zwolnienia określonego w art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (j.t. Dz. U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514, z późn. zm.).

Zgodnie z § 4 pkt 4 rozporządzenia, jednym z warunków uzyskania prawa do renty strukturalnej jest przekazanie gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha. Z dyspozycji § 6 ust. 1 pkt 2 wynika, że warunek ten jest spełniony m.in., jeżeli przekazanie nastąpiło:

a) przez przeniesienie własności gospodarstwa rolnego w całości na rzecz następcy albo

b) w celu powiększenia jednego lub kilku gospodarstw rolnych przez odpłatne lub nieodpłatne przeniesienie własności użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Jeżeli przeniesienie własności gospodarstwa rolnego następuje na podstawie jednej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy mieć na względzie zwolnienie określone w art. 9 pkt 2 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Jeżeli przeniesienie własności gospodarstwa rolnego następuje nieodpłatnie w drodze darowizny lub nieodpłatnego zniesienia współwłasności podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. W odniesieniu do tej czynności ma zastosowanie przepis art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie własności i prawa użytkowania wieczystego gospodarstwa rolnego lub jego części oraz innych praw do takiego gospodarstwa lub jego części, jak również działki przyzagrodowej, z wyjątkiem budynków mieszkalnych, budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym oraz urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców.

Ponadto, jeżeli przedmiotem darowizny są budynki i urządzenia specjalistyczne wymienione w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) ustawy, a nabywcami są zstępni lub małżonek, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tych składników pod warunkiem, że te budynki i urządzenia będą wykorzystywane przez nabywcę nadal w stanie niepogorszonym i zgodnie z ich przeznaczeniem w ramach gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia darowizny (art. 4 ust. 2 ustawy).

Wymienione zwolnienia podatkowe mają także zastosowanie w przypadku przekazania gospodarstwa rolnego w związku z ubieganiem się przez rolnika o rentę strukturalną w trybie przepisów ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz. U. nr 52, poz. 539, z późn. zm.)."