LK-0680-63/MB/05/GN-145 - Określenie wielkości pomocy publicznej z tytułu zwolnienia umów pożyczek w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odpowiadając na pismo z dnia 14 marca 2005 r. nr (...), zawierające prośbę o parafowanie projektu odpowiedzi, której ma udzielić Departament GN w sprawie pomocy publicznej udzielanej na podstawie art. 9 pkt 10 lit. g ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399) - Departament Podatków Lokalnych i Katastru informuje, iż projekt ten wymaga pewnej korekty:

Na mocy art. 9 pkt 10 lit. g ustawy o p.c.c. zwalnia się z podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielane na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej, pod warunkiem że pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, otrzymane przez przedsiębiorcę bądź przyszłego przedsiębiorcę tytułem pożyczki, zostaną przeznaczone na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej. Przedmiotowe zwolnienie obejmuje wszystkie umowy pożyczki spełniające warunki ustawowe określone w ww. przepisie, niezależnie od statusu podmiotu dającego pożyczkę.

Nie sposób zgodzić się z zawartym w projekcie pisma stwierdzeniem, iż podatnikami odpowiedzialnymi za zapłatę podatku są wszystkie strony umowy, pod warunkiem posiadania przez nie statusu przedsiębiorcy. Obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych obciąża solidarnie wszystkie strony umowy, bez względu na to, czy są przedsiębiorcami. Wartość pomocy powinna odpowiadać zatem 100% kwoty podatku, który strony obowiązane byłyby zapłacić, gdyby pomoc nie została udzielona.

W przypadku gdy pożyczkodawca nie jest przedsiębiorcą - w zaświadczeniu o udzielonej pomocy, wydawanym pożyczkobiorcy, powinno się określić wartość pomocy w wysokości odpowiadającej połowie podatku. Należy zauważyć także, że gdy po stronie biorącego pożyczkę występuje więcej niż jeden podmiot, np. dwóch przedsiębiorców tworzących spółkę cywilną - wartość pomocy otrzymanej przez każdego przedsiębiorcę należy określić proporcjonalnie, w wysokości 1/2 połowy podatku.

Powyższe znajduje potwierdzenie w przepisach kodeksu cywilnego dotyczących zobowiązań podzielnych i niepodzielnych. Zgodnie z art. 379 § 1 kodeksu cywilnego, jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Części te są równe, jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego. Z uwagi na to, że zobowiązanie podatkowe ma charakter podzielny (składa się na nie świadczenie pieniężne - podatek) - może być ono zatem spełnione w części, bez istotnej zmiany jego przedmiotu i wartości.

Mając na uwadze powyższe, proponuje się następującą redakcję akapitów nr 1 i 2 na stronie drugiej projektu:

"Odnosząc się do kwestii podmiotów, które należy uznać za beneficjentów pomocy z tytułu przedmiotowego zwolnienia, należy stwierdzić, iż będą nimi te strony umowy pożyczki, które są przedsiębiorcami. Ze względu na podzielny charakter zobowiązania stron umowy pożyczki do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 379 § 1 kodeksu cywilnego per analogiam), w przypadku gdy obie mają status przedsiębiorcy, każdej z nich należy wydać zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis, wykazując ją w wysokości 50% kwoty podatku, który strony zobowiązane byłyby zapłacić, gdyby pomoc nie została udzielona. Analogiczną zasadę należy zastosować także w przypadku, gdy tylko pożyczkobiorca jest przedsiębiorcą. W sytuacji gdy po stronie przedsiębiorcy, dającego lub biorącego pożyczkę, wystąpi więcej niż jeden podmiot, wartość pomocy wykazanej w zaświadczeniu powinna być określona proporcjonalnie do liczby stron umowy pożyczki (np. jeżeli stroną biorącą pożyczkę jest dwóch przedsiębiorców tworzących spółkę cywilną - wartość pomocy otrzymanej przez każdego przedsiębiorcę odpowiada 1/2 połowy podatku.