KS 9/2333/99/1327 - (bez tytułu).

W nawiązaniu do nadesłanego w piśmie z dnia 15 lipca 1999 r. nr PS/E 150/11/99, pytania dotyczącego prawidłowości przyjętych rozstrzygnięć w sprawie wątpliwości co do kwalifikacji usług świadczonych przez biuro rachunkowe, Departament Kontroli Skarbowej przedstawia następujące stanowisko.

Odnosząc się o zarzutu prowadzenia przez Biuro Rachunkowe, działalności polegającej na świadczeniu usług w zakresie prowadzenia podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów, zgodnie z zawartymi umowami, bez spełnienia wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 1998 r. w sprawie kwalifikacji i innych wymagań, których spełnienie uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, organizacji i trybu działania Komisji Egzaminacyjnej powołanej dla sprawdzenia tych kwalifikacji oraz wzoru świadectwa stwierdzającego te kwalifikacje i wymagania (Dz.U. Nr 114, poz. 734 ze zm.), Departament Kontroli Skarbowej pragnie zauważyć, że powyższe rozporządzenie wydane zostało na podstawie art. 81 ust. 3 pkt 4 i 4a ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w celu wykonywania przepisów tej ustawy. Na podstawie art. 3 ust. 1 ilekroć w ustawie jest mowa o:

1.księgach rachunkowych - rozumie się przez to dziennik oraz zbiory utrwalonych na papierze zapisów dokonanych na kontach prowadzonych w postaci ksiąg, rejestrów lub luźnych kart albo przenoszonych z komputerowych nośników danych, uzgodnione za pomocą zestawienia obrotów i sald lub tylko sald i uzupełnione o wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Definicję tę uzupełnia art. 13 ust. 1, zgodnie z którym księgi rachunkowe obejmują:

1) dziennik,

2) konta księgi głównej (ewidencji syntetycznej), w której obowiązuje ujęcie każdej operacji zgodnie z zasadą podwójnego zapisu,

3) konta ksiąg pomocniczych (ewidencji analitycznej),

4) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz),

5) zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienia sald kont ksiąg pomocniczych.

2.Księgi rachunkowe, bez względu na ich postać, powinny być:

1) trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą) jednostki, której dotyczą (każda księga wiązana, każda luźna karta kontowa, rejestr lub wydruk komputerowy), oraz zrozumiałą nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej,

2) wyraźnie oznaczone co do roku obrotowego (księgi wiązane - złożone z ponumerowanych stron, zakończone stwierdzeniem ich liczby w księdze oraz opatrzone datą otwarcia i zamknięcia ksiąg), a wydruki (tabulogramy) komputerowe także co do miesiąca i daty sporządzenia,

3) przechowywane starannie w ustalonej kolejności.

3.Wydruki komputerowe powinny składać się z automatycznie numerowanych stron, z oznaczeniem pierwszej i ostatniej, oraz być sumowane na kolejnych stronach w sposób ciągły w roku obrotowym i oznaczone nazwą programu przetwarzania.

Prowadzenie podatkowej książki przychodów i rozchodów natomiast, regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 1995 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 148, poz. 720), wydane na podstawie art. 38 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.). Rozporządzenie w § 2 stwierdza, iż określenia użyte w rozporządzeniu oznaczają: pkt 5 "biuro rachunkowe" - podmiot gospodarczy, który na podstawie umowy zawartej z podatnikiem świadczy usługi w zakresie prowadzenia ksiąg, a dalej w § 7 ust. 1 jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest obowiązany:

1) w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym urząd skarbowy, o którym mowa w § 9 ust. 1, wskazując dokładny adres, nazwę biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dokumentów związanych z jej prowadzeniem,

2) prowadzić w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży, a w razie wykonywania działalności określonej w § 5 - także ewidencje, o których mowa w tym przepisie.

2.Podatnik jest obowiązany zbroszurować ewidencję sprzedaży, o której mowa w ust. 1 pkt 2, i kolejno numerować jej strony. Ewidencja musi zawierać następujące dane: liczbę porządkową wpisu, datę uzyskania przychodu nie dokumentowanego fakturami, rachunkami oraz kwotę tego przychodu.

3.Podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli nie prowadzą odrębnej ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127 i Nr 129, poz. 599, z 1994 r. Nr 132, poz. 670 oraz z 1995 r. Nr 44, poz. 231 i Nr 142, poz. 702 i 703), zwanej dalej "ustawą VAT", mogą w ewidencji sprzedaży w odrębnej kolumnie wykazywać przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług określone w art. 2 ust. 3 ustawy VAT oraz łączną kwotę dziennej sprzedaży wynikającą z rachunków.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż do usługowego prowadzenia podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów nie stosuje się przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 1998 r. w sprawie kwalifikacji i innych wymagań, których spełnienie uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, organizacji i trybu działania Komisji Egzaminacyjnej powołanej dla sprawdzenia tych kwalifikacji oraz wzoru świadectwa stwierdzającego te kwalifikacje i wymagania.

Natomiast ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz.U. Nr 102, poz. 475 ze zm.) w art. 2 ust. 1 przyjmuje, że czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich zobowiązań podatkowych,

2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie, z zastrzeżeniem ust. 3,

3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie,

4) występowanie w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnej.

2.Zawodowe wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1, zastrzeżone jest wyłącznie dla podmiotów uprawnionych w rozumieniu ustawy.

3.Nie uważa się za czynności doradztwa podatkowego czynności wykonywanych w imieniu i na rzecz podatnika przez osoby uprawnione, zgodnie z odrębnymi przepisami, do prowadzenia ksiąg rachunkowych, polegających wyłącznie na prowadzeniu ksiąg rachunkowych bądź innych ksiąg i ewidencji do celów podatkowych oraz sporządzaniu zeznań i deklaracji na podstawie danych wynikających z tych ksiąg.

Podsumowując Departament Kontroli Skarbowej informuje, iż:

1.Usługowe prowadzenie podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów, innych ksiąg i ewidencji do celów podatkowych, sporządzaniu zeznań i deklaracji na podstawie danych z tych ksiąg, nie wymaga spełnienia wymogów wynikających z ustawy o doradztwie podatkowym oraz z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów sprawie kwalifikacji i innych wymagań, których spełnienie uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (...).

2.Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych wymaga dostosowania do przepisów rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kwalifikacji i innych wymagań, których spełnienie uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (...). Niezachowanie przewidzianych prawem wymagań stanowi wykroczenie z art. 59 kodeksu wykroczeń, gdzie w § 1 jest: "Kto wykonuje czynności zawodowe, nie mając wymaganych do tego uprawnień lub przekraczając swe zawodowe uprawnienia albo wbrew zakazowi organu państwowego, podlega karze grzywny.

2.W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1, można orzec podanie orzeczenia do publicznej wiadomości w szczególny sposób.

3.Wykonywanie czynności doradztwa podatkowego, obejmującego wszystkie czynności wymienione w art. 2 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym, wymaga dostosowania się do przepisów tej ustawy. W przeciwnym razie jest przestępstwem zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy, gdzie "Kto, nie będąc uprawniony, wykonuje czynności doradztwa podatkowego, podlega grzywnie do 50.000 zł.

Zgodnie z przytoczonymi przepisami oraz na podstawie informacji zawartych w nadesłanym piśmie, z których wynika, iż Biuro świadczy usługi w zakresie prowadzenia podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów oraz czynności reprezentowania podatników przed organami podatkowymi i skarbowymi w prowadzonych postępowaniach, należy uznać, iż czynności wykonywane przez Biuro Rachunkowe stanowią czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym, a działalność Biura narusza postanowienia ustawy i stanowi przestępstwo ścigane w trybie publicznoskargowym zgodnie z art. 81 ustawy.