KS 9/2108/99/1299 - (bez tytułu).

W nawiązaniu do nadesłanego w piśmie z dnia 6.07.1999 r. o nr L.dz.UKSVI-IP/48/99 zapytania dotyczącego kosztów postępowania sądowego, zasądzonych na rzecz strony skarżącej, po wydaniu wyroku uchylającego wynik kontroli wydany przez inspektora kontroli skarbowej z powodu niezgodności zaskarżonego aktu z prawem, Departament KS przedstawia następujące stanowisko.

Koszty postępowania sądowego, zasądzone na rzecz strony skarżącej, ponosi właściwy Urząd Kontroli Skarbowej.

Bezspornym winno być to, iż wydanie wyniku kontroli przez inspektora kontroli skarbowej, który działa jako organ kontroli skarbowej, wiąże się z działalnością skarbu państwa, reprezentowanego przez Inspektora Kontroli Skarbowej, mającą na celu ochronę interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania należności stanowiących dochód budżetu państwa, polegającą na kontroli zgodności działalności przedsiębiorców z przepisami ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji (Dz.U. Nr 55, poz. 250 ze zm.).

W procesie sądowym Skarb Państwa jest reprezentowany przez ten jego organ czy też te jego organy, z których działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, w tym wypadku Inspektora Kontroli Skarbowej, występującego nie jako osoba fizyczna, lecz organ kontroli skarbowej. Pomimo tego, że inspektor jest stroną postępowania, reprezentuje on interesy majątkowe Skarbu Państwa, i to Skarb Państwa ponosi ryzyko poniesienia kosztów sądowych w razie ich zasądzenia na rzecz strony skarżącej.

Powyższy pogląd znajduje uzasadnienie w przepisach kodeksu cywilnego, który wyraża materialnoprawną konstrukcję zakładającą jedność Skarbu Państwa, jako osoby prawnej, w art. 34, gdzie Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych. W sferze przepisów proceduralnych, skutkuje to tym, iż niezależnie od wielości wskazanych w pozwie i orzeczeniu sądowym państwowych jednostek organizacyjnych lub ich organów, z których działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, stroną pozwaną, jest zawsze Skarb Państwa, a nie wskazane jednostki. Wymóg określenia w procesie właściwej jednostki organizacyjnej wynika z konieczności określenia właściwości miejscowej sądu, zapewnienia należytej reprezentacji Skarbu Państwa i skonkretyzowania tej jednostki w orzeczeniu dla celów egzekucji sądowej (wyrok z 13.04.1983 r. IV CR OSNCP 1984/1/5).

Z powyższego wynika, iż w przedmiotowej sprawie pozwanym jest Skarb Państwa, reprezentowany przez Inspektora Kontroli Skarbowej będącego Organem Kontroli Skarbowej, zatrudnionym w państwowej jednostce organizacyjnej kontroli skarbowej, w tym wypadku Urzędzie Kontroli Skarbowej i to jednostka organizacyjna, tzw. statio fisci, ponosi koszty postępowania sądowego zasądzone na rzecz strony przeciwnej.