KM-436-11/06 - Nabycie w drodze dziedziczenia udziału w nieruchomości położonej w Polsce przez osobę nie będącą obywatelem polskim.

Na podstawie: art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 września 2006 r. (wpływ do tutejszego urzędu dnia 6 września 2006 r.), w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od spadków i darowizn, postanawiam uznać stanowisko zawarte we wniosku za nieprawidłowe.

W dniu 6 września 2006 r., do tutejszego organu podatkowego, wpłynął wniosek Pana,.., zamieszkałego w Stanach Zjednoczonych Ameryki, reprezentowanego przez radcę prawnego Błażeja Winklera oraz radcę prawnego Macieja Wolff, wspólników Kancelarii Radców Prawnych Winkler Wolff s.c., z siedzibą w Poznaniu, ul. Paderewskiego 11, w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Pan ... w wyniku zakończonych prawomocnie postępowań o stwierdzenie nabycia spadku, wraz z innymi osobami, stał się współwłaścicielem nieruchomości położonej w Polsce, w ... przy ul. ... Spadek, w skład którego wchodzi prawo własności przedmiotowej nieruchomości, został nabyty po obywatelu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, pochodzenia polskiego, niemającego stałego miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Jednocześnie wszyscy spadkobiercy są również obywatelami innego kraju niż Polska, a także nie zamieszkują na terytorium Polski.

Według opinii zawartej we wniosku, biorąc pod uwagę iż, ani nabywcy ani spadkodawca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli w chwili nabycia spadku stałego miejsca zamieszkania w Polsce oraz, że wyłączenie obowiązku podatkowego dotyczy praw majątkowych - w tym bezsprzecznie prawa własności nieruchomości wykonywanych w Polsce, wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zostały spełnione warunki wyłączenia spod obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy i tym samym nie ma obowiązku złożenia deklaracji podatkowej.

Ustosunkowując się do przedmiotowego pisma, Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy uznaje stanowisko zawarte we wniosku za błędne.

Powołany przez wnioskodawcę przepis art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, stanowi, iż podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczy nabycia rzeczy ruchomych i rozstrzyga w kwestii praw majątkowych wykonywanych w Polsce.

W myśl powołanego przepisu, przedmiotowe wyłączenie z opodatkowania dotyczy tylko rzeczy ruchomych znajdujących się w kraju lub praw majątkowych wykonywanych w kraju, natomiast pod względem podmiotowym warunkiem zastosowania wyłączenia z opodatkowania jest brak obywatelstwa polskiego i brak miejsca stałego pobytu lub siedziby w Polsce. Brak którejkolwiek z przesłanek wywiera ten skutek, że nie jest możliwe wyłączenie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera normatywnej definicji rzeczy, w związku z tym należy stosować pojęcie rzeczy w rozumieniu art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny, zgodnie z którym rzeczami są tylko przedmioty materialne. W doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się, że rzeczy to materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), że w stosunkach społeczno-gospodarczych mogą być traktowane jako dobra samoistne.

Prawo majątkowe, to przysługujące danej osobie prawo (kompetencje) do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy, a podstawą ich wyróżnienia na prawo majątkowe i niemajątkowe jest typowy interes jaki realizują.

Powołując się na przepis art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny, należy stwierdzić, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 196 § 1 ustawy - Kodeks Cywilny, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Bezspornym jest fakt, że przedmiotem nabycia w drodze spadku jest ułamkowa część nieruchomości. Zatem zgodnie z dyspozycją art. 196 § 2 ustawy - Kodeks Cywilny, do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy działu III Kodeksu Cywilnego o nabyciu i utracie własności.

Niepodzielność prawa własności współwłaścicieli wyraża się w tym, że rzecz nie jest podzielona i żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje prawo własności do fizycznie określonej części rzeczy. Każdy ze współwłaścicieli ma prawo do całej rzeczy. Każdemu ze współwłaścicieli służą określone uprawnienia w stosunku do rzeczy wspólnej, a także w stosunku do przysługującej mu części rzeczy, czyli udziału.

Samodzielność uprawnień w stosunku do udziału przejawia się przede wszystkim na możliwości rozporządzania swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli, stosownie do postanowień art. 198 ustawy - Kodeks Cywilny.

Przedmiotem nabycia, według stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę jest udział w nieruchomości.

W świetle powyższego, nabycie ułamkowej części nieruchomości nie może być traktowane jako nabycie praw majątkowych.

W tym stanie sprawy nabycie spadku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uregulowane jest w art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, który stanowi, że podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem między innymi spadku.

Powyższej odpowiedzi udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym na dzień udzielenia odpowiedzi.

Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja nie jest dla strony wiążąca. Interpretacja ta jest jednak wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona w drodze decyzji, o czym stanowi art. 14b § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Na podstawie art. 14a § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa, na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy za pośrednictwem Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy w terminie 7 dni licząc od dnia doręczenia postanowienia.

Zażalenie powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.