IX-005/209/Z/K/07 - Niezamortyzowana wartość inwestycji w obcym środku trwałym.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszt uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Przepis ten dotyczy faktycznej likwidacji środków trwałych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przedmiotowej sprawie dochodzi do wygaśnięcia umowy (3 miesięczne wypowiedzenie zgodnie z umową najmu) co nie oznacza fizycznej likwidacji przedmiotowego środka trwałego.

Jak wynika z art. 676 kodeksu cywilnego, jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego. Najemca ma więc prawo do zwrotu poniesionych nakładów po zakończeniu umowy najmu w ramach rozliczenia pomiędzy stronami umowy najmu. Na gruncie prawa podatkowego nakłady poniesione na cudzy środek trwały stanowią inwestycję w obcym środku trwałym. W przypadku, gdy przedmiotem umowy najmu jest środek trwały - budynek/lokal, który wykorzystywany jest do własnej działalności gospodarczej w celu osiągnięcia przychodów, wówczas poniesionych wydatków na modernizację tego środka nie może zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, a jedynie w formie odpisów amortyzacyjnych.

Z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego nie wynika, aby w momencie wygaśnięcia umowy, wynajmujący żądał przywrócenia stanu poprzedniego lokali i fizycznej likwidacji naniesień dokonanych w wynajmowanym obiekcie poprzez ich demontaż i zniszczenie. Tylko w takiej sytuacji, możliwe jest zaliczenie w koszty uzyskania przychodów straty z tytułu niezamortyzowanej wartości zlikwidowanej inwestycji w obcym środku trwałym.

Wypowiedzenie umowy najmu lokalu nie wiąże się z likwidacją środka trwałego lecz zaprzestaniem jego użytkowania dla celów prowadzonej działalności. Nie następuje jego likwidacja lecz dochodzi do jego wydania z mocy prawa właścicielowi nieruchomości.

Jeżeli przed zakończeniem pełnego okresu amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym dochodzi do rozwiązania umowy (najmu lub dzierżawy), na podstawie której użytkowano obcy środek trwały, wówczas nie ma możliwości zaliczenia wcześniej poniesionych wydatków inwestycyjnych bezpośrednio do kosztów podatkowych, w wysokości niezamortyzowanej części tej inwestycji.

W tym przypadku nie wystąpi strata w środku trwałym z tytułu jego likwidacji w wysokości niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym, uznawana za koszt podatkowy, bowiem nie miała miejsca likwidacja środka trwałego, rozumiana jako jego zużycie (zniszczenie). Nie może być zatem zastosowane wnioskowanie a contrario do art. 23 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f., zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności (...).

Zgodnie z definicją słownikową, strata to mimowolny, niechciany ubytek czegoś, co się posiadało, poniesiona szkoda, to co się przestało posiadać (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, tom 3, PWN, Warszawa 2003 r.). W przypadku zakończenia umowy przed zakończeniem amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym nie można mówić o poniesionej stracie, gdyż w żadnej mierze nie jest to zdarzenie mimowolne.

Również Ministerstwo Finansów w piśmie Nr PB3-MD-8213-192/05/SP-1827 z dnia 2005 sierpnia 4 uznało, iż kosztem podatkowym może być niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym, jeżeli nastąpi faktyczna likwidacja nie w pełni umorzonego środka trwałego, ale wypowiedzenie umowy najmu nie oznacza automatycznie, iż miała miejsce likwidacja środka trwałego.

W oparciu o powyższe Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Widzew nie podzielił stanowiska przedstawionego we wniosku.