IX-005/192/Z/K/07 - Czy odszkodowanie wypłacone w związku z zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej określone w umowie o zakazie konkurencji powinno zostać uwzględnione w deklaracji PIT-8C?

Na podstawie art. 14a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Widzew uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione w złożonym wniosku z dnia 13 czerwca 2007 r.

Wnioskiem z dnia 13 czerwca 2007 r. wystąpił Pan o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego wynika, że w dniu 12 lutego 2004 roku pomiędzy Panem, żoną a X S.A. została zawarta umowa pożyczki zmieniona aneksem nr I w dniu 23 kwietnia 2004 roku.

W X S.A. był Pan zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślonych od dnia 17 września 2003 roku. W dniu 5 lipca 2005 roku spółka wręczyła Panu oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za jednomiesięcznym wypowiedzeniem, który to okres upłynął w dniu 31 sierpnia 2005 roku.

W dniu 9 listopada 2005 roku (po ustaniu stosunku pracy) pomiędzy Panem a X S.A. została zawarta Umowa o zakazie konkurencji. W umowie tej strony uregulowały:

Otrzymał Pan od X SA informacje o dochodach PIT-11 za okres od 1 grudnia 2006 do 31 grudnia 2006 r. z kwotą dochodu z wynagrodzenia z umowy o prace w wysokości 382.919,18 zł i zaliczką na podatek w kwocie 141.690,00 zł dot. odszkodowania w związku z zawartą umową o zakazie konkurencji oraz PIT-8C za 2006 r. z kwotą umorzenia pożyczki i odsetek.

Wg Pana stanowiska płatnik X S.A. dokonał nieprawidłowego rozliczenia gdyż przyjął, iż odszkodowanie w związku z zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej w wysokości 382.919,18 zł stanowi wynagrodzenie ze stosunku pracy a podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie ze skalą podatkową 141.690,00 zł W Pana opinii odszkodowanie to ma charakter wyłącznie cywilnoprawny i nie stanowi wynagrodzenia ze stosunku pracy oraz nie podlega przepisom prawa pracy. Co za tym idzie X S.A. powinien był wykazać w deklaracji PIT -8C przychód w wysokości 382.919,18 zł.

Jednocześnie wyraża Pan pogląd, że zobowiązanie Pana z tytułu zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od odszkodowania w związku z zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej wygasło przez jego zapłacenia (potrącenie zaliczki na podatek) przez X S.A.

Uważa Pan również że, w związku ze zwolnieniem z tytułu spłaty pożyczki X S.A. powinien był wystawić dwie deklaracje PIT-8C: na Pana i na żonę z wykazanym przychodem po 1/2 kwoty zwolnienia, tj. po 191.459,59 zł.

Zgodnie z treścią art. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniem podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl artykułu 21 ust. 1 pkt 3 lit. d) wspomnianej ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań przyznanych na podstawie zapisów o zakazie konkurencji.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczoną w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych

W związku z powyższym uznać należy, iż odszkodowanie wypłacone z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji jest świadczeniem wynikającym de facto z łączącego strony stosunku zatrudnienia i jako takie, winno zostać zakwalifikowane. Konsekwencją tego jest możliwość regulowania zagadnień wynikających ze wspomnianego odszkodowania przez przepisy odnoszące się bezpośrednio do stosunku pracy Zasadnym staje się zatem zastosowanie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wskazuje, iż osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej " zakładami pracy" są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy-wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy należy wskazać, że odszkodowanie wypłacone w ramach umowy o zakazie konkurencji stanowi dochód pracownika i jako takie opodatkowane jest podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast dotychczasowy pracodawca, jako płatnik obowiązany jest pobrać i odprowadzić od wypłaconego odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawić informację imienną w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, a jeżeli obowiązek poboru zaliczek na podatek ustał w ciągu roku, w terminie do dnia 15 miesiąca następującego po miesiącu, w którym została pobrana ostatnia zaliczka.

W kwestii dot. wygaśnięcia Pana zobowiązania z tytułu zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od odszkodowania na podstawie powołanego art. 59 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.) należy zauważyć, że w przedstawionej sytuacji zobowiązanie podatkowe po Pana stronie powstaje zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, tj. z dniem zaistnienia zdarzenia z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W terminie określonym w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7, podatnicy są obowiązani wpłacić różnicę między podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania, o którym mowa w ust. 1, a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników - art. 45 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sprawie umorzenia pożyczki wykazanej przez byłego pracodawcę na PIT/8C należy uznać, że umorzonych byłym pracownikom pożyczek nie można traktować jako przychodu ze stosunku pracy. Należy je zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, ponieważ na dzień umorzenia pożyczki podatnicy nie byli już pracownikami pożyczkodawcy. Co do zasady, środki pieniężne pochodzące z otrzymanej pożyczki nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ pożyczkobiorca jest zobowiązany do zwrotu kwoty pożyczki w określonym terminie. Jeśli jednak pożyczkodawca umorzy kwotę pożyczki, następuje całkowite lub częściowe zwolnienie dłużnika z długu. W takim przypadku po stronie pożyczkobiorcy następuje trwały przyrost majątku poprzez otrzymanie świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego. Takie świadczenie stanowi zatem przychód, od wartości którego należy odprowadzić podatek dochodowy. Wartość tego przychodu odpowiada równowartości umorzonej pożyczki.

Z uwagi na to, że umorzenie pożyczki nastąpiło w czasie, kiedy podatnik nie był już pracownikiem pracodawcy, uzyskane świadczenie pieniężne z tytułu umorzenia pożyczki stanowi przychód z innych źródeł - określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym były zakład pracy podatnika nie ma obowiązku poboru podatku z tytułu umorzonej pożyczki. Podatnik jest natomiast zobowiązany wykazać ten przychód w zeznaniu podatkowym, jako przychód z innych źródeł. Były pracodawca jest zobligowany do sporządzenia informacji PIT-8C, w której wykaże wartość umorzonej kwoty. Informację tę jest zobowiązany przekazać podatnikowi oraz jednocześnie złożyć w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania podatnika - w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Obowiązek ten wynika z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatnik posiadając wystawioną przez zakład pracy informacje o dochodach PIT-8C zobowiązany jest na tej podstawie dokonać prawidłowo rozliczenia podatkowego za dany rok podatkowy zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto zaznacza się, że tutejszy Organ nie jest właściwy do dokonania oceny poprawności wystawionych informacji o dochodach PIT-11 i PIT-8C. Właściwym do przeprowadzenia ww. zakresie postępowania jest urząd skarbowy, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy wg siedziby płatnika, jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną. W myśl art. 75 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Powyższe uprawnienie przysługuje podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej (art. 75 § 2 pkt 1 lit. a ustawy Ordynacja podatkowa).Podatnik równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty obowiązany jest złożyć skorygowane zeznanie (deklarację) - art. 75 § 3 wyżej cytowanej ustawy - Ordynacja podatkowa.

W związku z powyższym postanowiono jak w sentencji.