IUSBXVI/415/8/05 - Ulga podatkowa w przypadku cesji prawa do rachunku w kasie mieszkaniowej na rzecz rodziców lub rodzeństwa

Czy cesja prawa do rachunku w kasie mieszkaniowej na rzecz rodziców lub rodzeństwa skutkuje utratą ulgi podatkowej? Jakie są skutki podatkowe, gdy uprawnienia do rachunku zostaną przeniesione na rzecz syna i nie wydatkuje on wycofanych oszczędności na cele mieszkaniowe?

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty działając na podstawie:

- art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60);

- art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.);

- art. 27a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r.

uznaje za nieprawidłowe

stanowisko Pani wyrażone we wniosku z dnia 7 lutego 2005 r. (uzupełnionym w dniu 1 marca 2005 r.) w sprawie przeniesienia uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego w banku prowadzącym kasę mieszkaniową na rzecz osób trzecich.

W dniu 8 lutego 2005 r. wpłynął do tutejszego organu podatkowego wniosek w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, iż w dniu 17 grudnia 2001 r. wspólnie z małżonkiem zawarła Pani z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową umowę o kredyt kontraktowy. W umowie tej określono termin systematycznego oszczędzania do listopada 2004 r. i jak Pani wskazuje, z tytułu wpłaconych do tego okresu oszczędności, przysługiwało Pani i małżonkowi prawo do ulgi podatkowej. Aneksem z dnia 24 stycznia 2005 r. został przedłużony okres systematycznego oszczędzania do grudnia 2005 r.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.), w okresie oszczędzania może nastąpić przeniesienie praw i obowiązków posiadacza rachunku oszczędnościowo-kredytowego na osobę bliską, która nie posiada takiego rachunku. Do skuteczności przeniesienia praw i obowiązków wystarczą oświadczenia posiadacza rachunku i osoby bliskiej, złożone przed przedstawicielem banku lub zaopatrzone w podpisy notarialnie poświadczone. Do osób bliskich, zalicza się małżonka, który nie pozostaje z posiadaczem rachunku we wspólności ustawowej, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo oraz osobę, która pozostaje faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z posiadaczem rachunku oszczędnościowo-kredytowego.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przepis art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r. W myśl art. 27a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, a następnie:

- wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę,

- przeniósł uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych

* do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tego tytułu.

Doliczenia tego należy dokonać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym nastąpiło wycofanie oszczędności lub przeniesienie uprawnień do rachunku. Zasadnicze znaczenie ma w tym zakresie art. 7 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zgodnie z którym, banki prowadzące kasy mieszkaniowe są obowiązane sporządzić za rok kalendarzowy, w trzech egzemplarzach, według ustalonego wzoru, imienne informacje w przypadkach, o których mowa w art. 27a ust. 13 pkt 4 i 5 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., chyba że podatnik złoży oświadczenie, że wycofane oszczędności nie były odliczone od jego dochodu lub podatku ani od dochodu lub podatku jego rodziców, albo że wycofane oszczędności, po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania, zostaną wydatkowane zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez kasę mieszkaniową. W terminie do dnia 28 lutego roku następującego po roku podatkowym banki prowadzące kasy mieszkaniowe przekazują jeden egzemplarz informacji podatnikowi, a drugi egzemplarz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

W konsekwencji powyższy przepis jest swoistym zabezpieczeniem wykonania obowiązków przez podatnika wycofującego zgromadzone oszczędności, obowiązanego do dokonania stosownego doliczenia kwot poprzednio odliczonych przez podatnika lub jego rodziców.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wspólnie z mężem gromadziła Pani oszczędności w kasie mieszkaniowej z zamiarem przeznaczenia ich na realizację potrzeb mieszkaniowych. Rozważa Pani jednak możliwość przeniesienia uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz syna, rodziców lub rodzeństwo. Zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami, w okresie systematycznego oszczędzania może nastąpić przeniesienie praw i obowiązków posiadacza rachunku oszczędnościowo-kredytowego na osobę trzecią.

Z postanowień przepisów art. 27a ust. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika obowiązek doliczenia kwot uprzednio odliczonych z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności, w przypadku przeniesienia uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych.

Przeniesienie uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego nie spowoduje konsekwencji podatkowych jedynie wtedy, gdy następuje na rzecz dziecka własnego lub przysposobionego. Tylko w tym przypadku podatnik nie będzie miał obowiązku doliczenia kwoty poprzednio odliczonej od dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym nastąpiło to przeniesienie. A zatem, gdy uprawnienie do rachunku oszczędnościowo-kredytowego zostanie przeniesione na rzecz osoby trzeciej - rodziców lub rodzeństwo nastąpi utrata wykorzystanego odliczenia.

W przypadku nie zrealizowania celu systematycznego oszczędzania przez dzieci, które przejęły prawo do rachunku w wyniku cesji, ma zastosowanie art. 27a ust. 13 pkt 4 w/w ustawy, nakazujący oddanie ulgi wykorzystanej przez rodziców.

Jeżeli dokona Pani z małżonkiem cesji praw i obowiązków wynikających z umowy o kredyt kontraktowy na syna, Pani i małżonek nie będziecie obowiązani do doliczenia kwot poprzednio odliczonych. Natomiast syn przejąłby obowiązki wynikające z posiadania rachunku i byłby zobowiązany do wydatkowania środków zgromadzonych na tym rachunku zgodnie z celami systematycznego oszczędzania. W przeciwnym razie musiałby doliczyć w składanym przez siebie zeznaniu podatkowym kwoty faktycznie odliczone przez Panią i małżonka.

Reasumując, przeniesienie uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej na rzecz rodziców lub rodzeństwo spowoduje konieczność zwrotu przez Panią i małżonka dokonanych dotychczas odliczeń z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej. Natomiast, gdy przeniesie Pani uprawnienia do rachunku na rzecz syna, nie będzie Pani obowiązana do doliczenia do podatku należnego kwot uprzednio odliczonych z tego tytułu. W sytuacji, gdy syn nie wykorzysta wycofanych środków na cel określony w ustawie, będzie on zobowiązany do doliczenia we własnym zeznaniu podatkowym kwot faktycznych odliczeń dokonanych przez Panią i małżonka, jako poprzednich właścicieli rachunku.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia opisanego przez Panią zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) przedstawiona interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawców. Jeśli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do interpretacji, organ nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia postanowienia, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Interpretacja o której mowa w art. 14a § 1 jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.