IUS-PP-1/443/78/2004 - Przychód z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami a przychód z najmu

Pytanie podatnika

Czy wobec wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535):

- dla celu ustalenia limitu uprawniającego do zwolnienia od podatku VAT należy połączyć przychód z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z przychodem z najmu lokalu użytkowego, który rozliczany jest poza działalnością gospodarczą, tj. prywatnie (ryczałtem) oraz

- w jaki sposób należy dla pośrednictwa w obrocie nieruchomościami liczyć limit obrotów uprawniający do zwolnienia od podatku VAT?

Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Szczecinie udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza co następuje:

Ze stanu faktycznego przedstawionego w piśmie z dnia 4 października 2004 r. wynika, iż Pani (...) od dnia 13 maja 2004 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Do dnia 30 kwietnia 2004 r. ww. działalność była zwolniona od podatku VAT na podstawie przepisu § 67 ust. 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.).

Wnioskodawca od kilku lat osiąga również przychód z wynajmu lokalu użytkowego (około 15.000,00 zł rocznie), który nie jest rozliczany w ramach działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zwraca się z zapytaniem, czy wobec wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535):

- dla celu ustalenia limitu uprawniającego do zwolnienia od podatku VAT należy połączyć przychód z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z przychodem z najmu lokalu użytkowego, który rozliczany jest poza działalnością gospodarczą, tj. prywatnie (ryczałtem) oraz

- w jaki sposób należy dla pośrednictwa w obrocie nieruchomościami liczyć limit obrotów uprawniający do zwolnienia od podatku VAT?

Na tle takich okoliczności faktycznych Podatnik formułuje stanowisko, iż:

- obowiązuje go limit obrotów równy 10.000 EURO, liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności (zastosowanie ma § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dotyczący sytuacji, gdy podatnik wykonuje wyłącznie usługi pośrednictwa. Zgodnie z tym zapisem zwolnieniu od podatku podlegają czynności wynikające z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze, w przypadku których podstawę opodatkowania dla agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby, świadczącej usługi o podobnym charakterze, stanowi kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonane usługi, pomniejszona o kwotę podatku),

- w ww. przypadku nie należy łączyć przychodu z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z przychodem z najmu lokalu użytkowego (obowiązuje limit obrotów równy 10.000 EURO, liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności).

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Szczecinie stwierdza, że stanowisko podatnika jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

- art. 30 ust. 1 pkt 4, art. 113 ust. 5 i 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535),

- § 9 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w następujący sposób:

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl natomiast ust. 8 powołanego artykułu, w przypadku podatników, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4, przez wartość sprzedaży określoną w ust. 1 rozumie się 30 - krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usług. Odpowiednio art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy dotyczy podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi oraz agentów, zleceniobiorców lub innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze.

Zgodnie z art. 113 ust. 5 cyt. ustawy, jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

Stosownie do przepisu § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - zwalnia się od podatku czynności wynikające z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze, w przypadku których podstawę opodatkowania dla agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby, świadczącej usługi o podobnym charakterze, stanowi kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonane usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 2-4.

Zgodnie z ust. 2 cyt. artykułu zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy tych podatników, którzy w danym roku podatkowym mogli korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy i dotyczy wartości sprzedaży w danym roku podatkowym z tytułu wykonywania czynności wymienionych w ust. 1, nieprzekraczającej kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro, obliczonej w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 113 ust. 14 ustawy.

Ust. 3 cyt. artykułu stanowi, że "zwolnienie, o którym mowa w ust. 2, stosuje się pod warunkiem, że wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro; do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku", Stosownie do ust. 4 cyt. artykułu, "zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się do podatników:

- zarejestrowanych na podstawie art. 96 lub art. 157 ustawy jako "podatnicy VAT czynni",

- wykonujących również inne, niż wymienione w ust. 1, czynności opodatkowane,

- wykonujących czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy,

- którzy zrezygnowali z prawa do zwolnień podmiotowych lub utracili to prawo w poprzednich latach podatkowych i od daty rezygnacji lub utraty tego prawa nie upłynęły 3 lata".

Przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast z art. 15 ust. 2 ww. ustawy wynika, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ze stanu faktycznego wynika, że:

- podatnik rozpoczął wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu od 1 czerwca 2001 r. (najem lokalu użytkowego) i miał wówczas prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.),

- nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535),

- nie zrezygnował, ani w poprzednich latach nie utracił prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku,

- wykonuje usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami (od 13 maja 2004 r.) oraz usługi najmu lokalu użytkowego.

W tym stanie faktycznym i prawnym, zwolnienie określone przepisem § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970; z późn. zm.), nie może mieć zastosowania z uwagi na przepis § 9 ust. 4 pkt 2 tegoż rozporządzenia.

Na tle opisanego stanu faktycznego oraz powołanych norm prawnych, podatnik traci prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w momencie kiedy suma wartości sprzedaży z tytułu wynajmu pomieszczeń oraz 30-krotności prowizji uzyskanej z obrotu nieruchomościami przekroczy 10.000 EURO.