ITTP2/443-1773/14/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2014 r. (data wpływu 30 grudnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 17 lutego 2015 r. (dopłata), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży w drodze licytacji publicznej (XXX/14):

* lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe,

* lokalu niemieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 17 lutego 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży w drodze licytacji publicznej (XXX/14) lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Jako komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w miejscowości S. prowadzi Pan postępowanie egzekucyjne do dwóch nieruchomości dłużnika - Pana T. R., położonych w miejscowości X., dla których Sąd Rejonowy X Wydział Ksiąg Wieczystych w miejscowości X. prowadzi księgi wieczyste oznaczone numerami KW XXX/XXX.../5 oraz KW XXX/XXX.../8. Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest na etapie przygotowania do licytacji publicznej nieruchomości.

Nieruchomość oznaczona KW XXX/XXX.../5 stanowi lokal mieszkalny położony w miejscowości X., przy ul. B. nr..., składający się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju, o łącznej powierzchni 36,60 m². Z lokalem związany jest udział 19/100 części nieruchomości KW/XXX3.../, który stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Przedmiotowy lokal mieszkalny został nabyty przez małżonków Panią K. W. i Pana T. R. do majątku dorobkowego na podstawie aktu notarialnego, sporządzonego przed notariuszem Panią Z. D. w dniu 22 października 1997 r. Repertorium A, nr..., za cenę 58.000 zł. W akcie notarialnym brak informacji dotyczącej odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytuły zawarcia umowy. Ponadto, pobrano opłatę skarbową w wysokości 5% na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1994 r. w sprawie opłaty skarbowej w kwocie 2.900,00 zł - § 12 ww. aktu notarialnego, którą strony umowy poniosły po połowie zgodnie z § 7 ww. aktu. Lokal mieszkalny stał się samodzielną własnością dłużnika - Pana T. R. na podstawie wyroku z dnia 20 maja 2010 r., na skutek rozwiązania związku małżeńskiego oraz podziału majątku wspólnego w ten sposób, że wyłączną własność lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku przyznano dłużnikowi.

Na podstawie informacji uzyskanej od Naczelnika Urzędu Skarbowego w miejscowości X. Z dnia 11 września 2013 r. ustalono, że dłużnik zarejestrowany jest jako podatnik VAT czynny. Z dniem 5 lipca 2010 r. dłużnik zawiesił działalność gospodarczą na 24 miesiące. Do dnia udzielenia informacji dłużnik nie zgłosił jej likwidacji. Ostatnią deklarację VAT-7 złożono za czerwiec 2012 r. Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował, że bez przeprowadzenia czynności sprawdzających nie jest możliwe stwierdzenie, czy podczas prowadzenia działalności gospodarczej podatnik poniósł nakłady przewyższające 30% wartości posiadanej nieruchomości, czy korzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego od tych nakładów, czy ww. nieruchomość jest towarem używanym oraz czy w stosunku do tego towaru nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Dłużnik nie współpracuje z organem egzekucyjnym, co więcej, Sąd Rejonowy w miejscowości X. postanowieniem z dnia 23 czerwca 2014 r. ustanowił, dla nieznanego z miejsca pobytu Pana T. R., kuratora procesowego. W toku postępowania egzekucyjnego nie uzyskano informacji o poczynionych przez dłużnika nakładach na nieruchomość przewyższających 30% wartości początkowej nieruchomości oraz o korzystaniu z prawa odliczenia podatku naliczonego od tych nakładów. Ustalono, że mocą aktu notarialnego z dnia 23 listopada 2010 r., Repertorium A, nr... sporządzonego przed notariuszem - Panią J. R., na całej nieruchomości ustanowiono nieodpłatną i dożywotnią służebność osobistą na rzecz matki dłużnika - Pani W. B.-R.

Nieruchomość oznaczona KW XXX/XXX.../8 stanowi lokal niemieszkalny położony w miejscowości X., przy ul. K. nr..., składający się z sali sprzedaży, pomieszczenia gospodarczego oraz wc, o łącznej powierzchni 21,75 m². Z lokalem związany jest udział 36/1000 części nieruchomości KW XXX/XXX.../4, który stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Przedmiotowy lokal niemieszkalny został nabyty przez Pana T. R. do majątku osobistego, na podstawie umowy darowizny w formie aktu notarialnego z dnia 16 maja 2007 r., Repertorium A, nr..., sporządzonego przed notariuszem - Panią M. O. Strony umowy darowizny ustaliły jej wartość na kwotę 114.200,00 zł. W akcie notarialnym brak informacji dotyczącej odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytuły zawarcia umowy. Podkreślenia wymaga fakt, że darczyńcy (rodzice dłużnika) nabyli przedmiotowy lokal niemieszkalny, aktem notarialnym z dnia 13 września 2005 r., Repertorium A, nr..., sporządzonym przed notariuszem - Panem M. Ch., od Gminy Miasto, która poprzez swojego pełnomocnika oświadczyła, że z tytułu sprzedaży lokalu jest zwolniona z podatku od towarów i usług. Ponadto darczyńcy nabywając nieruchomość od Gminy Miasto rozliczyli poniesione nakłady w wysokości 28.040,00 zł, o którą to kwotę pomniejszono cenę nabycia.

Na podstawie informacji uzyskanej od Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w miejscowości X. z dnia 11 września 2013 r. ustalono, że dłużnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Z dniem 5 lipca 2010 r. dłużnik zawiesił działalność gospodarczą na 24 miesiące. Do dnia udzielenia informacji dłużnik nie zgłosił jej likwidacji. Ostatnią deklarację VAT-7 złożono za czerwiec 2012 r. Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował, że bez przeprowadzenia czynności sprawdzających nie jest możliwe stwierdzenie, czy podczas prowadzenia działalności gospodarczej podatnik poniósł nakłady przewyższające 30% wartości posiadanej nieruchomości, czy korzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego od tych nakładów, czy ww. nieruchomość jest towarem używanym oraz czy w stosunku do tego towaru nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Dłużnik nie współpracuje z organem egzekucyjnym, co więcej Sąd Rejonowy w miejscowości X. postanowieniem z dnia 23 czerwca 2014 r. ustanowił, dla nieznanego z miejsca pobytu Pana T. R., kuratora procesowego. W toku postępowania egzekucyjnego nie uzyskano informacji o poczynionych przez dłużnika nakładach na nieruchomość przewyższających 30% wartości początkowej nieruchomości oraz o korzystaniu z prawa do odliczenia podatku naliczonego od tych nakładów. Ustalono, że lokal niemieszkalny jest przedmiotem umowy najmu od dnia 3 grudnia 2012 r. Wartość czynszu strony umowy ustaliły na kwotę 100 zł, która jest przekazywana przez najemcę "do prowadzonego postępowania egzekucyjnego".

Z uwagi na rodzaj nieruchomości dłużnika w postaci lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego, do których została skierowana egzekucja, zachodzi wątpliwość dotycząca ewentualnej konieczności naliczenia VAT do ceny uzyskanej przy sprzedaży licytacyjnej nieruchomości oraz właściwej stawki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

* Czy istnieje obowiązek naliczenia VAT do ceny wywołania przy sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz lokalu niemieszkalnego w drodze licytacji publicznej.

W przypadku istnienia takiego obowiązku prosi Pan o wskazanie właściwej stawki procentowej podatku oraz przytoczenie stosownej podstawy prawnej. Jeżeli nie ma obowiązku naliczenia podatku prosi Pan o wskazanie stosownej podstawy prawnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie zgromadzonych w aktach postępowania egzekucyjnego dokumentów, w opisanych okolicznościach nie ma obowiązku naliczenia VAT do ceny wywołania, a w przypadku zbycia do ceny uzyskanej ze sprzedaży obu nieruchomości dłużnika w drodze licytacji publicznej, a przez to nie ma obowiązku przekazania właściwemu Urzędowi Skarbowemu VAT z tytułu ewentualnej ceny uzyskanej ze sprzedaży licytacyjnej dwóch nieruchomości dłużnika. Stanowisko takie znajduje uzasadnienie w treści art. 43 ust. 1 pkt 10, 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto uzasadnienie takiego stanowiska potwierdza również fakt nienaliczenie VAT z tytułu przeniesienia własności obu nieruchomości i nieujawnienia VAT w tych umowach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych jest:

* nieprawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży w drodze licytacji publicznej (XXX/14) lokalu mieszkalnego,

* prawidłowe - w zakresie zwolnienia od podatku sprzedaży w drodze licytacji publicznej (XXX/14) lokalu niemieszkalnego.

W myśl regulacji art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy, podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Żeby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Przez pierwsze zasiedlenie - zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z powyższego przepisu wynika, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do wydania budynku (budowli) lub jego części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie ma miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany lub np. oddany w najem, bowiem zarówno sprzedaż, jak i najem są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

W świetle art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903), w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.

W myśl ust. 2 tego artykułu, nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Stosownie do brzmienia ust. 3 ww. artykułu, udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Udział właściciela samodzielnych lokali niewyodrębnionych w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej tych lokali wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.

Analiza przedstawionych stanów faktycznych oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że sprzedaż lokalu niemieszkalnego, o którym mowa we wniosku, wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, nie jest sprzedażą majątku osobistego dłużnika, lecz jest czynnością, w której dłużnik wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Okoliczność, że lokal ten jest przedmiotem umowy najmu od dnia 3 grudnia 2012 r., wskazuje bowiem, że jest on wykorzystywany w działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Sprzedaż ta - jak słusznie Pan zauważył - korzysta jednak ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10. Okoliczności przedstawionego stanu prowadzą bowiem do wniosku, że sprzedaż nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, ani przed nim, lecz nastąpi po upływie 2 lata od tego zasiedlenia. Powyższe zwolnienie, z uwagi na regulację art. 29a ust. 8 ustawy, ma również zastosowanie do dostawy udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu związanego z ww. lokalem.

Natomiast w kwestii zwolnienia od podatku sprzedaży lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, należy wskazać, że skoro lokal ten w 2010 r. został obciążony nieodpłatną i dożywotnią służebnością osobistą na rzecz matki dłużnika, a treść wniosku nie wskazuje, by lokal ten został nabyty w związku z prowadzoną przez dłużnika działalnością gospodarczą, to jego sprzedaż w drodze licytacji publicznej - wbrew Pana stanowisku - nie korzysta ze zwolnienia od podatku, lecz w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W opisanej sytuacji dłużnik nie wystąpi w charakterze podatnika, gdyż czynność ta nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy. Zatem sprzedaż licytacyjna ww. lokalu wraz z udziałem w prawie użytkowania wieczystego gruntu z nim związanego i udziałem w nieruchomości wspólnej, jest sprzedażą majątku osobistego dłużnika, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania, z uwagi na treść art. 15 ust. 1 ustawy. Nie można zatem zgodzić się ze stwierdzeniem, że sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia od podatku.

Wobec powyższego, wprawdzie w odniesieniu do ww. lokalu prawidłowo stwierdził Pan, że nie ma obowiązku naliczania VAT "do" ceny wywołania, a w przypadku zbycia "do" ceny uzyskanej ze sprzedaży nie ma obowiązku przekazania właściwemu urzędowi skarbowemu VAT od tej sprzedaży, jednak z uwagi na wskazanie błędnej podstawy prawnej, oceniając stanowisko w tym zakresie całościowo należało uznać je za nieprawidłowe.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.