ITPP3/4512-768/15/MZ - Podatek od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2015 r. (data wpływu 29 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa uzyskała dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO na lata 2007-2013 oraz Skarbu Państwa. Projekt przewiduje:

System odczytu i monitoringu poboru wody jest jedną z instalacji w 18 budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Wśród budynków mieszkalnych, w których przeprowadzono remont instalacji wodnej, w 3 znajdują się lokale użytkowe oraz biuro Spółdzielni.

Dofinansowanie obejmuje 50% poniesionych kosztów remontowych uznanych za koszty kwalifikowane, udokumentowanych fakturami VAT. Pozostałe 50% brutto Spółdzielnia pokrywa z funduszu remontowego. Fundusz remontowy wnoszony jest do Spółdzielni przez użytkowników lokali mieszkalnych w ramach opłat eksploatacyjnych, pobieranych zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222, z późn. zm.). Wnoszenie opłat eksploatacyjnych, a tym samym funduszu remontowego jako czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni na podstawie art. 43 ust. 1 punkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług jest zwolnione od tego podatku.

Za wykonane prace remontowe wystawiono faktury VAT, od których Spółdzielnia nie odlicza podatku naliczonego, ponieważ finansuje je z funduszu remontowego. W związku z powyższym brak jest możliwości odliczenia podatku od towarów i usług.

Sieć informatyczna wraz z wyposażeniem stacji roboczych w sprzęt i oprogramowanie wykorzystywana jest przez Spółdzielnię do wykonywania czynności związanych z działalnością opodatkowaną i działalnością zwolnioną z art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług. Za usługę i dostawę towarów wystawiono faktury VAT, od których Spółdzielnia na podstawie art. 90 ust. 1 ww. ustawy odliczyła część podatku naliczonego. Kwota podatku naliczonego ustalana jest zgodnie z art. 90 ust. 2-6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W nawiązaniu do stanu faktycznego Spółdzielnia oświadczyła w Aneksie do Umowy, że w odniesieniu do wydatków finansowanych z funduszu remontowego nie posiada możliwości odliczenia podatku od towarów i usług i w związku z tym podatek ten staje się kosztem kwalifikowanym, natomiast w stosunku do wydatków związanych z funkcjonowaniem biura Spółdzielnia ma możliwość częściowego odliczenia podatku liczonego według zasad odliczeń proporcjonalnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Spółdzielni przysługuje prawo do odliczeń podatku naliczonego z faktur rozliczających wykonanie radiowego systemu odczytu i monitoringu poboru wody.

2. Czy Spółdzielni przysługuje prawo do odliczeń podatku naliczonego z faktur rozliczających budowę sieci informatycznej wraz z wyposażeniem stacji roboczych w sprzęt i oprogramowanie.

Zdaniem Spółdzielni, przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego w pełnej wysokości od wykonania radiowego systemu odczytu i monitoringu poboru wody wyłącznie od wydatków związanych z lokalami użytkowymi - działalność opodatkowana (art. 86 ustawy) oraz w wysokości ustalonej wskaźnikiem proporcji od wydatków związanych z działalnością biura - działalność zwolniona i opodatkowana (art. 91 ust. 1 ustawy).

W pozostałym zakresie, czyli od wydatków związanych z lokalami mieszkalnymi w stosunku do których Spółdzielnia korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy, odliczenie podatku naliczonego nie przysługuje.

Natomiast przy zakupie sieci informatycznej, sprzętu komputerowego i oprogramowania, czyli zakupu związanego zarówno z działalnością zwolnioną jak i opodatkowaną Spółdzielni przysługuje częściowe odliczenie podatku naliczonego.

Do wydatków związanych z działalnością biura Spółdzielnia stosuje proporcję ustaloną zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy, bowiem brak obiektywnych możliwości do przyporządkowania kwot do czynności opodatkowanych i zwolnionych.

Towary i usługi objęte projektem zakupione zostały w roku 2013, część z nich została zaliczona u podatnika jako środki trwałe, przy czym żaden z nich nie przekroczył wartości początkowej 15 000,00 zł. W roku 2012 wskaźnik proporcji wynosił 6%, w roku 2013 zachował swoją wysokość, w związku z tym Spółdzielnia nie dokonywała korekty, o której mowa w art. 91 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwana dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje czynny podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.

Nadmienić należy, ze realizacja prawa do odliczenia podatku została obostrzona ograniczeniami ustawowymi, wynikającymi z artykułów 88 i 90 ww. ustawy o podatku od towarów i usług oraz obowiązkami dokonywania korekt podatku naliczonego (art. 91 ustawy).

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku, z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku, z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami w stosunku, do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, to w myśl art. 90 ust. 2 ustawy, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Stosownie do dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy, proporcję, o której mowa w ust. 2 ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W myśl art. 90 ust. 6 ustawy, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

Wskazać należy, iż stosownie do art. 90 ust. 10 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. w przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

Z cytowanych wyżej regulacji art. 90 ustawy wynika, że proporcja ustalana jest w oparciu o obrót.

Natomiast obrotem zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przy obliczaniu proporcji istotne jest zatem ustalenie, czy analizowane czynności stanowią podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a więc czy w odniesieniu do nich istnieje obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia uzyskała dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO na lata 2007-2013 oraz Skarbu Państwa. Przedmiotowy projekt przewidywał montaż radiowego systemu odczytu i monitoringu poboru wody oraz budowę sieci informatycznej wraz z wyposażeniem stacji roboczych w sprzęt i oprogramowanie.

System odczytu i monitoringu poboru wody jest jedną z instalacji w 18 budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Wśród budynków mieszkalnych, w których przeprowadzono remont instalacji wodnej w znajdują się lokale użytkowe oraz biuro Spółdzielni.

Wnoszenie opłat eksploatacyjnych, a tym samym funduszu remontowego, z którego finansowane są w 50% inwestycje, jako czynności wykonywanych na rzecz członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawo do lokali mieszkalnych, członków Spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni na podstawie art. 43 ust. 1 punkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług, jak zaznacza Wnioskodawca, jest zwolnione od tego podatku.

Sieć informatyczna wraz z wyposażeniem stacji roboczych w sprzęt i oprogramowanie wykorzystywana jest przez Spółdzielnię do wykonywania czynności związanych z działalnością opodatkowaną i działalnością zwolnioną z art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy. Za usługę i dostawę towarów wystawiono faktury, od których Zainteresowany na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy odliczył część podatku naliczonego. Wnioskodawca zaznaczył, że kwota podatku naliczonego jest ustalana zgodnie z art. 90 ust. 2-6 ustawy.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie Portugal Telecom SGPS SA (C-496/11 z dnia 26 września 2012 r.) zauważył, że jeżeli towary i usługi są wykorzystywane przez podmiot w celu dokonywania jednocześnie transakcji gospodarczych dających prawo do odliczenia i transakcji gospodarczych niedających prawa do odliczenia odliczenie jest dopuszczalne jedynie w części VAT, który jest proporcjonalny do kwoty przypadającej na pierwsze transakcje i krajowy organ podatkowy może przewidzieć jedną z metod ustalania prawa do odliczenia wymienionych w rzeczonym art. 17 ust. 5 VI dyrektywy. Jeżeli towary i usługi są jednocześnie wykorzystywane do działalności gospodarczej i działalności niegospodarczej, art. 17 ust. 5 VI dyrektywy nie znajduje zastosowania, a metody odliczenia i podziału są określane przez państwa członkowskie, które przy wykonywaniu tego prawa powinny uwzględniać cel i systematykę VI dyrektywy i w tym celu przewidzieć metodę obliczania rzeczywiście odzwierciedlającą część wydatków faktycznie przypadających odpowiednio na każdy z tych dwóch rodzajów działalności.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy oraz treść powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z wniosku - zakupy związane z realizacją przedmiotowego projektu będą w części służyły zarówno sprzedaży zwolnionej, jak i opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, to - przy założeniu, iż nie jest możliwe wyodrębnienie w tym zakresie całości lub części kwot podatku naliczonego związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi - Spółdzielnia w odniesieniu do takich wydatków ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki, w takim zakresie, w jakim zakupy te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, zgodnie z proporcją obliczoną według zasad określonych w art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług, o ile nie występują okoliczności wskazane w art. 88 tej ustawy.

Wobec powyższego Spółdzielni przysługuje prawo do:

* odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z wykonaniem radiowego systemu odczytu i monitoringu poboru wody, jedynie w takim zakresie, w jakim jest ono związane ze sprzedażą opodatkowaną, oraz

* częściowego odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z zakupem sieci informatycznej, sprzętu komputerowego i oprogramowania, czyli zakupu związanego zarówno z działalnością Spółdzielni zwolnioną jak i opodatkowaną.

Końcowo zastrzega się, iż w niniejszej interpretacji nie analizowano spełnienia przez Wnioskodawcę uwarunkowań prawnych umożliwiających zwolnienie od podatku czynności wykonywanych przez Spółdzielnię w oparciu o normę art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nie było to przedmiotem zapytania oraz nie przedstawiono w tym zakresie własnego stanowiska w sprawie. Dlatego też zwolnienie od podatku, z którego korzysta Wnioskodawca w tym zakresie przyjęto jako element przedstawionego stanu faktycznego sprawy.

Jednocześnie informuje się, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania kwestii możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych, bowiem kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.